Çin ve Asya’dan son 50 yılın en kötü ekonomik görünümü: 2024 büyümesi yüzde 4,4’e çekildi
Türkiye’nin en popüler ilan sitesi sahibinden.com, alan adını korumak için ödemesi gereken parayı ödemeyi unutunca neredeyse 24 saat erişime kapandı. 100 milyonlarca dolar değer biçilen sitenin unuttuğu ödeme 20-30 dolar. Sorun nihayet akşam çözüldü.
Sadece 20-30 dolarlık bir ödemenin unutulması, 100 milyonlarca dolar, hatta 1 milyar doların üzerinde değer biçilen bir şirketin işlerinin 24 saat boyunca durmasına neden olur mu? Türkiye’de oldu.
Türkiye’nin en büyük seri ilan sitesi olan, her gün yüzbinlerce kişinin ev alıp satmaktan kiralamaya, otomobil alıp satmaktan eleman bulmaya ve ikinci el eşya satışına kadar pek çok şeyi yaptığı, bu nedenle de çok büyük bir ekonomik faaliyetin döndüğü sahibinden.com dün gün boyu çalışmadı.
Bunun sebebi, www.sahibinden.com alan adı için her yıl ödenmesi gereken 20-30 dolarlık alan adı ücretinin ödenmesinin unutulmasıydı. Alan adı sağlayıcı kuruluş, ödemesini alamayınca önceki gün gece yarısından itibaren sahibinden.com’u erişime kapattı. Siteye erişim ancak dün akşam saatlerinde yeniden sağlanabildi. sahibinden.com şirketini bünyesinde barındıran Aksoy Group bunun üzerine “Alan adı hizmeti sağlayan firma ile gerekli çalışmalar tamamlanmış, platformumuza erişim normale dönmüştür” açıklaması yaptı. Aynı firma, gündüz saatlerinde “Alan adı hizmeti sağlayan firmayla yaşadığımız teknik sorun nedeniyle platformumuza şu anda erişim sağlanamamaktadır. Sorunun en kısa sürede giderilmesi için ilgili firmanın çalışması devam etmekte olup konu çözüldüğünde yeniden bilgilendirme yapılacaktır” diyerek alan adı ödemesinin yapılmasının unutulduğunu dolaylı yoldan kabul etmişti.
Normalde bir site için alan adı ücretini ödemeyi unutmak kolay değil; çünkü alan adı sağlayıcısı aylar önceden başlayarak alan adı yenilemenin zamanının geldiğini hatırlatıyor.
Dünyada internet alan isimleri, yani web sitelerin isimlerini Amerika merkezli ‘ICANN’ adlı kuruluş tescil ediyor. Bu kuruluştan yetki alan çok sayıda şirket de alan isimlerini pazarlıyor ama aynı alan adının birden fazla kişi veya kuruma verilmemesini temin görevi ICANN’e ait.
İnternet alan isimlerinin ücretleri genellikle yılda bir yenileniyor; ama alan adı pazarlayan pek çok firma otomatik yenileme imkanı da veriyor. Bugün tarifelere bakıldığında çoğu şirketin yıllık alan adı ücreti olarak 32 dolar civarında para aldıkları görülüyor ama bu hizmeti daha ucuza sağlayanlar da var.
Sahibinden sitesinin uzantısı ‘com’ olduğu için bu site Amerika’da tescil edilmiş. Böyle olması da normal, çünkü sahibinden Türkiye’nin en eski web sitelerinden biri; henüz ‘com.tr’ uzantısının olmadığı veya yaygın olmadığı bir dönemde kurulmuş bir şirket.
Similarweb verilerine göre ayda 115 milyon ziyaretçisi olan sahibinden.com 176.5 milyon ziyaretçisi olan Trendyol’un ardından Türkiye’den en fazla ziyaretçisi olan ikinci e-ticaret platformu. Sahibinden.com’u sırasıyla amazon.com, Aliexpress ve PTT AVM izliyor. Sahibinden.com dünyada da 179’uncu.
Türkiye’nin ilan ve alışveriş alanında ilk siteleri arasında yer alan sahibinden.com, 2000 yılında Taner Aksoy’un sahibi olduğu Aksoy Group bünyesinde hayata geçirildi. Grubun sitesinde sahibinden.com’a ilişkin şu bilgiler yer alıyor:
“Türkiye’de e-ticaretin doğuşundan bugüne kadarki sürecin önemli temsilcileri arasında yer alan sahibinden.com, Türkiye’nin en büyük elektronik ticaret ve ilan platformlarından biri olma özelliği taşıyor. Emlak, vasıta, ikinci el ve sıfır alışveriş, iş makineleri & sanayi, yedek parça-aksesuar-donanım & tuning, hizmetler, iş ilanları, hayvanlar alemi, özel ders verenler ve yardımcı arayanlar olmak üzere toplam 10 kategoride hizmet veren sahibinden.com kullanıcılarının hayatını kolaylaştıracak ürün ve servisleriyle ulusal ve uluslararası arenada çok sayıda ödülün sahibi oldu. Sahibinden.com geliştirdiği iş modeli sayesinde ikinci el ürünlerin satış yoluyla tekrar kullanıma kazandırılmasına aracılık ederek çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlıyor. sahibinden.com, 2021 yılından bu yana açıkladığı ikinci elin sürdürülebilirliğe katkısı raporu ile de kullanıcılarının ikinci el ürünleri tercih ederek sağladığı katkıyı paylaşıyor. Birleşmiş Milletler Kadının Güçlendirilmesi Prensipleri’nin – WEPs imzacıları arasında yer alan ve Yeşil Ofis Sertifikası almaya hak kazanan ilk e-ticaret şirketi olan sahibinden.com uzun yıllardır enerji tasarrufu, yenilenebilir kaynaklar ve doğal kaynakların bilinçli kullanımı konusunda kurum içi çalışmalar gerçekleştiriyor. Teknoloji endüstrisini karbon-nötr hale getirmeyi hedefleyen LFCA (Leaders for Climate Action) üyeliği bulunan şirketin çalışanları da birer sürdürülebilirlik elçisi olarak çalışmalarına aralıksız devam ediyor.”
Sahibinden.com, yaptığı iş itibarıyla Türkiye’de neredeyse bir tekel konumunda. O kadar ki, örneğin emlak ticareti alanında bu sitedeki ilanlara bakılarak Türkiye’de satılık ve kiralık konutların ortalama fiyatları hesaplanıyor artık. Dün site erişilemez olunca, onbinlerce emlakçının da telefonları sustu örneğin.
Site aslında bir küçük ilan sitesi. İlan verenlerle ilanları okumak isteyenleri buluşturuyor ama bu hizmeti için ilan verenlerden para alıyor. Sadece bu da değil: Sitede ilanınızı öne çıkartmak isterseniz de çeşitli tarifeler üzerinden sahibinden.com’a ücretler ödüyorsunuz.
sahibinden.com halka açık olmadığı için bilançosunu bilmiyoruz ama bu site Türkiye’nin en büyük e-ticaret sitelerinden biri olduğu için şirket değeri hakkında bir fikir söylenebilir. Trendyol’un ve Getir’in şirket değerinin 13 milyar dolar olduğu, hepsiburada.com’un 8 milyar dolar şirket değerini aştığı düşünülecek olursa, kendisi perakende işinde olmayan ama çok sayıda satışa aracılık eden sahibinden.com’un en azından 100 milyonlarca dolar şirket değerine sahip olduğu söylenebilir. Şirket değerinin milyar doların üzerinde olması da kimseyi şaşırtmaz.