Çilekeş Starliner’ın hazin sonu: Astronotlar gelecek yıla kadar uzayda mahsur kalabilir
NASA'nın Lucy uzay aracı, çarşamba günü ilk asteroit hedefine yanaştı ve hiç hesapta olmayan bir keşif yaptı. Sadece bir asteroidi inceleyeceğini zanneden uzay aracı, Dinkinesh adındaki asteroidin bir de uydusu olduğunu gördü.
NASA’nın Lucy uzay aracının amacı o kadar karmaşık değildi. Dinkinesh denilen bir asteroite yaklaşarak onun görüntülerini yakalaması gerekiyordu. Ancak beklenenin dışında bir şey oldu. Lucy, büyükçe bir asteroit ve onun etrafında dönen küçük “uydusunu” buldu.
Lucy’nin Dinkinesh’e yaklaşması, daha iddialı hedeflerinin başlangıcı diyebiliriz. NASA’nın bu uzay aracı esasında Truvalılar olarak adlandırılan iki asteroit grubuna ulaşmaya çalışıyor. Ötegezegenlerin arta kalan parçalarından oluşan Truvalılar, Jüpiter gezegeniyle aynı güzergah üzerinde Güneş’in çevresinde sabit bir şekilde kilitlenmiş durumda.
Misyondan sorumlu NASA gezegenbilimcisi Thomas Statler, “Truvalılar henüz yakından göremediğimiz son büyük cisim topluluğu” diyor. Lucy, bizim Truvalıları ilk kez yakından görmemizi sağlayacak uzay aracı olacak. Truvalıları incelemek, ötegezegenlerin ilk olarak nerede ortaya çıktığını öğrenmemize yardımcı olabilir. Bir teoriye göre bu ötegezegenler Güneş’in çok daha yakınında ortaya çıkmış ancak sonunda Güneş’ten çok uzakta, daha istikrarlı yörüngelere dağılmış olabilir.
Truvalılar’dan önce böyle bir sürprizle karşılaşmak da ilginç oldu. Çünkü Dinkinesh Lucy’nin planında olan bir asteroit değildi. Hatta Lucy 2021’de fırlatıldığında bu asteroidin daha bir adı bile yoktu. Ancak mayıs ayında misyonda yer alan bilim insanları, rotası üzerinde yapılacak küçük bir oynamayla Lucy’nin Dinkinesh’in 264 mil yakınından geçebileceğini keşfetti.
Güneybatı Araştırma Enstitüsü’nde gezegenbilimci ve Lucy misyonunun da baş sorumlusu olan Hal Levison’a göre Lucy’yi asteroide yakınlaştırmanın amacı bilimsel bir keşif yapmak değildi. Sadece Lucy’nin asteroit izleme sisteminin uçuş sırasında nasıl çalıştığı test edilecekti.
Ama işte Lucy’nin topladığı veriler incelendiğinde karşımıza bir asteroit ve onun yancısı küçük “ay” çıktı. Yapılan ön çalışmalara göre büyük kaya yaklaşık yarım mil genişliğindeyken uydusu 0.15 mil genişliğinde.
Dinkinesh’in bir uydusu olmasını keşfetmenin insanlığa ne gibi bir faydası olacağını merak ediyor olabilirsiniz. Arizona Üniversitesi’nden gökbilimci Amy Mainzer bunun yanıtını veriyor: Dinkinesh gibi asteroitleri incelemek, benzer büyüklükteki asteroitlerin Dünya’ya nasıl yaklaştığını, bazılarının Dünya için yarattığı olası tehlikeleri anlamlandırabilmemizi sağlayabilir.
Lucy uzay aracı, NASA’nın uzaydaki komşularımız hakkında bilgi toplama çabasının bir parçası olarak 2033 yılına kadar dokuz uzay kayasını daha ziyaret edecek. Biz de yapacağı keşifleri merakla bekliyoruz.