Orban sürpriz ziyaretlere doyamıyor: ‘Barış misyonu’ için bu kez de Çin’e gitti

Macaristan Başbakanı Viktor Orban “barış misyonu” olarak nitelendirdiği Moskova Kiev ziyaretlerinden günler sonra soluğu Beijing’de aldı. Orban bu ziyaretinde de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya geldi.

Orban hem Avrupa Birliği’ne (AB), hem de NATO’ya üye bir ülkenin lideri olmasına rağmen savaşın başından beri Rusya yanlısı tavrıyla Batı’ya yaka silktirdi. Şimdiyse savaşın başından beri AB’nin yardım göndermesine karşı çıktığı Ukrayna ile Batı’nın yalnızlaştırma politikalarına destek vermeyi reddederek ilişkilerini sürdürdüğü Rusya arasında arabulucu olmayı hedefliyor gibi görünüyor. Macar liderin barışın sağlanabilmesi için gerekli gördüğü üçüncü ülke de Çin gibi görünüyor. Zira Çin’e iniş anında çekilen fotoğrafını sosyal medyada “Barış misyonu 3.0” sözleriyle paylaştı.

Çin’in devlet televizyonu CCTV tarafından yayınlanan habere göre iki lider Beijing’deki Diaoyutai Konukevi’nde bir araya geldi ve Ukrayna’daki savaşla ilgili “derinlemesine görüş alışverişinde” bulundular.

CCTV’ye göre Şi, Macar lider ile görüşmesinde Ukrayna’da ateşkes çağrısını tekrarladı. Ancak Batı bu ateşkes çağrısının eksik olduğunu düşünüyor. Hem Avrupa’ya hem de ABD’ye göre Çin’in yaptığı ateşkes çağrısında Rus askerlerinin Ukrayna topraklarından çekilmesi gibi bir anlam yok. Orban sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Ukrayna savaşında barış koşullarının oluşturulmasında Çin kilit bir güç. İşte bu nedenle Budapeşte’ye resmi ziyaretinden iki ay sonra Beijing’de Başkan Şi ile görüştüm” dedi.

Görüşme sırasında Şi, Çin ve Macaristan’ın Ukrayna konusunda “aynı temel görüşlere ve girişimlere” sahip olduğunu söyleyerek, ABD ve müttefiklerinin Ukrayna’ya silah tedarik ederek “ateşe körükle gittiği” yönündeki suçlamalarını tekrarladı. Şi, “Oysa tüm büyük güçler negatif bir tutum sergilemektense pozitif enerji gönderse çatışmalarda mümkün olan en kısa sürede ateşkesin kıvılcımları görülebilir” dedi.

Sonraki durağı Washington

Orban’ın programında daha önce yer verilmeyen bu sürpriz ziyaret, ABD Başkanı Joe Biden’ın Washington’da NATO liderlerini ağırlayacağı zirveden bir gün önce gerçekleşti. Sözcüsü, Orban’ın Beijing’den sonraki durağının Washington olacağını söyledi.

Bu arada diplomatlara göre bugün başlayacak zirvede ana gündem maddesi her ne kadar Ukrayna ve Rusya olsa da Çin de konuşulacak konular arasında yer alacak. Çin’in ticari mallarının ucuzluğuyla Avrupalı şirketler için sorunlar yaratması ve Rusya’ya savaş girişimlerinde yardımcı olabilecek yardımlarda bulunması, Çin’i Batı’nın gözünde daha da tehditkâr bir ülke haline getiriyor.

Savaşın hiçbir tarafına silah sağlamadığını söyleyen Çin, ihracat konusunda da sıkı kontrolleri olduğunu savunuyor. Ne var ki Çin’in Ukrayna’ya ucuz dron sattığı birkaç ay önce Amerikan gazetesi Wall Street Journal’da haber oldu. Ayrıca Çin şimdiye kadar Ukrayna’da yaşananlara “savaş” demekten de kaçındı. Şi ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin en son geçen hafta Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü zirvesinde yaptıkları görüşmede yakın ilişkilerini gösterdi.

Orban’ın savaş turu

Orban’ın hem Beijing hem de Rusya-Ukrayna ziyaretleri, Budapeşte’nin AB Konseyi dönem başkanlığını üstlenmesinden sadece bir hafta sonra gerçekleşti. AB liderleri, Orban’ın ziyaretinin tüm Avrupa’yı temsil etmediğini savunmakta gecikmedi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Orban’ın Moskova’ya giderek Putin ile görüşmesini eleştiren Avrupalı liderlerden biriydi. Macar lider, Nisan 2022’den beri Rusya’yı ziyaret eden ilk AB lideriydi ama von der Leyen’e göre bu ziyaretin “Putin’i yatıştırmaya yetmeyecekti.” Komisyon başkanı “Ukrayna’da kapsamlı, adil ve kalıcı barışa giden yolu yalnızca birlik ve kararlılık açacaktır” dedi.

Putin ile görüşmesinde Ukrayna’daki savaşı sonlandırmanın yollarını görüştüğünü söykeyen Orban’ın neler konuştukları hakkında NATO liderlerini bilgilendireceği öğrenilmişti. Rusya’nun dün çocuk hastanelerini bombalayarak 20’den fazla kişinin ölümüne neden olduğunu göz önünde bulundurursak, Orban’ın ziyaretinin en azından barış yolunda olumlu bir sonuç almadığı görülüyor.

Gözlemciler, Orban’ın Moskova’dan önce Kiev’i ziyaret ederek Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile bir araya gelmesini savaş nedeniyle Avrupa’da maruz kaldığı izolasyonu sona erdirmeye yönelik bir hamle olarak değerlendiriyor.

Rus yanlısı Orban Ukrayna’da: Hem ateşkes baskısı yaptı, hem samimiyet mesajı verdi

Arabuluculuk yarışı… Erdoğan’dan sonra bir isim daha: Orban’ın Kiev’den sonraki durağı Moskova