Refah’a saldırı sinyalleri: İsrail yedek tugayları göreve çağırdı, Mısır çadır kentler kuruyor
İsrail ve Hamas arasındaki dolaylı müzakereler Kahire'de devam ederken ve Refah'ta kara operasyonu bekleyişi sırasında haber Han Yunus'tan geldi. İsrail Hamas lideri Yahya Sinvar ve ailesinin tünele geçtiklerini iddia ettiği bir video yayınladı.
Savaşın başından beri hava bombardımanına tutulsa da henüz İsrail asker ve tanklarının girmediği Refah’a kara operasyonu riski büyürken hem Gazze’de hem de müzakere masasında hareketlenme var. İsrail Hamas’ın Gazze’deki en üst düzey lideri Yahya Sinvar ve ailesinin Gazze’nin güneyindeki Han Yunus’ta bir tünelde görüntülendiğini iddia ederken Kahire’de İsrail ve Hamas arasındaki dolaylı esir takası müzakereleri kaldığı yerden devam etti.
Hamas Refah’ın esir takası müzakerelerinde kırmızı çizgi olduğunu belirterek herhangi bir kara operasyonu başlatılırsa masadan kalkacağını belirtmişti. Ama şimdilik müzakereler kaldığı yerden Kahire’de devam ediyor. Dünkü görüşmelere İsrail’in istihbarat teşkilatı Mossad’ın şefi David Barnea ile ABD’nin istihbarat şefi William Burns’un katıldı. Konuyla ilgili bilgili Mısırlı ve Amerikalı kaynaklara göre görüşmeler üç gün daha devam edecek. Yetkililer dünkü müzakerelerin “umut verici” olduğunu ancak İsrail ve Hamas’ın hâlâ bir anlaşma imzalamaya yakın olmadığını belirtti.
Başka bir ABD’li yetkiliye göre masadaki en büyük sorun Hamas ve diğer Filistinli direniş gruplarının elindeki rehinelerin serbest bırakılması karşılığında İsrail’in kaç Filistinliyi hapishaneden çıkaracağı konusundaki anlaşmazlık. Geçen yıl kasım ayının sonunda yapılan bir haftalık ateşkeste iade edilen her rehine karşılığında üç Filistinli serbest bırakılmıştı. Hamas Gazze’deki 136 rehinenin serbest bırakılması için kalıcı ateşkes, İsrail’in Gazze’den çekilmesi ve İsrail hapishanelerinde tutulan tüm Filistinlilerin serbest bırakılmasını şart koşuyor ki bunlar İsrail’in karşı çıktığı maddeler.
Netanyahu rehineler evlerine dönene ve Hamas yok olana kadar İsrail askerlerinin Gazze’de savaşmayı bırakmayacağını söyledi. Netanyahu bu hedeflerine rağmen Gazze’de güvenlikten İsrail güçlerinin sorumlu olması gerektiğini söyleyerek çekilme fikrine şüpheyle yaklaştı. Halbuki rehine yakınlarının oluşturduğu Rehineler ve Kayıp Kişilerin Aileleri Forumu salı günkü açıklamasında görüşmeler için Kahire’deki İsrailli yetkililere doğrudan seslenerek “Yaşayanlar ve ölüler de dahil herkes evine dönene kadar geri dönmeyin. 134 rehinenin kulağı sizde” dedi.
İsrail’in pazar gecesi Refah’a düzenlediği baskın ve hava saldırılarında iki İsrailli rehine kurtarıldı. Analistler tam bu noktada İsrail’in bu örneği saldırıları artırmak için gerekçe olarak gösterebileceğini belirtiyor. Ancak aynı baskında 94’ten fazla İsrailli de hayatını kaybetti. Gazze’nin 2.3 milyonluk nüfusunun 1.3 milyonu savaştan bu yana Refah’a sığındığını düşünürsek daha geniş ölçekli bir saldırı bölgedeki kayıpların daha da artmasına neden olabilir. 7 Ekim’den bu yana 28 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti. Dolayısıyla şimdiki manzarada böyle bir operasyonun İsrail’in en büyük destekçilerinden ABD ve İngiltere tarafından bile eleştiriliyor.
Güney Afrika Uluslararası Adalet Divanı’ndan Refah’ın hedef alındığı geniş çaplı işgalin, mahkemenin geçen ay İsrail’i Gazze’deki güçlerinin soykırım eylemlerinin önüne geçmek için adım atmaya çağırdığı ara kararı ihlal edip etmeyeceğini değerlendirmesini istediğini söyledi. İsrail’i soykırımla suçlayan davayı açarak Tel Aviv’in eylemlerinin kayıtlara geçmesini sağlayan Güney Afrika Refah’a olası harekât planının “büyük çaplı ölümlere, zararlara ve yıkıma yol açacağını” söyledi.
Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby salı günkü açıklamasında görüşmelerin “doğru yönde ilerlediğini” söylese de ayrıntı vermeyi reddetti. Beyaz Saray’da gazetecilere konuşan Kirby “Her şey bitene kadar hiçbir şey bitmiş sayılmaz” dedi.
Gözler Refah’tayken Han Yunus’tan haber geldi. İsrail aylardır Hamas’ın Gazze’deki en yüksek düzeydeki lideri Yahya Sinvar’ı arıyor. İsrail ordusu için Sinvar’ın bulunma ihtimalinin en yüksek olduğu yer Han Yunus’tu, evini kuşatmış ama sonuç alamamıştı. İnsan avı devam ederken Sinvar’ın eşinin, çocuklarının ve kardeşi İbrahim Sinvar’ın Han Yunus’ta bir tünelde olduğuna dair bir video yayınlandı. Videoda Yahya Sinvar olduğu iddia edilen kişinin yüzü görülmüyor.
Spotted: Yahya Sinwar running away and hiding in his underground terrorist tunnel network as Gazan civilians suffer above ground under the rule of Hamas terrorism.
There is no tunnel deep enough for him to hide in. pic.twitter.com/KLjisBFq1f
— Israel Defense Forces (@IDF) February 13, 2024
Videoyu günlük basın toplantısında açıklayan İsrail ordusu sözcüsü Daniel Hagari görüntülerin 10 Ekim’de Hamas’a ait güvenlik kamerasında yakalandığını söyledi. Hagari “Yahya Sinvar ailesini de yanına alarak önceden inşa edilmiş güvenli sığınaklarından birine tüneller aracılığıyla kaçtı” dedi. Ordunun iddiası bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Zaten ordu da iddiayı pekiştirecek başka bir şey söylemedi. Ama Hagari Sinvar’ı “ölü ya da diri yakalanana kadar avın durmayacağını” sözlerine ekledi.