Elveda ay, elveda feza: İngiliz milyarder Branson’ın uzay şirketi iflas etti
Türkiye'nin astronotu Alper Gezeravcı'nın da yer aldığı Ax-3 ekibi onları Uluslararası Uzay İstasyonu'na taşıyan Falcon 9 roketiyle uzaya fırlatıldı. Gezeravcı 14 gün uzayda kalacak. Bu yolculuk Türkiye'nin uzay programının mihenk taşı olacak.
İlk Türk astronot Alper Gezeravcı’nın da içinde bulunduğu Ax-3 astronot ekibi NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nde dev Falcon-9 roketinin en ucunda bulunan uzay aracı Dragon kapsülüne yerleştirildi…
SpaceX “Takımlar kalkış için şu anda yüzde 60 uygun olarak görülen hava durumunu takip ediyor” diye açıklama yaptı…
Türkiye’nin İnsanlı İlk Uzay Misyonu için “Mürettebatın koltukları uçuş pozisyonu getirildi, giysi sızıntı kontrolleri ve iletişim kontrolü tamamlandı” dendi…
Fırlatma için geri sayım başladı…
Ve o tarihi an gerçekleşti: SpaceX’e ait Dragon kapsülü Falcon 9 roketiyle uzaya başarıyla fırlatıldı.
ABD yerel saatiyle 16.49, Türkiye saatiyle 00.49’du…
Watch Falcon 9 launch Dragon and Ax-3 to the @space_station https://t.co/XDQBOfFq2N
— SpaceX (@SpaceX) January 18, 2024
Fırlatmanın ardından ikinci aşama olan kapsülün roketten ayrılması da başarıyla gerçekleşti. O anlar SpaceX’in X sosyal medya platformundaki hesabından canlı yayınlandı. SpaceX’in sayfasında canlı olarak yayınlanan ve Ax-3 uzay misyonunun her dakikasını anlık olarak yansıtan 2.5 saatlik yayın milyonlarca insan tarafından izlendi.
Dragon has separated from Falcon 9’s second stage pic.twitter.com/7T3Ai3ScqE
— SpaceX (@SpaceX) January 18, 2024
Misyonunu tamamlayan Falcon 9 roketinin Kennedy Uzay Merkezi’ne geri dönüşü de başarıyla tamamlandı.
Falcon 9’s first stage booster has landed at Landing Zone 1 pic.twitter.com/9FUwT4YZHp
— SpaceX (@SpaceX) January 18, 2024
Uzunluğu 70 metre, çapı 3.7 metre ve yaklaşık 550 ton ağırlığındaki Falcon 9 roketi alçak Dünya yörüngesinde 22 bin, durağan aktarım yörüngesinde 8 bin 300 ve Mars’a ise 4 bin kilogram yük taşıma kapasitesine sahipti. İçinde hava akımı olan basınçlı bölgesinde yedi kişi veya eşit miktarda yük taşıyabilen 8.1 metre uzunluğundaki Dragon kapsülü ise basınçsız arka bölümünde de yük taşıma özelliğine sahip bir uzay aracı olarak tasarlandı.
Türkiye’nin uzaya çıkan ilk astronotu Alper Gezeravcı var o kapsülün içinde ve Gezeravcı 14 gün boyunca ISS’de çeşitli bilim misyonları gerçekleştirmek üzere uzayda görev yapacak. Ax-3 misyonunda ABD ve İspanya’yı temsilen misyon lideri Michael Lopez-Alegria, İtalyan Hava Kuvvetlerinden Pilot Walter Villadei ve Avrupa Uzay Ajansı adına katılan İsveçli Marcus Wandt da yer alıyor.
Fırlatmanın ardından Gezeravcı’nın Dragon kapsülü içinde elinde kalemle yerçekimini test ettiği anlar sosyal medyada gündem oldu.
Uzaya çıkan Alper Gezeravcı elindeki kalemle yer çekimini böyle test etti. pic.twitter.com/CwwSeqz7N2
— Pusholder (@pusholder) January 18, 2024
SpaceX astronotların ISS yolculuğunda yörüngeden verdiği mesajları da canlı olarak paylaştı. Alper Gezeravcı mesajını Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün sözleriyle verdi: “İstikbal göklerdedir.”
Watch live as the Ax-3 astronauts check in from orbit https://t.co/WnEtcsGxzU
— SpaceX (@SpaceX) January 18, 2024
SpaceX hesabından Ax-3 ekibindeki astronotların misyon öncesi tanıtım amaçlı çekilen fotoğrafları da paylaşıldı.
Meet Ax-3, the crew of Dragon’s 12th human spaceflight mission pic.twitter.com/H5Pq5gHIhg
— SpaceX (@SpaceX) January 18, 2024
Daha önce ABD yerel saatiyle 17 Ocak’ta gerçekleştirilmesi planlanan fırlatma işlemi SpaceX tarafından son kontrollerin tamamlanması amacıyla bir gün ertelenmişti.
Gerçekleştirdiği uzay yolculuğuyla “ilk Türk astronot” ünvanını da alan Gezeravcı 14 gün boyunca Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 13 farklı bilimsel deney üzerinde çalışacak. Gezeravcı mikro yer çekimi, uzay ortamında insan sağlığı, Tuz Gölü bitkisinin uzay ortamında araştırılması, katı-akışkan karışımların yerçekimsiz ortamda araştırılması gibi alanlarda bilimsel projeler üzerinde deneyler yapacak.
Türkiye saatiyle Cumartesi öğle vaktinde ISS’e varması hedeflenen Ax-3 misyonunun diğer üyeleri de daha önceden belirlenen çok sayıda ve farklı alanlarda bilimsel çalışmalara imza atacak.
Ax-3 ekibinin Uluslararası Uzay İstasyonu’na ulaştığında SpaceX’e canlı olarak bağlanarak duygu ve düşüncelerini paylaşacağı belirtildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Milli Uzay Programı’nın ilk ayağı olan “ilk insanlı uzay misyonu” kapsamında paylaştığı video mesajda Türkiye’nin tarihi bir ana şahitlik ettiğini, ortak gururun zirveye yükseldiği zamanlardan birini yaşadığını söyledi.
Cumhuriyetimizin ikinci asrına, Türkiye Yüzyılı’na ilk kez gerçekleştirdiğimiz insanlı uzay göreviyle adım atıyoruz.
Rabbim yolumuzu, bahtımızı açık etsin. 🚀🇹🇷 pic.twitter.com/T0cU5o4pOF
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) January 18, 2024
Erdoğan mesajında “Cumhuriyetimizin ikinci asrına, Türkiye Yüzyılı’na ilk kez gerçekleştirdiğimiz insanlı uzay göreviyle adım atıyoruz. Bilim tarihine eşsiz katkılar sunmuş bir medeniyetin varisleri olarak tarihte taşıdığımız misyonu yeniden icra etmek adına çok değerli yeni bir başlangıç yapıyoruz. Gözlerindeki parıltıyla ufka bakan gençlerimize, hayalleri dünyaya sığmayan çocuklarımıza ilham kaynağı olmak adına ilk kez bir vatandaşımızı uzaya gönderiyoruz” diye konuştu.
Yıllarca Türk Hava Kuvvetlerine jet pilotu olarak kahramanca hizmet eden Alper Gezeravcı’nın uzun süren hazırlıkların ve eğitimlerin ardından Uluslararası Uzay İstasyonu’na yolculuğa çıktığını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan şöyle dedi:
“2021 yılında dünyaya ilan ettiğimiz Milli Uzay Programımızdaki hedeflerimizden birini daha böylece gerçeğe dönüştürüyoruz. Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün boyunca sürecek ‘Türk Uzay Bilimi’ misyonu kapsamında bilim insanlarımızın hazırlıklarını yaptığı 13 deney gerçekleştirilecek. Astronomi, tıp, genetik, malzeme bilimi gibi alanlarda bilimsel çalışmalar yapılacak. Bu çalışmaların şimdiden ülkemize ve bilim insanlarımıza hayırlı olmasını diliyorum. ‘Rabbim yolumuzu, bahtımızı açık etsin’ diyorum.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır sosyal medya platformu X’ten Gezeravcı’nın uzay yolculuğu öncesinde “GururDuyTürkiye” etiketiyle paylaşım yaptı. Bakan Kacır paylaşımında “Yarınlar bizim. Bu gurur bizim. Bu gurur Türk milletinin. Yolumuz açık olsun” dedi.
Türk Uzay Bilim Misyonu’nun bilim dünyasına önemli katkılar sunacağına dikkati çeken Kacır videolu paylaşımında şöyle konuştu:
“Misyon kapsamında Türk bilim insanlarının hazırladığı 13 bilimsel deney mikro yer çekimi ortamında gerçekleştirilecek. Türkiye’nin insanlı ilk uzay misyonu, Türk gençleri ve Türk çocukları için ilham kaynağı olacak. Milletimizin ufkunu gökyüzünün sınırlarının ötesine taşıyacak bu yolculuk, inşallah gelecekte de Milli Teknoloji Hamlesi ve Milli Uzay Programı ile Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hayata geçireceğimiz nice projenin de habercisi olacak.”
Yarınlar bizim.
Bu gurur bizim.
Bu gurur Türk Milletinin…
Yolumuz açık olsun!#GururDuyTürkiye 🚀🧑🚀🇹🇷 pic.twitter.com/rCOAwx4ihh
— Mehmet Fatih KACIR (@mfatihkacir) January 18, 2024
Gezeravcı ve mürettebatın uzaya fırlatıldığı sırada SpaceX’in X hesabından Dragon misyonlarının önemine değinen bir açıklama paylaşıldı. Paylaşımda şöyle dendi:
“SpaceX yalnızca yüzlerce değil, binlerce ve sonuçta milyonlarca insanın Dünya dışına seyahat ederek uzayda ve diğer gezegenlerde yaşayıp çalışabileceği bir gelecek yaratmaya yardımcı olmak için kuruldu. Dragon misyonları da astronotların yörüngede araştırma faaliyetleri yürütmek üzere güvenli bir şekilde uçacağı ve dünyanın her yerinden insanın Ay’a, Mars’a ya da daha da ötesine seyahat etme fırsatına sahip olacağı bir geleceğin temellerini atmak için oldukça önemli.”
SpaceX was founded to help create a future where not just hundreds but thousands and ultimately millions of people can travel off Earth, to live and work in space and on other planets. pic.twitter.com/xxPjwqRJHT
— SpaceX (@SpaceX) January 18, 2024
Gezeravcı’nın uzaya çıkışı Türkiye’de meydanlardan da izlenebildi. İstanbul ve Ankara’da meydanlara “dome çadır” denen dev kubbeli alanlardan planetaryumlar oluşturuldu. Fırlatma Ankara-Kızılay ile İstanbul-Taksim’deki planetaryumlardan izlenebildi. Ankara ODTÜ Yerleşkesi’ndeki TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Yer İstasyonu’nda görevli uzay mühendisleri ve bilim insanları Gezeravcı’nın uzay istasyonuna yolculuğunu an be an takip etti.
Fırlatma anı bilim merkezlerinde de izlenebildi. Bu merkezler arasında Konya Bilim Merkezi, Bursa Gökmen Uzay Havacılık Eğitim Merkezi (GUHEM), Bilim Üsküdar, Antalya Bilim Merkezi, Gaziantep Müzeyyen Erkul Bilim Merkezi, Aksaray Bilim Merkezi, Trabzon Özdemir Bayraktar Bilim Merkezi ile Kayseri Bilim Merkezi de vardı.