ABD’de hıyarcıklı veba vakası: Kediden bulaşmış olabilir
DSÖ yalnızlığı ‘küresel sağlık sorunu’ ilan etti
DSÖ, çarşamba günü yaptığı bir açıklamada, yalnızlığı küresel sağlık sorunu ilan ederek, bunun nasıl çözülebileceğine yönelik çalışmalar yapacak bir komisyon kurduğunu duyurdu.
Akira Kurosawa'nın Ikiru filminden bir sahne. Bilmezler yalnız yaşamayanlar,
Nasıl korku verir sessizlik insana;
İnsan nasıl konuşur kendisiyle,
Nasıl koşar aynalara,
Bir cana hasret,
Bilmezler.
Bu habere Orhan Veli’den bir şiirle başlıyoruz, çünkü ele alacağımız haber Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) aldığı bir kararla ilgili. DSÖ yalnızlığın dünya genelinde sağlık için kritik bir tehdit olduğunu ilan etti. Yalnızlık öyle büyük bir sorun ki ABD’li doktorlar yalnızlığın ölümcül etkilerinin günde 15 sigara içmeye eşdeğer olduğunu söylüyor.
DSÖ bu konuyla ilgili olarak ABD’li Kamu Sağlığı Birimi Başkanı Vivek Murthy ve Afrika Birliği Gençlik Elçisi Chido Mpemba’nın öncülüğünde, aralarında Vanuatu İklim Değişikliği Uyum Bakanı Ralph Regenvanu ve Japonya’da Yalnızlık ve İzolasyonu Önlemekten Sorumlu Bakan Ayuko Kato’nun da aralarında bulunduğu 11 kişiden oluşan uluslararası bir komisyon kurdu.
Bu komisyon gelecek üç yıl boyunca küresel “yalnızlık salgını”nın yol açtığı “acil sağlık tehdidini” ele almanın yollarına odaklanacak, bu konuda yapılan son çalışmaları gözden geçirecek ve insanların sosyalleşmesine yardımcı olacak stratejiler geliştirecek.
Mpemba “Yalnızlık sınır tanımıyor; sağlık, refah ve kalkınmayı her yönden etkileyen küresel bir sağlık sorunu haline geliyor. Sosyal izolasyon da aynı şekilde ne yaş ne de sınır tanıyor” dedi. Murthy’ye göreyse yalnızlığın yarattığı sağlık riskleri günde 15 sigara içmek kadar kötü, hatta yarattığı sorunlar obezite ve fiziksel hareketsizliğin sebep olduğu etkilerden çok daha büyük.
Araştırmalar sosyal bir bağlantı hissetmemenin ruh sağlığının kötüleşmesine bağlı olarak anksiyete, depresyon ve intihar riskini artırdığını söylüyor. Yaklaşık bir milyar insan, yani 8 kişiden biri ruh sağlığı sorunu yaşıyor. Geçen hafta 10’ca bilim bülteninde yapılan yeni bir çalışmaya yer vermiştik. Bu çalışmada sevdikleri tarafından düzenli olarak ziyaret edilmeyen insanların, tek başlarına yaşamasalar bile erken ölme riskinin daha yüksek olduğuna dikkat çekiliyordu. O çalışmayı da aşağıdaki linkten okuyabilirsiniz.
Yalnızlık genellikle gelişmiş ülkelere ait bir sorunmuş gibi görülse de Murthy dünyanın her yerinde her dört yaşlıdan birinin sosyal izolasyona uğramasının benzer bir durum olduğunu söylüyor. Yalnızca yaşlılara yakıştıracağımız bir sorun da değil üstelik.
Ergenlerin hayatları da yalnızlıktan kararıyor. Tahmini olarak ergenlerin yüzde 5 ila 15’i de kendini aynı şekilde yalnız hissediyor. Afrika’daki ergenlerde bu oran yüzde 12,7’yken, Avrupa’daki ergenlerde yüzde 5,3. Okulda kendini yalnız hisseden gençlerin üniversiteyi bırakma olasılığı da çok daha yüksek.
Mpemba nüfusunun çoğunluğunun gençlerden oluştuğu Afrika’da huzur ve güvenlik eksikliği, iklim krizi ve yüksek işsizlik oranlarının da sosyal izolasyona katkıda bulunduğunu söylüyor.
Yalnızlık aynı zamanda ekonomik zarara da yol açabiliyor. Kendini hiçbir şeye bağlı hissetmemek ve birileri tarafından daha iyisini yapması için desteklenmediğini bilmek, yapılan işten memnun olmama ve performans düşüklüğüne neden olabiliyor.
Yalnızlık son zamanlarda kamu sağlığı alanında en dikkat çeken konulardan biri. Geçen hafta New York eyaleti bir ilke imza atarak seks terapisti Dr. Ruth Westheimer’ı “yalnızlık elçisi” olarak atadı. 2018’de Birleşik Krallık’ta da bir ilk yaşanmış, Yalnızlık Bakanlığı kurulmuştu.
Murthy’nin vurgusu önemli: “Yalnızlık çok uzun zamandır gölgelerin ardında, görülmeden ve önemsenmeden var oldu, ruhsal ve fiziksel hastalıklara yol açtı. Şimdi bunu değiştirmek için fırsatımız var.”
Oyunlar ve Bulmacalar