Martı, çalışanlarına 200 milyon liralık hisse dağıtacak
250 yıllık Almanya merkezli sandalet ve terlik üreticisi Birkenstock'un ABD'deki halka arzında fiyat hisse başına 46 dolar olarak belirlendi. Böylece ünlü terlik markası 8,64 milyar dolarlık piyasa değeriyle Türkiye'nin Sabancı Holding ve Şişecam gibi dev şirketlerini geride bıraktı.
Haberi haftalar öncesinden gelmişti. Almanya merkezli terlik üreticisi Birkenstock, ABD’de halka arz edilmeye hazırlanıyordu ve şirketin değeri dudak uçuklatıcıydı. Nitekim bu halka arz gerçekleşti, şirketin değeri de belli oldu. 250 yıllık Almanya merkezli sandalet ve terlik üreticisi Birkenstock’un ABD’deki halka arzında fiyat hisse başına 46 dolar olarak belirlendi. Böylece Birkenstock’un piyasa değeri 8,64 milyar dolar oldu. Birkenstock piyasa değeriyle Türkiye’nin büyüklükleriyle göz kamaştıran Sabancı Holding (4,3 milyar dolar) ve Şişecam (5,95) gibi dev şirketlerini geride bıraktı. Birkenstock’un geçemediği bazı şirketler ise şunlar: Koç Holding (14 milyar dolar, Ford (11 milyar dolar), TÜPRAŞ (10 milyar dolar), İş Bankası 9,45 milyar dolar
Peki, Birkenstock’u bu kadar değerli yapan ne?
Kökleri 18. yüzyılda yaşamış bir ayakkabıcıya dayanan şirket, ilk hayranlarını 1960’larda hippi tipler arasında bulmuştu. New York Times moda muhabiri Elizabeth Paton BBC’ye verdiği demeçte, “Birkenstock on yıllar boyunca moda bir ayakkabı değildi, aptal teyzenizin ya da fen bilgisi öğretmeninizin çorapla giyeceği bir şeydi” diyor.
Ama bu kadar kötü bir tanımlamaya maruz kalan marka, rahatlığıyla moda dünyasının da yavaş yavaş ilgisini çekmeye başladı ve 1990’larda süper model Kate Moss’un onayını aldı. Son 10 yılda şirket, pandemi döneminde rahatlığa verdiği önem, moda tasarımcılarıyla yaptığı işbirlikleri ve Gwyneth Paltrow’dan Kaia Gerber’e kadar pek çok ünlünün gözüne girmesiyle kitlesel bir takipçi kitlesi kazandı. Böylece markanın satışı geçen yaklaşık 30 milyon çifte ulaştı.
Marka asıl yükselişini ise bu yıl gişe rekorları kıran Barbie filminde ana karakterin özgürleşme yolculuğunu klasik pembe bir çift terliği benimsemesiyle elde etti. Filmin ardından terliğe olan talebin üç kat arttığı belirtiliyor.
Hisselerin New York Borsası’nda işlem görmeye başlamasıyla birlikte, yatırımcılar şirketin bu ivmeyi koruyup koruyamayacağı ve uzun tarihinde ilk kez firmayı kamu piyasalarının baskısına açmanın zarar mı vereceği yoksa yardımcı mı olacağı sorusuyla karşı karşıyaydı. Beklentiler de şirket değerlemesinin 8-10 milyar dolar civarında olacağı yönündeydi. Sonuç da tahminlere yakın gerçekleşti.
Bir Alman aile şirketi olan Birkenstock, bundan iki yıl önce Fransız lüks devi LVMH’ye ait özel sermaye şirketi L Catterton’a 4ü7 milyar dolara satılmıştı. Şimdi Birkenstock’u halka açan L Catterton, sadece iki yılda şirketin değerini ikiye katlamış durumda. Ve L Catterton bu satıştan yaklaşık 1,5 milyar dolar kazandı.
Ancak şirket Birkenstock’un yüzde 80 hissesini elinde tutmayı planlıyor, ki bu da markanın en iyi günlerinin geride kaldığına inanmadığının bir işareti. Yine de bazı müşteriler, halka arzın firma üzerinde yeni mali baskılar yaratacağından ve uzun vadede markaya zarar verecek ödünler vermeye zorlayacağından korktuklarını söylüyor.
30 yılı aşkın süredir Birkenstock satın alan ve şu anda altı çifti olan proje yöneticisi 55 yaşındaki New Yorklu Bella Sheth, “Halka arzdan korkuyorum çünkü kalitenin kesinlikle bozulacağını düşünüyorum. Umarım yanılırım” diyor.