A Milli Takım’ın Uluslar Ligi açılışında rakip Galler
UEFA bozkurt işaretli gol sevinci yapan Merih Demiral'a iki maçtan men cezası verdi. Karar en üst yetkili kuruldan geldiği için itiraz edilemedi. TFF, ceza üç maçtan az olduğu için CAS'a da gidemedi. Karara siyasilerden tepki gecikmedi.
A Milli Takım’ın Avusturya’yı mağlup ettiği maça attığı iki golle damga vuran Merih Demiral yaptığı gol sevinciyle de karşılaşmanın ardından gündeme oturmuştu. Türkiye’de de çok tartışmaya neden olan bozkurt işareti yapan Merih’e UEFA Etik ve Disiplin Müfettişliği tarafından soruşturma başlatılmıştı. UEFA’nın milli futbolcuya kestiği fatura belli oldu. UEFA, Merih Demiral’a iki maçtan men cezası verdi. Buna göre milli futbolcu Hollanda karşısındaki çeyrek final maçında ve ay-yıldızlıların tur atlaması halinde oynayacağı yarı final karşılaşmasında forma giyemeyecek.
UEFA’dan yapılan açıklamada şöyle denildi: “Türkiye Futbol Federasyonu oyuncusu Merih Demiral’ın, genel davranış ilkelerine uymadığı, temel nezaket kurallarını ihlal ettiği, spor etkinliklerini sportif olmayan nitelikteki gösteriler için kullandığı ve futbol sporunun itibarını zedelediği gerekçesiyle, katılabileceği toplam iki (2) UEFA milli takım müsabakasından men edilmesine karar vermiştir.”
Ceza kararı UEFA’nın en üst yetkili kurulundan geldiği için kurum içerisinde TFF’nin başvurabileceği bir üst mercii bulunmuyor. TFF bu nedenle kararı bir üst makama götüremedi ve itiraz edemedi. Federasyon önce CAS’a gideceğini söyledi, ardından üç maçtan az olan cezaların uluslararası tahkime gidemeyeceği öğrenildiğinde bu yolun kapalı olduğu anlaşıldı.
Türkiye Futbol Federasyonu tarafından yetkilendirilen avukatlar Merih Demiral’la ilgili UEFA’ya 27 sayfalık savunmada bulundu. Dosyada daha önce yaşanmış çok sayıda örneğe yer verilip, bozkurt işaretinin Anadolu, Orta Asya ve dünyanın birçok yerindeki Türk kökenli halkların 1000 yıllık simgesi olduğu öne çıkarıldı. Ancak, İngiliz Jude Bellingham’ın savunmasını beş gün boyunca inceleyip bir maç ceza veren ve onu erteleyen UEFA, TFF’nin sabah gönderdiği 27 sayfalık savunmayı üç saat inceleyip cezayı duyurdu.
UEFA ayrıca Merih Demiral’a ırkçılıkla ilgili yaptırımların öngörüldüğü 14’üncü maddeden değil, temel terbiye kurallarını ihlal, sportif olmayan gösteri yapmak ve futbol sporunu itibarsızlaştırılması konularının incelendiği 11’inci maddeden ceza verdi. Bellingham’ın cinsel içerikli hareketine ceza çıkmazken Merih’e ‘temel terbiye kurallarını ihlal’ başlıklı maddeden ceza gelmesi kamuoyunda şaşkınlıkla karşılandı.
TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi, Merih Demiral’a üç maçtan az ceza verildiği için CAS yolunun kapalı olduğunu söyledi. Büyükekşi, şöyle konuştu: “Başlatılan soruşturma sürecinin adaletsizliği, UEFA müfettişinin yanlı medya kuruluşlarına sızdırılan raporu ve titizlikle hazırladığımız 27 sayfalık kapsamlı savunma dosyamızın değerlendirilmediğini savunma süremiz biter bitmez açıklanan karardan anlaşılmaktadır. Üç maçın altındaki cezalarda CAS’a da itiraz ve başvuru yolunun kapalı olmasından dolayı da verilen iki maçlık ceza ile itiraz hakkımızda elimizden alınmıştır. Taraflı ve adaletsiz olan bu karar tüm milletimizi derinden hayal kırıklığına uğratmıştır.”
Merih Demiral’a verilen cezayı bir gün öncesinde duyurup TFF tarafından yalanlanan Alman Bild gazetesi, cezanın resmileşmesinin ardından haberi ‘Irkçı Merih’e iki maç ceza’ başlığıyla servis etti. Haber içeriğinde ayrıca Alman yetkililerin karar öncesi bir kez daha UEFA’yla temasa geçerek şikayette bulunduğu belirtildi. İddiaya göre bozkurt işaretinin Alman toplumunu rahatsız ettiği UEFA’ya iletildi. Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser, Türkiye ve Avusturya arasında oynanan maçın ardından Merih Demiral’ı UEFA’ya şikayet etmişti.
UEFA İcra Kurulu Üyesi Servet Yardımcı, UEFA’nın Merih Demiral’a verdiği iki maçlık cezanın futbolun bağımsızlığına müdahale olduğunu söyledi. Yardımcı, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “UEFA Disiplin Kurulu tarafından A Milli Takım oyuncumuz Merih Demiral hakkında verilen cezayı üzüntüyle karşıladığımı ve kabul edilemez olduğunu belirtmek isterim. Sorunsuz devam eden bir turnuvada, maç bittikten sonra yapılan doğal bir kutlamayla ilgili cezalandırma talep edilmesi futbolun bağımsızlığına müdahaledir” dedi.
UEFA İcra Kurulu Üyesi ve Türkiye’de turnuva sonrası yapılacak Federasyon Başkanlığı seçiminin adaylarından biri olan Servet Yardımcı açıklamasına şöyle devam etti: “Futbolcumuz, Euro 2024’te kendisinin attığı gollerle çeyrek finale yükseldiğimiz ve ‘Maçın Oyuncusu’ seçildiği bir anın mutluluğunu Türk taraftarlarıyla kutladığı bir sırada, doğal bir sevinç paylaşımı yapmıştır. Burada rakibini veya herhangi bir topluluğu incitebilecek bir unsur söz konusu değildir. Oyuncu, duygusunu maç sonrasında katıldığı basın toplantısında da doğal bir biçimde ifade etmiştir. Futbolcuların kutlama yöntem ve şekilleri herhangi bir grubu veya kitleyi aşağılayıcı olmadıkça ya da temel nezaket kurallarını ihlal etmedikçe cezalandırılmamalıdır. Disiplin Kurulu, UEFA yönetiminden bağımsız ve kendi iç işleyişiyle karar alan bir kurul olmakla birlikte, çok geç olmadan bu yanlıştan dönülmesi gerektiğine dair inancımı vurgulamak isterim. Türkiye olarak futbolun tüm güzelliklerini dünyaya izletmeye devam ettiğimiz Euro 2024’te oynayacağımız Çeyrek Final mücadelesinden önce hiçbir şeyin dikkatimizi dağıtmasına izin vermemeli, Bizim Çocuklar’ın final yolculuğuna her zamankinden daha fazla konsantre olmalıyız.”
Merih’e verilen cezanın ardından sosyal medyada karara karşı büyük tepkiler oluştu. #BeFairUEFA etiketiyle yapılan paylaşımlar X’te dünya gündemine girdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da verilen karara tepki gösterdi. Erdoğan, “Kimse Almanların formalarında kartal var diyor mu? Kimse kalkıp da Fransızların formasında horoz var, niye horozlanıyorsun diyor mu? Orada Merih heyecanını bu görüntüyle verdi” dedi.
Dışişleri Bakanlığı da konuya ilişkin bir açıklama yayınladı. Açıklamada şöyle denildi: “UEFA tarafından A Milli Futbol Takımı oyuncumuz Merih Demiral’a iki maç müsabakalardan men cezası verilmesini esefle karşılıyoruz. Uluslararası spor karşılaşmaları toplumları ve ülkeleri birbirine yakınlaştırmak için tertip edilmektedir. Yurt içinde ve yurt dışındaki tüm vatandaşlarımızda derin bir hayal kırıklığı yaratan bu karar, bazı Avrupa ülkelerinde yabancılara karşı ön yargılı davranma eğiliminin giderek arttığı yönündeki değerlendirmeleri güçlendirmiştir.”
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel cezanın hakkaniyetle bağdaşmayan siyasi bir karar olduğunu belirterek, “UEFA’nın milli futbolcumuz Merih Demiral’a 2 maç ceza vermesi, hakkaniyetle bağdaşmayan siyasi bir karardır. İtirazımızla bu kararın düzeleceğini umuyoruz. Karar ne olursa olsun Milli Takımımız bu tutuma en güzel yanıtı yarınki müsabakada verecektir” dedi.
Merih’in cezalandırılmasına ilişkin MHP lideri Devlet Bahçeli de görüş bildirdi. UEFA’nın karardan dönmemesi halinde Hollanda karşısında sahaya çıkılmaması gerektiğini belirten Bahçeli, “Geldiğimiz bu aşamada Türk milletinin tarihi mirasına apaçık saygısızlık yapan UEFA, bahse konu ayıplı kararını geri almadan A Milli Futbol Takımımızın Hollanda karşılaşmasına çıkmaması ve bir hak olan demokratik protestosunu bu şekilde göstermesi ahlaki ve milli nitelikli bir beklentidir. UEFA laçka kararından vazgeçmezse Hollanda’nın sahada tek başına bırakılması ve A Milli Futbol Takımımızın Türkiye’ye dönüşü milli haysiyetimize en uygun seçenek olacaktır” dedi.
Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan da Merih’e verilen cezayı eleştirdi. Sosyal medya hesabı üzerinden paylaşım yapan Özcan, “Merih Demiral’a verilen cezayı şiddetle ve nefretle kınıyorum! Bu cezayı engelleyemeyen Futbol Federasyonunu lanetliyorum. Size söz Merih Demiral’ın bozkurt işareti yapan heykelini Bolu’ya dikeceğim! Hadi bakalım Avrupa bana da ceza yazsın bakalım!!!” dedi. Özcan sözlerine şöyle devam etti: “Bozkurt işareti Türk Milletinin sembolüdür! Herhangi bir siyasi partinin tekelinde değildir! Hollanda maçında protesto amaçlı tüm futbolcuların İstiklal Marşı sırasında BOZKURT işareti yapmalarını bekliyorum! Taraftar için de bu çağrım geçerlidir! Ne mutlu Türk’üm diyene.”
Merih Demiral’a 2 maç men cezası veren UEFA, daha önce benzer konularda maçtan men cezasına başvurmamayı tercih etmişti. Avrupa futbolunun çatı kurulu daha önce Sırp milliyetçileri tarafından kullanılan bir selam çeşidi olan çetnik selamı nedeniyle bazı Sırp futbolculara ya hiç ceza vermedi ya da sadece para cezası uyguladı.
UEFA’nın üst kuruluşu FIFA da Rusya’da düzenlenen 2018 Dünya Kupası’nda Sırbistan’ın Kosta Rika ile oynadığı maçta attığı frikik golünün ardından çetnik selamı veren Aleksander Kolarov’a ceza vermedi.
Yine Avrupa Şampiyonası Elemeleri’nde Sırbistan’ın Arnavutluk’u 2-0 yendiği maçta Aleksander Kolarov’un attığı gol sonrası Dusko Tosic’in verdiği çetnik selamı, UEFA tarafından cezasız kaldı.
Sırbistan’ın geçen yıl Karadağ’ı 3-1 yendiği Avrupa Şampiyonası Eleme Grubu maçında da Dusan Tadic çetnik selamı vermiş, UEFA’dan herhangi bir men cezası almamıştı.
Sırp zaferini temsil eden çetnik selamı, Bosna Savaşı sırasında, ırkçı Sırp çetelerinin Boşnak Müslüman aileleri öldürdükten sonra serçe ve yüzük parmaklarını kesmelerinin simgesi olarak yapılıyor.
Lokomotiv Moskova’nın Rus futbolcusu Dmitry Tarasov, 16 Şubat 2016’da UEFA Avrupa Ligi son 32 turunda Fenerbahçe ile oynanan ilk maçta üzerinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in fotoğrafının bulunduğu tişört giydiği gerekçesiyle para cezası aldı.
Fenerbahçe’nin sahasında Lokomotiv Moskova’yı 2-0 yendiği karşılaşmanın ardından formasını çıkararak Putin fotoğraflı ve Rusça “En nazik başkan” yazılı tişörtünü gösteren Tarasov’a 5 bin avro para cezası verildi.
Açıklamada, futbolcuların müsabaka yönetmeliği gereği maçlar sırasında politik, dini veya reklam amaçlı mesajlar içeren eşyaları gözle görülür şekilde kullanması halinde cezalandırıldığı hatırlatıldı.
FIFA, 2018 Dünya Kupası’nda oynanan Sırbistan-İsviçre maçında yaşananlar nedeniyle iki tarafa da para cezası verdi.
E Grubu’nda 22 Haziran’da oynanan ve İsviçre’nin 2-1 kazandığı maçta yaşananlar nedeniyle FIFA, İsviçre forması giyen Arnavut asıllı futbolcular Xherdan Shaqiri ve Granit Xhaka ile takım kaptanı Stephan Lichtsteiner’ın yanı sıra dönemin Sırbistan Futbol Federasyonu (FSS) Başkanı Slavisa Kokeza ve dönemin teknik direktörü Mladen Krstajic hakkında başlatılan disiplin soruşturmasının cezalarını açıklamış ve attıkları gollerden sonra Arnavutların sembolü olan çift başlı kartal hareketi yapan Shaqiri ve Xhaka’ya 10’ar bin, Lichtsteiner’e 5 bin, maç sonrasındaki açıklamaları nedeniyle Kokeza ve Krstajic’e 5’er bin ve taraftarların uygunsuz davranışları nedeniyle FSS’ye de 54 bin İsviçre frangı ceza vermişti.
FIFA’dan verilen cezalar öncesi yapılan açıklamada, Xhaka ve Shaqiri’nin yaptığı gol sevincinin “siyasi içerikte” olduğu ifade edilmiş ve bu nedenle disiplin soruşturması başlatıldığı kaydedilmişti.
Kosova, 17 Şubat 2008’de Sırbistan’dan ayrılarak tek taraflı bağımsızlığını ilan etse de Sırbistan, 116 ülke tarafından bağımsız devlet olarak tanınan Kosova’yı hala kendi toprak parçası olarak görmeye devam ediyor.
Bu nedenle Kosova asıllı Arnavutlar Shaqiri ve Xhaka’nın gol sevinci ve Shaqiri’nin kramponunda Kosova bayrağı bulunması Sırp kamuoyunda büyük tepkiye neden olmuştu.
Manchester City Teknik Direktörü Pep Guardiola, Katalanların bağımsızlığı için kampanya yürüten tutuklu aktivist ve politikacıları desteklemek adına maçlarda göğsüne sarı kurdele takıyordu.
İspanyol teknik adam, gerek İngiltere Premier Lig gerekse de UEFA Şampiyonlar Ligi’ndeki maçlara sarı kurdeleyle çıkıyordu. Guardiola’nın bu davranışı, UEFA’dan hiçbir ceza almadı.