Bitcoin neden yükselmiş neden düşmüştü, şimdi neden yükseliyor?

Bitcoin tarihi zirvesini 2021 Kasım ayında 69 bin dolarla gördükten sonra gerilemeye başlamış ve 2022 yılının yaz aylarında 16 bin dolara kadar inmişti.

O günlerde Bitcoin ve kripto paraların sonunun geldiğini söyleyenlerin sayısı hiç de az değildi. Ama öyle olmadı, Bitcoin bu yıla yükselişle girdi, 30 bin doların eşiğine kadar yükseldi.

Yazın başında 30 bin doları da geçti ama orada kalıcı olamadı, temmuz ve ağustosta 25 binle 28 bin dolar arasında dolaştı.

Geçen ay yeniden yükselişe geçerek önce 30 bin, sonra 35 bin ve ardından 38 bin doları aştı. Bu yazıyı yazdığım dakikalarda 37 bin doların üzerinde ve yükseliş eğilimini koruyor. Bu yılın sonuna dek biraz daha yükselmesi büyük bir sürpriz olmayacak.

Bitcoin’daki yükseliş ve düşüşlerin hiçbir mantığının olmadığını, “gençlerin eğlendiğini” veya birilerinin spekülasyon yaptığını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Yukarıda anlattığım fiyat hareketlerinin tümünün makro ekonomik gelişmelerle doğrudan ilişkisi vardı.

Bitcoin 2021 yılında tarihi zirvesini görmüştü çünkü o yıl Amerikan borsaları da rekorlar kırmıştı. Fed’in (Amerikan Merkez Bankası) pandemide Amerikan ekonomisini desteklemek için pompaladığı trilyonlarca doların (Fed’in bilançosu pandemide 4 trilyon dolardan 9 trilyon dolara çıkmıştı) bir kısmı riskli varlıklara akmış, borsalar ve kripto paralarda balon oluşmasına neden olmuştu.

2022 yılındaki sert düşüş de “kripto para saçmalığının nihayet sonunun gelmiş olmasıyla” değil, Fed’in parasal gevşemeden parasal sıkılaşmaya geçmesiyle ilgiliydi.

Pandemide pompalanan trilyonlarca dolar Amerika’da enflasyonun son 40 yılın zirvesine çıkmasına yol açmıştı. Fed bunun üzerine geçen yıl faiz artırımlarına başladı. 25 baz puanla başlayan artırımlar kâr etmeyince 50 baz puana, o da kâr etmeyince 75 baz puana çıktı. Pandemide 0’a yakın seviyeye indirilen politika faizi yüzde 5.25-5.50’ye kadar yükseldi (hâlâ orada). Bu arada Fed pandemide bankalara sattığı tahvil bonoları itfa ederek piyasaya pompalamış olduğu parayı geri çekmeye de başlamıştı…

Piyasalar Fed kararını sevdi: Dolar, altın ve borsa yükseldi, Bitcoin coştu

Bitcoin’un 69 bin dolardan 16 bin dolara kadar düşmesinin, kripto paraların “kışa girmesinin” sebebi işte buydu. Fed’in parasal sıkılaşması küresel piyasalarda risk iştahını düşürmüş, paranın önemli bir kısmının dolara ve dolar cinsinden varlıklara akmasına neden olmuştu.

Nitekim aynı dönemde Amerikan borsaları da ayı piyasasına girmiş, Bitcoin 69 bin dolardan 16 bin dolara düşerken teknoloji devlerinin hisseleri de yüzde 50-60 değer kaybetmişti.

Bitcoin bu yıla yükselişle başladı çünkü Fed’in parasal sıkılaşmasının sonu görünmüştü. Piyasa Fed’in artık faiz artırımı yapmayacağını, hatta yakında faiz indirimlerine başlayacağını düşünmeye başlamıştı. Bu da risk iştahını artırmış, riskli varlıklar, başta Amerikan borsaları olmak üzere yükselişe geçmişti. Bitcoin’u 16 bin dolardan 30 bin dolara kadar taşıyan gelişme işte buydu.

Aynı dönemde Apple, Tesla, Amazon gibi teknoloji şirketlerinin hisselerinde de sert yükselişler olmuştu.

Bitcoin’un 30 bin doları geçmesi ise başka bir hikaye. Haziran ayında Blackrock, VanEck, Ark gibi Amerika’nın dev yatırım şirketlerinin Bitcoin’un spot fiyatına dayalı endeks fonu (ETF) kurmak için izin başvurusu yaptıkları duyuldu. Bitcoin işte bu haberle 30 bin doları geçti.

Bu şirketlerin izin bir kez çıkınca yönettikleri trilyonlarca dolardan küçük de olsa bir kısmını (Blackrock’un yönettiği paranın toplam büyüklüğü 10 trilyon dolara ulaşıyor) Bitcoin’a getirecekleri, bunun da artan talebe bağlı olarak Bitcoin fiyatını yukarı çekeceği düşünülüyordu.

İzin başvurularının yapıldığı Amerika’nın finansal düzenleme otoritesi SEC’in topu taca atma, yani sürüncemeye sokma eğiliminde olduğu anlaşılınca Bitcoin yeniden 30 bin doların altına indi. Ama ok yaydan çıkmıştı bir kere…

Bitcoin geçen ay tekrar 30 bin doları geçti çünkü Amerika’da bir mahkeme, ETF başvurularıyla ilgili önemli bir karar verdi. Greyscale adlı yatırım şirketi Bitcoin’un vadeli fiyatına dayalı yatırım fonunu endeks fonuna (ETF) çevirmek için yaptığı başvuru SEC tarafından reddedilince mahkemeye başvurmuş, mahkeme de SEC’i değil onu haklı bulmuştu. Ardından SEC’in mahkeme kararını temyiz etmeyeceği duyulmuştu. Bitcoin’da geçen ay başlayan ve 38 bin dolara kadar süren son yükselişi işte bu gelişme tetikledi.

ETF başvurularının kaderi 10 Ocak’ta belli olacak. Çünkü SEC’in ilk başvuruyu yapan Ark’a yanıt süresi bu tarihte doluyor. Bloomberg’in ETF analisti James Seyffart, SEC’in yüzde 90 ihtimalle o tarihte bütün başvuruları birden onaylayacağını söylüyor. İşte bu beklenti Bitcoin fiyatını canlı tutmaya devam ediyor.

Peki ETF başvuruları onaylanmazsa? O zaman mahkeme süreci başlayacak. Ve Greyscale’in vadeli fiyata dayalı yatırım fonunun ETF’e dönüştürülmesi başvurusunda gördüğümüz gibi yargı büyük olasılıkla yatırım şirketleri lehine karar verecek. ETF’lerin er geç Amerika’da yürürlüğe girmesi Bitcoin’un rüştünü ispatlaması olarak görülecek ve kripto paralar için çok önemli bir eşik daha dönülmüş olacak…

Bitcoin’in fiyatı Mayıs 2022’den beri en yüksek seviyesinde