Putin’in çantası dolu: Şubatta Türkiye’ye geliyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin şubat ayında Türkiye’yi ziyaret etmeyi planlıyor. Putin’in ziyareti Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesinin ardından yapılıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Putin arasında planlanan görüşmelerde gündemin Ukrayna ve takıl koridoru anlaşması olması bekleniyor.

Putin’in ziyareti sürpriz değil; Rus lider 14 Aralık’taki yıl sonu programında Türkiye’yi ziyaret etme planı olduğunu açıklayarak “Biz Sayın Erdoğan’la bu konularda sürekli temas halindeyiz ve yaklaşımlarımız birbirine yakın. Kendisiyle görüşme imkanı bulacağımızı düşünüyorum. Kısa süre önce bir ziyaret planlıyordum, ancak bu bir sır değil, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın programı nedeniyle olmadı. Türkiye’ye uçmaya hazırdım, bunu kendisine söyledim ancak hem onun hem de benim takvimim nedeniyle olmadı. Böyle şeyler oluyor” demişti.

Önce TBMM’nin, ardından da Erdoğan’ın onayladığı İsveç kararına Rusya’nın tepkisinin ne olacağı merak konusuydu. Bazı Rus analistler Türkiye’nin NATO’nun bir parçası olarak çoğunluğa uymasının şaşırtıcı olmadığını belirtirken Rusya Senatosu Başkanı Yardımcısı Konstantin Kosaçev gibi bazı Ruslar Türkiye’nin kararına tepki göstermişti. Kosaçev “Türkiye NATO’nun değil insanlığın çıkarları doğrultusunda hareket etme şansını kaçırıyor” demişti. 

Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov ise tartışmalara “Bu Türk parlamentosunun kararı. Türkiye hala NATO’nun üyesi, bu çok açık bir gerçek. Ankara’nın yükümlülükleri var ve ittifaktaki müttefikleriyle kendi müzakere süreçleri var. Bu Türkiye’nin bağımsız kararıdır” diyerek nokta koymuştu.

‘Müzakerelere yanaşmayan taraf Ukrayna’

Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yuriy Uşakov Putin’in Türkiye ziyaretinin şubat ayında gerçekleşeceğini belirtti. Rusya’nın resmi haber ajansı RIA Novosti’nin aktardığına göre Putin bu ziyaretin hazırlığı içinde. Uşakov iki lider arasındaki görüşmede bir gündem maddesinin Ukrayna olacağını belirtti. Rusya’nun Ukrayna ile müzakerelere hazır olduğunu, ancak konuşacak muhatap bulamadığını belirten Uşakov görüşmelerin önündeki engelin Rusya değil Ukrayna tarafı olduğunu dile getirdi.

Ukrayna Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’nda barış planı görüşmelerinin dördüncüsünde pek çok ülkeyle bir araya gelmişse de, toplantıya Rusya ve Çin katılmamıştı. Ukrayna ilk kez 2022 sonlarında ortaya koyduğu 10 maddelik barış formülünü Rusya ile yapılacak görüşmelerin temeli olarak göstermeye devam ediyor. Ukrayna’nın sunduğu barış formülünün ana şartı Rus askerlerinin tamamen geri çekilmesi ki Kremlin bunu reddediyor. Zelenski de daha önce Danimarka, Suudi Arabistan ve Malta’da düzenlenen toplantıları “gayrimeşru” olarak nitelendiren Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile doğrudan görüşmek istemiyor.

Tahıl Koridoru Anlaşması da masada olacak

RIA Novosti’nin Ankara’dan bir diplomatik kaynağa dayandırdığı bir başka habere göre Putin ve Erdoğan’ın bir diğer gündem maddesi tahıl anlaşması olacak. Kaynak “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu konudaki arabuluculuk çabalarını biliyorsunuz, İstanbul sürecinin devam etmesi için taraflar defalarca arandı. Kesintiye uğrayan Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması meselesi de var. Cumhurbaşkanının da daha önceden belirttiği üzere Sayın Putin ile bu anlaşmayı yeniden başlatmak için görüşmeye niyetliler” dedi.

İsrail’in Gazze işgalinin ardından Ukrayna savaşı odağının Ortadoğu’ya kayması gibi Rusya’nın Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan çekilmesinin tetiklediği gıda krizi üzerindeki ilgi de Kızıldeniz’deki Husi saldırılarına kaydı. Yemen’deki Husiler İsrail Gazze’deki saldırılarını durdurana kadar Kızıldeniz ve çevresinden geçen gemilere saldırı düzenlemeye devam edeceğini belirtmişti. Bunun üzerine ABD önce Refah Muhafızı Operasyonu başlatmış, operasyon etkili olmayınca İngiltere ile birlikte iki kez Yemen’de Husi kontrolündeki bölgelere saldırmıştı.

Tahıl koridorundan 1 Ağustos 2022 tarihinden 17 Temmuz 2023 tarihine kadar toplam 1000 gemi ile 33 milyon ton tahıl ve bitkisel yağ taşınmıştı. Taşınan tahılın yüzde 50’den fazlasını mısır, yüzde 30’unu buğday, yüzde 4’ünü arpa, yüzde 4’ünü soya, yüzde 3’ünü ayçiçeği ve ayçiçeği yağı oluşturmuştu. Dünyanın tahıl ihtiyacının önemli bir bölümü Ukrayna ve Rusya tarafından karşılanıyor. Özellikle de Avrupa’da son 500 yılın en kurak dönemi yaşandığı için Ukrayna tahılının önemi daha da arttı.

Putin savaş başlayalı beri yurtdışı ziyaretlerini epey azalttı. Geçen yıl yalnızca Kırgızistan, Çin, Kazakistan, Belarus, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’ı ziyaret eden Putin’in Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin hakkındaki tutuklama kararı nedeniyle mahkemeyi tanıyan ülkelere gitmesi sorun yaratabilir. Putin bu yıl Türkiye dışında şimdilik Kuzey Kore’ye de ziyaret planlıyor, ama bunun ne zaman gerçekleşeceği henüz bilinmiyor. Rus lider geçen yıl Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong Un’u Vladivostok’ta ağırlamıştı. Dünya bu ziyareti yakından takip etmiş, iki liderin görüşmesinden silah anlaşması çıkacağından korkmuştu.

Putin: 2024’ün başlarında Türkiye’ye gelebilirim

Kremlin’den İsveç yorumu: Ankara’nın kendi yükümlülükleri var

Putin tahıl koridorunu açmaya yanaşmadı, Erdoğan’a ‘Afrika koridoru’ önerdi