İsrail’in Yemen’deki liman saldırısı Husilerden çok sivillere zarar verdi

İsrail Husilerin Tel Aviv’e düzenlediği dron saldırısının ardından ilk kez Yemen’i vurdu. Hudeyde Limanı’na düzenlenen saldırıda en az altı kişi ölürken üç kişi kayboldu, 83 kişi de yaralandı. Uzmanlar İsrail’in Yemen limanını hedef almasının Husileri saldırılarını durdurmaya itmeyeceğini, aksine Yemen’deki insanlık dramını daha da artıracağını belirtiyor. Dedikleri gibi de oldu. İsrail’in saldırısından kısa süre sonra Husiler İsrail’e yeni bir füze yağmuru başlatarak cevaplarının “muazzam” olacağı sözünü verdi.

Hudeyde’den sosyal medyaya yansıyan görüntülerde limanın üstünü siyah dumanların kapladığı görülüyor. Bu liman zaten uzun zamandır savaşın içinde debelenen Yemen’in kuzeyine gıda, yakıt ve diğer yardımların taşındığı ana kanaldı. Yani bombalar 20 milyondan fazla Yemenlinin ekmek yediği bir limanı vurdu. İsrail ordusunun sözcüsü Daniel Hagari İsrail’in bombardımanı “Husilerin terör saldırılarını durdurmak için gerçekleştirdiğini” enerji altyapısı dahil “başka amaçlarla kullanılan hedeflerin de vurulduğuunu” söyledi.

Ancak Yemen uzmanı akademisyenler ve eski ABD’li yetkililer İsrail’in saldırısının Husilere zararının çok az olacağı konusunda neredeyse hemfikir. ABD ordusunun emekli Yemen ataşesi Adam Clements New York Times’a verdiği demeçte “Hedef alınan yer Husilerin Kızıldeniz’e ya da İsrail’e saldırı düzenleme kabiliyetini çökertmekten ziyade sıradan bir Yemenlinin canını yakıyor. Bir radar sahasını, bilindik bir fırlatma alanını ya da başka bir askeri hedefi vurmak, Husilerin saldırı kabiliyetine liman saldırısından çok daha fazla zarar verebilir” diyor.

Hudeyde’yi Suudi Arabistan da hedef almış, başarılı olamamıştı

İran destekli milis gücü olan Husiler 2014 yılında Yemen’in başkenti Sana’yı ele geçirerek ülkenin büyük bir kısmına yayıldı. ABD’nin askeri yardımı ve silah desteğiyle harekete geçen Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon, Husileri devirmek ve meşru bir hükümet kurma gerekçesiyle Yemen’e askeri müdahalede bulundu. Ancak yıllar süren bu savaştan sağ çıkan Husiler oldu.

Zaman zaman Suudi güçlerin oluşturduğu koalisyon tarafından bombalanan Yemen açlığın ve yoksulluğun merkezi haline geldi. Suudi Arabistan stratejik öneme sahip Hudeyde Limanı’nı ele geçirmeye çalışırken bölgede çok şiddetli çatışmalar yaşandı. Uluslararası baskının artması nedeniyle koalisyon bölgeden geri çekilmek zorunda kaldı.

Suudi Arabistan İsrail’e hava sahasını mı açtı?

Bu arada saldırıdan kısa süre sonra ortaya yeni bir iddia atıldı. Bu iddiaya göre Suudi Arabistan İsrail’in Yemen’i bombalaması için hava sahasını açtı. Ancak Suudi Savunma Bakanlığı sözcüsü Turki el Maliki ülkenin resmi haber ajansına “Suudi Arabistan Krallığı’nın Hudeyde saldırısıyla yakından uzaktan bağlantısı yoktur. Krallık hiçbir oluşumun hava sahasını ihlal etmesine izin vermeyecektir” dedi.

Husiler tarafından 2017’de hapse atılan Yemenli siyasi analist Hisham Al-Omeisy İsrail saldırılarının “Husileri ne caydıracağını ne de engelleyeceğini” söylüyor. Söz konusu örgütün söylemlerinin İsrail ve ABD karşıtlığı üstüne kurduğunu belirten Al-Omeisy, İsrail’in saldırısının Husi liderlere “Arapların ve Müslümanların savunucusu” olma iddialarını meşrulaştırma fırsatı verdiğini belirtti. Yani Al-Omeisy’ye göre bu saldırı Husilere zarar vermektense iktidarını güçlendirme fırsatı tanıyor.

Husiler tarafından kontrol edilen Hudeyde Limanı örgüt için önemli bir gelir kaynağı olsa da Husilerin kontrolü altında yaşayan Yemenlilere gönderilen yardımlar için hayati bir liman. Husi sözcülerinden birine göre İsrail’in saldırısı elektrik santralini ve liman çevresindeki petrol depolarını vurdu. Araştırma kuruluşu Navanti Group’un Ortadoğu uzmanı Muhammed Albasha, altyapısı sürekli hasar gören Yemen’de bu türden yapıları yeniden inşa etmenin hem maliyetli hem de zaman alıcı olacağını söylüyor. Albasha, jeneratörleri çalıştırmak için elektriğe ihtiyaç duyan Kuzey Yemen’in bu saldırı sonrasında ciddi bir yakıt kıtlığı yaşayacağını düşünüyor.

‘Yılanı öldürmeye çalışırken ormanı yakmak’

Bölge sakinleri saldırı sonrası kentteki benzin istasyonlarında uzun kuyruklar oluştuğunu söylüyor. Hagari cumartesi günkü konuşmasında İsrail ordusunun “Yemen halkına saldırmak gibi bir niyeti olmadığını söyledi. Hagari liman çevresini vurmalarının nedenini, buranın “İran’ın Yemen’e silah sevkiyatının ikmal yolu” ve “Husiler için önemli bir gelir kaynağı” olmasını gösterdi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da Hudeyde’nin “masum bir liman” olmadığını söyledi. Ancak Yemenliler ise İsrail’in saldırısının şiddetinin çok yüksek olduğunu öyle ki savaşın ilk günlerini hatırladıklarını belirtiyor.

Husilerin Kızıldeniz’den geçen ve İsrail’e gittiği düşünülen gemileri hedef alması sonucu ABD öncülüğünde kurulan yeni bir koalisyon Husilerin askeri üslerini hedef alsa da saldırıları Husileri durduramadı. Londra merkezli araştırma grubu Chatham House’da Yemenli araştırma görevlisi Farea Al-Muslimi, İsrail’in saldırısının “Husilerin balistik silahları ya da dronları üstünde büyük bir fark yaratmayacağını” belirtiyor.

Yemen uzmanı diğer akademisyenler de İsrail’in saldırısının sivillerin durumunu daha da kötüleştireceğinde hemfikir. Bu saldırıyı İsrail’in Gazze’de Hamas’ı yok etmek gerekçesiyle öldürdüğü 38 bin Filistinlinin durumuna benzetiyorlar. Akademisyenler mevcut durumu “yılanı öldürmeyi umarken ormanı yakmak” olarak özetliyor.

İsrail’den Yemen’e saldırı: Savaş uçakları Hudeyde Limanı’nı vurdu