Özgür Özel de Hrant Dink’in vurulduğu yerdeydi
DASK tarafından, zorunlu deprem sigortası olup depremde hasar gören konutlara bugüne kadar toplam 35 milyar 906 milyon 326 bin lira hasar ödemesi yapıldı. Yeni yılda azami teminat tutarı ise 1 milyon 272 bin TL’ye yükseltildi.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından yapılan hasar ödemelerinin yüzde 96’sı 6 Şubat depremini yaşayan şehirlere gitti.
Bu kapsamda deprem şehirlerine 34 milyar 440 milyon liralık ödeme yapıldı. En yüksek hasar ödemesi 9 milyar 405 milyon lirayla Hatay’da, 7 milyar 477 milyon lirası Malatya’da, 5 milyar 203 milyon lirası Kahramanmaraş’ta.
Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun DASK’a ilişkin TBMM’ye sunduğu verilerden derlenen bilgiye göre Kasım 2023 itibarıyla Türkiye’de toplam 20 milyon 32 bin konuta karşı 11 milyon 751 milyon 373 yürürlükte olan zorunlu deprem sigortası poliçesi bulunuyor. Genel sigortalılık oranı deprem kuşağında bulunan Japonya’da yüzde 30, ABD’nin California eyaletinde yüzde 15 iken Türkiye yüzde 59 ile örnek uygulamalar arasında.
Türkiye’de özellikle deprem yaşayan illerdeki yüksek sigortalılık oranları dikkati çekiyor. Bu oran Bolu ve Düzce’de yüzde 92, Yalova’da yüzde 88 olarak kayıtlara geçti. Sigortalılık oranı en düşük iller ise yüzde 29 ile Hakkari, yüzde 33 ile Gümüşhane, yüzde 34 ile Bayburt.
Büyükşehirlerde sigortalılık oranlarına bakıldığında ilk sırayı yüzde 66 (2,7 milyon poliçe) ile İstanbul alırken bu ili yüzde 65 ile Kayseri, yüzde 63 ile İzmir ve Mersin izledi. Sigortalılık oranı Ankara’da yüzde 58 olarak gerçekleşti.
Bazı illerde düşük olan sigortalılık oranları yaşanan depremler sonrası önemli artış gösterdi. Bu oran Van’da yüzde 9’dan yüzde 78’e, Elazığ’da yüzde 35’ten yüzde 69’a, Malatya’da yüzde 38’den yüzde 60’a yükseldi.
DASK’ın kuruluşundan itibaren yaptığı toplam hasar ödemesi tutarı 6 Kasım 2023 tarihi itibarıyla 35 milyar 906 milyon 326 bin 376 lira olarak gerçekleşti. Yıllar bazında yapılan hasar ödemelerinde 6 Şubat depremlerinin oluşturduğu tahribat nedeniyle 2023 yılı dikkati çekti. Bu kapsamdaki 468 bin 444 hasar dosyası için toplam 34 milyar 440 milyon 530 bin 375 lira ödendi. Buna göre toplam ödemenin yaklaşık yüzde 96’sı 6 Şubat depremlerinin oluşturduğu hasar nedeniyle yapıldı.
DASK tarafından 2000 yılında 23 bin lira, 2001’de 126 bin lira, 2002’de 2,3 milyon lira, 2003’te 5,2 milyon lira, 2004’te 769 bin lira, 2005’te 8,1 milyon lira, 2006’da 1,3 milyon lira, 2007’de 1,5 milyon lira, 2008’de 2,1 milyon lira, 2009’da 525 bin lira, 2010’da 936 bin lira, 2011’de 146 milyon lira, 2012’de 6 milyon lira, 2013’te 964 bin lira, 2014’te 4,8 milyon lira, 2015’te 991 bin lira, 2016’da 894 bin lira, 2017’de 9,2 milyon lira, 2018’de 889 bin lira, 2019’da 84 milyon lira, 2020’de 969 milyon lira, 2021’de 35,5 milyon lira, 2022’de 184 milyon lira ödendi.
Bu yıl yapılan ödemelerde en yüksek payı Hatay aldı. Bu ili, Malatya, Kahramanmaraş, Adıyaman, Gaziantep, Osmaniye, Adana, Şanlıurfa, Elazığ ve Diyarbakır izledi.
Sigortalılık oranlarının bölgelere göre dağılımında ilk sırayı 6 milyon 840 bin konutun yüzde 67’sine tekabül eden 4 milyon 569 bin 140 poliçeyle Marmara Bölgesi aldı. Bu bölgeyi yüzde 60 ile Ege, yüzde 59 ile Doğu Anadolu, yüzde 54 ile İç Anadolu ve Akdeniz, yüzde 51 ile Güneydoğu Anadolu ve yüzde 48 ile Karadeniz bölgeleri takip etti.
Ülke genelinde kapsamdaki tüm konutların Zorunlu Deprem Sigortasına sahip olması ve böylece yüzde 100 sigortalılık oranı hedefleniyor. Sigortalılık oranını artırmaya yönelik ülke genelinde bilinçlendirme çalışmaları ve üniversitelerle çalışmalar yürütülüyor.
Gelecek yılın üçüncü çeyreğinde “Zorunlu Deprem Sigortası”nın kapsamı genişletilerek başta sel olmak üzere diğer doğal kaynaklı afetlerin de entegre edilmesiyle “Zorunlu Afet Sigortası”na dönüştürülmesi planlanıyor.
Zorunlu Deprem Sigortası azami teminat tutarı 1 Ocak’tan itibaren geçerli olmak üzere iki katına çıkartılarak 1 milyon 272 bin TL’ye yükseltildi. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) açıklamasına göre 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunun 13’üncü maddesi çerçevesinde her yıl kurum tarafından güncellenen Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimat Tebliği kapsamında sigorta ve inşaat sektörlerindeki değişen koşullara ve yeniden yapım maliyetlerine göre sigorta bedeli hesabına esas metrekare bedelleri yeniden tespit edildi.
Kurum Zorunlu Deprem Sigortasında değişen ekonomik koşullar nedeniyle hak sahiplerinin menfaatlerinin korunması amacıyla primlerin ve teminatların aylık olarak enflasyonla güncellenmesini sağlayarak primlerin ve teminatların yıl içerisinde değer kaybetmesini önlerken tarife oranlarını da güncellendi.
Bununla uyumlu olarak azami teminat tutarı da güncellenerek azami teminat tutarı 640 bin TL’den 1 milyon 272 bin TL’ye yükseltildi. Sigorta bedeli hesabına esas metrekare bedeli, betonarme konutlar için 3 bin 16 TL’den 6 bin TL’ye, diğer konutlar için 2 bin 80 TL’den 4 bin TL’ye çıkartıldı.
Aralık ayında SEDDK tarafından yapılan düzenleme ile birlikte zorunlu trafik sigortası primlerinin 2024 Mayıs döneminden itibaren hasar maliyet endeksine göre güncellenmesine yönelik düzenleme yapılmıştı.
Türkiye’de Zorunlu Deprem Sigortası poliçe sayısı 2023 yılında 11,7 milyona (yüzde 59 sigortalılık oranı) ulaşırken, 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde bugüne kadar zorunlu deprem sigortası kapsamında sigortalılara yaklaşık 35 milyar TL ödeme gerçekleştirildi.
Yeni tarife düzenlemesi ile SEDDK sigortalıları deprem nedeniyle yaşanabilecek zor günlerde daha da güçlü bir şekilde desteklemeye devam edecek.
SEDDK’nın Resmi Gazete’de yayımlanan Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimat Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğine göre de Zorunlu Deprem Sigortası asgari prim tutarları, risk grubuna göre birinci gruptan yedinci gruba sırasıyla 979 TL, 869 TL, 739 TL, 693 TL, 521 TL, 370 TL ve 252 TL’den az olamayacak şekilde güncellendi. Yeni tutarlar 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olacak.
Tebliğ kapsamında sigorta bedeli hesabına esas metrekare bedelleri, her ay Türkiye İstatistik Kurumu tarafından bir önceki ay açıklanan aylık 2003=100 Temel Yıllı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi oranında artırılacak. Açıklanan oranın sıfırın altında olması durumunda, söz konusu oran sıfır olarak alınacak.