Bütün dünya İsrail’e ‘İran’a saldırma’ diyor; İsrail de acele etmeyeceği izlenimi veriyor
İsrailliler Gazze Şeridi'nde ateşkes, esir takası anlaşması ve Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin istifası talebiyle her cumartesi olduğu gibi yine sokaklardaydı. Polis 'istifa' diyen göstericilere yine sert müdahale etti.
Hamas’ın 7 Ekim’deki Aksa Tufanı Operasyonu’nda esir alınan İsrailliler için İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve yönetimine tepkiler devam ediyor. İsrail’de her cumartesi olduğu gibi sokaklar yine protestolarla yankılandı. Esir yakınları ve Netanyahu yönetimi karşıtları Tel Aviv, Hayfa, Birüssebi ve Batı Kudüs’ün yanı sıra Netanyahu’nun konutunun bulunduğu kuzeydeki Kayserya kenti ile ülkenin farklı noktalarında hükümetin istifasının ve esirlerin geri getirilmesinin istendiği gösteriler düzenlendi.
İsrail’de Gazze Şeridi’ndeki İsrailli esirlerin getirilmesi için anlaşma imzalanması çağrısının yapıldığı, Netanyahu hükümetine karşı her hafta cumartesi günü düzenlenen protestolar, bu hafta da geniş katılım ve olaylarla devam etti. Hükümet karşıtı gruplara katılan on binlerce kişi Gazze’ye saldırıların sonlandırılmaması ve esirlerin geri getirilmesi konusunda siyasi iradenin kayıtsızlığını eleştirerek ülke tarihinin “en sağcı hükümetinin” istifasını ve erken seçim talep ettikleri protestolarını yineledi.
Protestoların merkezi Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemelerine karşı yapılan gösterilerde sembolleşen, polisin demir bariyerlerle kapattığı, on binlerce İsraillinin akşam saatlerinde toplandığı başkent Tel Aviv’deki Kaplan Caddesi oldu. İsrail bayrakları taşıyan binlerce protestocu Başbakan Netanyahu ve hükümetindeki siyasetçiler aleyhinde pankart, afiş ve dövizler taşıdı, caddede kurulan platformda hükümeti eleştiren konuşmalar yapıldı. Gazze Şeridi’ndeki İsrailli esirlerin yakınları da yakındaki Menachem Begin Caddesi’nde Savunma Bakanlığının önünde Netanyahu ve öncülük ettiği hükümete eleştirilerini yöneltti. İsrailli esir yakınları Netanyahu ve kabine üyelerini “yalan söylemek” ve “esirleri geri getirecek anlaşmaya engel olmakla” suçladı.
Esirlerin bir an önce evlerine dönmesi çağrısı yaparak davullar ve düdükler çalan protestocular “Hepsi hemen eve!”, “Yardım!” yazılı dövizler taşıdı, Netanyahu’yu suçlayan sloganlar attı. “(Netanyahu) Bibi esirleri serbest bırak,” “Sen baştasın, sen suçlusun,” “200 gün geçti, esirler için çok” diye bağırdılar. Kaplan Caddesi’nden yürüyerek bakanlık binasının önündeki Menachem Begin Caddesi’ne gelen hükümet karşıtı protestocular esir takası talep eden göstericilerle eylemlerini sürdürdü.
İsrailli esir Nimrod Cohen’in babası Yahuda AA muhabirine konuştu. Ajansın aktardığına göre esir babası iki hafta önce Hamas’ın kabul ettiği anlaşmayı İsrail hükümetinin otomatik olarak reddettiğini ve Refah’a saldırı başlatarak gömmek istediğini söyledi. İsrail hükümetine karşı öfkeli olduğunu belirten Yahuda, Netanyahu’nun esirlerin serbest bırakılmasının önündeki engel olduğunu dile getirdi.
Esir babası Yahuda uluslararası topluma İsrail hükümeti ve Başbakan Netanyahu’nun kenara çekilmesi, ateşkes ve esirlerin serbest bırakılması için baskı uygulaması çağrısında bulunarak “Gazze’deki savaşın artık bir amacı yok. Daha fazla asker öldürülüyor. Daha fazla esir öldürülüyor. Daha fazla da esir yakında öldürülecek durumda” dedi.
Göstericiler bu alandan yürüyüşe geçti ve İsrail polisinin engeliyle karşılaştı. İsrail polisi kentin ana yollarından Ayalon Otoyolu’na çıkışlarda demir bariyer ve göstericilerin geçişini engellemek için kamyonlar yerleştirerek konuşlandı. Ayalon Otoyolu’na ilerlemek isteyen göstericilere Kaplan Caddesi’nde İsrail polisi atlı birliklerle müdahale etti. İsrail polisi ile göstericiler arasında uzun süre arbede yaşandı. Göstericiler kolluk kuvvetlerinden sorumlu aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’e hitaben “Ben-Gvir terörist,” “Faşistlerin polisi” diye sloganı attı. İsrail polisi alana TOMA getirerek göstericilere su sıkarak müdahale etti, olaylar uzunca bir süre devam etti. Gazze Şeridi’ndeki İsrailli esirlerin yakınları ve onların destekçisi bir grup polis bariyerlerini aşarak Tel Aviv’deki Ayalon Otoyolu’nu tek yönlü trafiğe kapattı.
Sahil kenti Hayfa’nın yanı sıra kuzeyde Kayserya kentindeki Netanyahu’nun şahsi konutunun çevresinde de binlerce gösterici İsrail bayrakları, meşaleler, davul ve düdüklerle toplandı. Göstericiler “Sen baştasın, sen suçlusun!” sloganları atarak hükümetin istifasını ve erken seçim talep etti. Batı Kudüs’te de İsrailliler esirlerin serbest bırakılması için hükümetin anlaşma yapması talebiyle yürüdü. Hükümetin istifası ve Gazze Şeridi’ndeki esirlerin geri getirilmesi için bir an önce anlaşma imzalanmasını isteyen İsrailliler ülkenin çeşitli noktalarındaki yolları ve kavşakları kapattı.
Netanyahu İsrail ve uluslararası kamuoyunda siyasi nedenlerle Hamas ile esir takası anlaşması yapmamakla suçlanıyor.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail, 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.
Hamas Aksa Tufanı Operasyonu esnasında yaklaşık 250 İsrailliyi de esir almıştı. Bunların 124 Kasım ayındaki “insani ara”da serbest bırakılırken 38’inin öldüğü ifade edilmişti. Hamas, İsrailli esirlerin Tel Aviv güçlerinin bombardımanları esnasında öldüğünü iddia etse de geçtiğimiz hafta yayımlanan bir esir videosundaki kişinin darp edildiği görüntüden anlaşılıyordu.
İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda ise en az 15 bin 103’ü çocuk, 9 bin 849’u kadın olmak üzere 35 bin 386 Filistinli öldürüldü, 79 bin 366 Filistinli yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu, 7 Ekim’den bu yana 280’i karadan işgal sürecinde olmak üzere 628 askerinin öldüğünü duyurdu.
Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı. Öte yandan İsrail, binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti.
İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail askerleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 504 Filistinli hayatını kaybetti.
Hamas Hareketi Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, 6 Mayıs’ta Katar ve Mısır’a, Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasına ilişkin önerilerini onayladığını bildirmişti. Hamas’ın Katar ve Mısır tarafından iletilen “ateşkes önerilerine” onay verdiğini duyurmasının ardından İsrail Savaş Kabinesi, Refah’ta saldırılara devam kararı almıştı.
İsrail ordusu, 7 Mayıs’ta Refah’ın doğusuna kara saldırısı başlatmış Mısır’a açılan sınır kapısı Refah’ın Filistin tarafında kontrolü ele geçirmişti. İsrail ordusunun işgal ettiği bölge Gazze’ye insani yardımların girişinde ana geçiş noktası olan ve Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilerin yurt dışına seyahat etmek için kullandıkları tek geçiş noktası Mısır sınırındaki Refah Sınır Kapısı’nı da içeriyor. İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Cebaliye bölgesine de yeniden karadan saldırı başlatmıştı.
İsrail Savaş Kabinesi Üyesi Benny Gantz, Netanyahu, 6 Haziran’a kadar savaşa ve sonrasında Gazze’nin idaresine ilişkin bir strateji açıklamazsa partisiyle koalisyondan çekilme tehdidinde bulunmuştu. İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda 15 binden fazlası çocuk, 10 bini kadın olmak üzere 35 binden fazla Filistinli öldürüldü, en az 79 bin Filistinli yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.