Batı teyakkuz halinde: Ortadoğu’da yeni bir savaş endişesi
İran'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunun sonuçları açıklandı. Sonuçlara göre reformist aday Pezeşkiyan ve muhafazakar aday Celili ikinci tura kaldı.
İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezi Sözcüsü Muhsin İslami, seçim sonuçlarının tamamlandığını duyurduğu basın toplantısında, oy sayımının sona erdiğini belirtti.
Ülke genelinde kurulan 59 bin sandıkta toplam 24 milyon 535 bin 185 oy kullanıldığını bildiren İslami, Pezeşkiyan’ın 10 milyon 415 bin 191 oyla yüzde 42,5 oy oranına ulaştığını açıkladı.
İkinci sırada yer alan Celili’nin 9 milyon 473 bin 298 oy aldığı ve oy oranının yüzde 38,6 olduğu belirtildi. Bu sonuçlarla, reformist aday Pezeşkiyan ve muhafazakar Celili, 5 Temmuz’da yapılacak olan ikinci tur seçimlerde tekrar karşı karşıya gelecekler.
Diğer adaylardan Muhammed Bakır Kalibaf yüzde 13,8 oy oranıyla üçüncü, Mustafa Purmuhammedi ise yüzde 0,8 ile dördüncü sırada yer aldı.
İslami, bakanlık binasındaki seçim merkezinde düzenlediği basın toplantısında, seçime katılım oranını açıkladı.
Ülke genelinde yaklaşık 62 milyon seçmen için 59 bin merkezde kurulan sandıklarda toplam 24 milyon 535 bin 185 oy kullanıldığını aktaran İslami, katılımın yüzde 40 civarında gerçekleştiğini belirtti.
Buna rağmen İçişleri Bakanlığının açıkladığı verilere göre, Tahran eyaleti genelinde ve Kum’da son cumhurbaşkanı seçimine göre katılım oranlarında artış olduğu görüldü.
Ülkede 18 Haziran 2021’de yapılan seçimler, o tarihe kadar en düşük katılımlı cumhurbaşkanlığı seçimleri olmuş ve katılım yüzde 48,8’de kalmıştı.
İran’daki seçimlerde ikinci turda yarışacak olan reformist aday Mesud Pezeşkiyan ve muhafazakar aday Said Celili’nin profilleri ise yarışın çetin geçeceğinin bir göstergesi adeta.
Reformist siyasetçi Mesud Pezeşkiyan, 29 Eylül 1954’te Mahabad’da, İranlı Türk bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Tebriz Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olan Pezeşkiyan, İran-Irak savaşında doktor ve muharip olarak görev yaptı. Savaştan sonra kalp cerrahisi ihtisasını tamamlayarak Tebriz Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nde öğretim üyesi oldu.
Pezeşkiyan’ın siyasi kariyeri, 1997 yılında Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi tarafından Sağlık Bakan Yardımcısı olarak atanmasıyla başladı. 2001’de Sağlık Bakanı olarak atandı ve bu görevde 2005’e kadar kaldı. 2008’de Tebriz Milletvekili olarak meclise giren Pezeşkiyan, 2016’da Meclis Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı.
Reformistlerin tek adayı olan Pezeşkiyan, seçim kampanyasında etnik ve mezhepsel ayrımcılıkla mücadele edeceğini ve ekonomiyi iyileştireceğini vaat etti. Eski Cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani ile eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in desteğini aldı.
Muhafazakar siyasetçi Said Celili, 6 Eylül 1965’te Meşhed’de doğdu. Tahran’daki İmam Sadık Üniversitesi’nde Siyasal Bilimler eğitimi aldı. İran-Irak savaşı sırasında Besic üyesi olarak görev yaptı ve savaşta bacağından ağır yaralandı. 1989’da Dışişleri Bakanlığı’nda çalışmaya başlayan Celili, 2001’de İran lideri Ali Hamaney’in danışmanı oldu.
2007’de Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri olarak atanarak İran’ın nükleer müzakerelerine başkanlık etti. 2013’te Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından görevden alındı ve Hamaney tarafından Güvenlik Konseyi üyesi olarak atandı. Celili, aynı zamanda Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi üyesi olarak görev yapıyor.
Said Celili, Batı ile ilişkilerde mesafeli duruşuyla tanınıyor ve seçim kampanyasında mevcut statükoyu sürdürme niyetini vurguladı. 2021’deki seçimlerde de aday olan Celili, İbrahim Reisi lehine adaylıktan çekilmişti.
Bu iki aday, 5 Temmuz’da yapılacak olan ikinci tur seçimlerde yeniden yarışacak ve İran’ın geleceği için kritik bir karar verilecek.