BM raporu: Filistinliler gözaltı merkezlerinde cinsel saldırıya uğruyor

İsrail’in Hamas’ın “Aksa Tufanı Operasyonu” saldırılarının ardından Gazze Şeridi’nde başlattığı işgalde şu ana kadar 30 binin üstünde Filistinli hayatını kaybetti, iki milyona yakın Filistinli yerinden oldu. Bir diğer mesele esir takasının bir tarafını oluşturan Filistinli tutukluların geleceği.

BM tarafından hazırlanan bir rapor İsrail gözaltı merkezlerinde Filistinli tutuklulara dayak, köpek saldırısı ve cinsel saldırı gibi işkencelerin yapıldığını gösteriyor. Birleşmiş Milletler Filistin Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) imzalı rapor büyük ölçüde kurum personelinin insani destek sağlamak üzere bulunduğu aralık ayından bu yana Kerem Şalom geçiş noktasında serbest bırakılan Filistinli tutuklularla görüşmelere dayanıyor.

Rapor aralık ayından bu yana binden biraz fazla tutuklunun serbest bırakıldığını söylüyor. Ancak Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlediği ve çoğu sivil yaklaşık 1200 İsraillinin ölümüne yol açan saldırıların tetiklediği çatışmaların başlamasından bu yana Gazze’de dört binden fazla erkek, kadın ve çocuğun İsrail güçlerince alıkonduğu tahmin ediliyor.

Palestinians ‘beaten and sexually assaulted’ at Israeli detention centres, UN report claims https://t.co/I7DDzfn4Mf

— Guardian news (@guardiannews) March 5, 2024

İsrail’in ‘UNRWA Hamas’a çalışıyor’ iddiasına kurumdan cevap

Raporda yer alan gözaltında taciz iddialarını reddeden İsrail 7 Ekim saldırılarına katıldığını iddia ettiği 12 UNRWA personelinin ismini vermiş ve ajansın Gazze’deki 13 bin çalışanından 450’sinin Hamas ya da diğer militan grupların üyesi olduğunu öne sürmüştü.

İki ayrı BM soruşturması tarafından incelenen iddialar şu ana kadar doğrulanmadı. UNRWA raporu çalışanlarının birçoğunun yardım faaliyeti yürütürken gözaltına alındığını ve kötü muameleye maruz kaldığını söylüyor. Hatta İsrailli güvenlik güçlerinin “dayak ve tehdit yoluyla operasyonel bilgiler elde etmeye çalıştıkları” iddia ediliyor.

‘En kötü muamele gözaltı merkezlerinde görülüyor’

UNRWA raporunda aralık ayından bu yana Kerem Şalom Sınır Kapısı’nda serbest bırakılan 1002 tutuklu arasında altı yaşından küçük 29 çocuk (26 erkek ve üç kız), 80 kadın ve 21 UNRWA personeli olduğu belirtildi. Bu tutuklulardan bazılarının alzheimer gibi kronik rahatsızlıkları vardı ya da kanser hastasıydılar.

Rapora göre “Gözaltına alınanlar kamyonlarla her biri 100-120 kişi barındıran büyük derme çatma ‘askeri kışlalara’ götürüldüklerini ve burada genellikle haftalarca tutulduklarını bildirdi” dendi. Belgeye göre en kötü muamele tutuklular İsrail cezaevi sistemine nakledilmeden önce bu gözaltı ve sorgulama merkezlerinde yapılıyor.

Gazze’de savaşın başlamasından bu yana İsrail parlamentosu (Knesset) tarafından kabul edilen ve ocak ayında üç ay uzatılan yasa güvenlik güçlerinin tutukluları avukata erişim hakkı vermeden 180 gün gözaltı merkezlerinde tutmasına izin veriyor.

UNRWA raporu şöyle diyor:

“Rapor edilen kötü muamele yöntemleri arasında; fiziksel dayak, uzun süreler boyunca stres pozisyonlarına zorlama, alıkonulanlara ve ailelerine zarar verme tehditleri, köpek saldırıları, hayvan gibi davranmaya zorlama veya üzerine işeme gibi kişisel haysiyete hakaret ve aşağılama, yüksek sesli müzik ve gürültüye maruz bırakma, su, yiyecek, uyku ve tuvaletten mahrum bırakma, açık yaralara ve sürtünme yaralanmalarına neden olan sıkı kilitli kelepçelerin uzun süre kullanılması yer almaktadır.

Dayak; baş, omuzlar, böbrekler, boyun, sırt ve bacaklara metal çubuklar, silah ve bot dipçikleriyle vurulmasını içeriyor. Bazı vakalarda kaburgaların kırılmasına, omuzların ayrılmasına ve kalıcı yaralanmalara neden oldu. Birkaç kişi kafeslere zorlandıklarını ve köpekler tarafından saldırıya uğradıklarını bildirmiş, aralarında bir çocuğun da bulunduğu bazı kişiler serbest bırakıldıklarında vücutlarında köpek ısırığı yaraları görülmüştür.”

Raporda yer alan iddialar bağımsız olarak doğrulanmasa da insan hakları örgütlerinin topladığı ifadelerle tutarlı görünüyor. UNRWA raporunda tecavüz olmasa da yaygın cinsel saldırı iddialarına yer verildi. Kadın tutuklular gözleri bağlıyken elle taciz edildiklerini, bazı erkek tutuklular ise cinsel organlarına vurulduğunu söyledi.

Belgede “Bir başka tutuklu elektrikli bir sondanın üzerine oturtulduğunu, bunun anüsünde yanıklara neden olduğunu ve izlerinin haftalar sonra bile görülebildiğini söyledi. Başka bir tutuklunun da aynı muameleye maruz kaldığı ve enfekte yaralarının sonucunda öldüğü belirtildi.”

İsrail ordusu: Değerlerimize aykırı

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ise UNRWA raporunda yer alan iddiaları kesin bir dille reddetti. Ordu tarafından Guardian’a yapılan yazılı açıklamada “Tutuklulara gözaltında bulundukları süre boyunca ya da sorgu sırasında kötü muamele uygulanması IDF değerlerini ihlal eder ve emirlere aykırıdır” dendi.

Açıklamada uykusuz bırakma yönteminin kullanıldığı reddedildi ve müziğin sadece “tutukluların sorgulama için beklediği yerlerde birbirleriyle konuşmalarını önlemek amacıyla düşük sesle” çalındığı iddia edildi.

Gözaltında kötü muameleye ilişkin “somut şikayetlerin” “incelenmek üzere ilgili makamlara iletildiği” belirtilen açıklamada şimdiye kadar herhangi bir şikayetin onaylanıp onaylanmadığı söylenmedi.

IDF gözaltında yaşanan ölümlerden haberdar olduğunu ve her bir vakanın soruşturulduğunu da söyledi. Açıklamada “Soruşturmalar devam ediyor ve bu nedenle herhangi bir bulgu hakkında yorum yapamayız” ifadeleri yer aldı.

7 Ekim sonrası yaşananlar

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 29 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 70 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.

İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.

Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.

İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten bu yana sınırda devam eden çatışmalarda en az 40 Lübnanlı sivil ve 180’den fazla Hizbullah mensubu ile en az 7 İsrailli sivil ve 10 İsrail askeri öldü.

Ramazan’a günler kala… Kahire’deki ateşkes görüşmelerinden sonuç çıkmadı

İsrail ve Hizbullah arasında kayış kopmak üzere, Gallant ‘Askeri operasyon yakın’ dedi

İsrail ordusu: Hamas’ın en büyük tünelini imha ettik