Kakao fiyatları 46 yılın zirvesinde: Tonu dokuz bin doları aştı

Batı Afrika’daki olumsuz hava koşulları ve Avrupalı ithalatçıların orman tahribatına neden olan ürünlerin ithalatına sınırlama getirmesi kakao fiyatları üstünde etkili oluyor. Son dönemdeki yükseliş ivmesiyle dikkat çeken ve 46 yılın en yüksek seviyesine çıkan kakao fiyatları ton başına 9 bin doları da aştı. Böylelikle kakao tonu 9 bin dolar civarında olan bakırı geride bıraktı. Mart ayında kakao fiyatlarında yüzde 50’ye varan artış görüldü.

Çikolata fiyatlarını daha da artırabilir

Piyasa uzmanları son rallinin fiyatları 10 bin dolara çıkarma olasılığına dikkat çekti. Bloomberg Intelligence Analisti Diana Gomes 2025 yılı Paskalya döneminde çikolata fiyatlarının daha yüksek olabileceğini belirtti. Fiyatlardaki yükseliş çiftçilerin çekirdekleri yerel tüccarlara, onların da bunları işleme tesislerine ya da küresel tüccarlara sattığı küresel tedarik zincirini bozdu. Bu küresel tüccarlar da kakao çekirdeklerini ya da yağ, toz ve kakao likörü gibi kakao ürünlerini Nestle, Hershey ve Mondelez gibi küresel çikolata devlerine satıyordu.

Kıtlık dönemi yaşanıyor

Normalde büyük ölçüde düzenlemelere tabi olan kakao piyasasında tüccarlar ve kakao işleme tesisleri yerel tüccarlardan önceden belirlenmiş fiyatlarla bir yıl öncesine kadar kakao çekirdeği satın alıyordu. Yerel düzenleyiciler daha sonra çiftçilerin kakao çekirdeği için talep edebilecekleri tarla üretim fiyatını daha düşük hâle getiriyordu.
Fakat bu yıl olduğu gibi kıtlık dönemlerinde yerel tüccarlar kakao çekirdeklerini güvence altına almak için çiftçilere genellikle tarla fiyatı üzerinden prim ödüyor.
Tüccarlar daha sonra kakao çekirdeklerini önceden anlaşılan fiyatlardan teslim etmek yerine spot piyasada daha yüksek fiyatlardan satıyor.

Çikolata şirketleri de sıkıntıda

Küresel tüccarlar çikolata şirketlerine olan yükümlülüklerini yerine getirmek için üreticideki kakao çekirdeklerini hangi fiyattan olursa olsun satın almak için acele ederken yerel işleme tesisleri genellikle kakao çekirdeği sıkıntısı çekiyor.
Fildişi Sahili ve Gana, normalde yerel fabrikalara ucuz kredi vererek ya da küresel tüccarların satın alabilecekleri kakao çekirdeği miktarını sınırlayarak onları korumaya çalışıyordu.

Batı Afrika’da kakao arzına ilişkin endişeler devam ediyor

Batı Afrika’daki olumsuz hava koşulları ve Avrupalı ithalatçıların orman tahribatına neden olan ürünlerin ithalatına sınırlama getirmesi de kakao fiyatları üzerinde etkili oluyor. Geçen yıl Batı Afrika’daki olumsuz yetiştirme koşulları ve mahsul hastalıkları, kakao üretimini kısıtladı ve kakao fiyatlarında yükselişe yol açtı. Mevcut kakao üretiminin talebi karşılamada yetersiz olmasından kaynaklı küresel açığın sürmesi bekleniyor. Ayrıca 2016’daki El Nino olayının kuraklığa ve kakao fiyatlarında sert yükselişler neden olmasının ardından, kakao fiyatları şu anda da mevcut El Nino hava olayı nedeniyle sert yükselmeye devam ediyor.

Dünyada kakao üretimi düşüyor, çikolataya zam yolda