Zayıflama iğnesiyle kilo verip sonra iğneyi bırakmak mümkün mü? Bırakınca ne oluyor?

Dünyada çok yaygın olan, Türkiye’de henüz Sağlık Bakanlığı’ndan izin çıkmadığı için resmen satılamayan ama gayrı resmi yollarla satışı da kullanımı da çok artmakta olan zayıflama iğneleriyle ilgili bir temel sorun var:

Diyelim ki hedefiniz 30 kilo vermekti, bu iğneler sahiden işe yarıyor ve size kilo verdiriyor. Kilo verirken bir sürü yan iyi sonuç da ortaya çıkıyor. Örneğin kolesterolünüz ve diğer kan yağlarınızın seviyesi düşüyor, kalp krizi riskiniz azalıyor. Kimi araştırmalara göre kanser riski bile azalıyor bu iğneler sayesinde.

Peki ama hedeflediğiniz kiloya geldiğinizde ne yapmalısınız? 30 kilo verdim, hedefime ulaştım. İlacı bırakabilir miyim? İlacı bırakırken dozumu azaltmalıyım? En önemlisi de kilomu nasıl koruyacağım?

Obezite ilaçlarıyla kilo verenler çoğaldıkça bu tip sorularda artıyor. Sık sorulan soruların yanıtlarını New York Times’tan aktarıyoruz.

Kilo verdikten sonra bu yeni kilo verme ilaçlarını almayı bırakırsam ne olur?

Washington Üniversitesi’nde kilo verme uzmanı olan Dr. David Cummings, bu soruyu birçok hastasından duymuş. İlaç üreticilerinin ilacı bırakanlarla ilgili çalışmaları olduğunu söylüyor: “Genelde herkes verdiği kiloyu hızla geri aldı. Ayrıca yüksek kan şekeri ve kolesterol gibi tıbbi nedenlerle ilaç alıp iyi olan hastaların da ilacı bıraktıktan sonra eski hallerine döndü.”

Kilo verenler ilacı bırakınca kilo alıyor ama ne kadar kiloyu ne kadar sürede aldıkları kişiden kişiye değişiyor. Bu durum hastalara söylense bile bazıları artık ilaca ihtiyaçları olmadığını düşünüp şanslarını denemek istiyor. duymayacaklarını düşünerek şanslarını denemek istediklerini söylüyor. Ancak Dr. Cummings şimdiye kadar bunu başaran hasta görmemiş.

Dozumu düşürsem kilo vermeye devam edebilir miyim?

Doktorlar ellerinde bu soruya yanıt verecek bir çalışma olmadığını söylüyor. Ozempic üreticisi Novo Nordisk sözcüsü Allison Schneider “Bu sistematik bir şekilde incelenmedi” diyor. Dr. Mitchell A. Lazar’ın dediğine göre “Sihirli bir formül yok.”

Dozumla oynarsam ne olur?

Bazı hastalar daha fazla kilo vermek değil, kilosunu korumak istiyor. Ancak ilaç pahalı olduğu için karşılamakta zorlanıyor. Dr. Lazar böyle bir kişinin belli koşullarda dozunu azaltabileceğini söylüyor. O koşul, ilacı alırken ne kadar yiyorsa onu yemeye devam etmek. Ama bunun zor olduğunu da ekliyor.

Bir hasta haftada bir kullandığı iğneyle 40 kilo verip ideal kilosuna ulaştıktan sonra dozu iki haftada bire indirmiş. İlacı almadığı hafta kendini aç hissetmiş ama direnmiş. Şu ana kadar kilo da almamış.

İlacı ömür boyu almak zorunda mıyım?

Dr. Cummings insanların ilaca bağımlı kalmak istemediğini söylüyor. “En yaygın soru, ilaçları ne kadar süreyle almak gerektiği. Cumming “Muhtemelen ömür boyu” diyor. Bazı hastalar, Dr. Cummings’in bu yanıtını ‘ömür boyu bir ceza’ gibi algılarken diğerleri ona inanmıyormuş.

Bir sağlık verisi şirketi sağlık kayıtlarına bakarak bir sonuca varmış: Diyabeti olmayan hastaların yarısından fazlası ilaçları bir yıl içinde bırakıyor ancak bunların yaklaşık üçte biri yeniden başlıyor.
Doktorlar ise obezitenin kronik bir hastalık olduğunu ve yüksek tansiyon gibi diğer kronik hastalıklar gibi yaşam boyu tedavi edilmesi gerektiğini vurguluyor. Yine de obezitenin yüksek tansiyon gibi hastalıklardan farklı olduğu ve yaşam tarzı ve irade gücüyle kilonun kontrol edilebileceği inancı devam ediyor.

Bu ilaçlarla çok fazla kilo verme riski var mı?

Hastalar bu ilaçların tehlikeli derecede zayıflatma riski olup olmadığını da merak ediyor. Obezite uzmanlarına göre bu pek olası değil. İlaçları kullanan hastalar sonunda kilo vermenin durduğu bir noktaya ulaşıyor. Novo Nordisk’ten Ms. Schneider, Wegovy denemelerinde kilo kaybının yaklaşık 60 hafta sonra durduğunu söylüyor. Novo Nordisk Eli Lilly ilaç şirketlerine danışmanlık hizmeti veren Yale Üniversitesi’nden Dr. Ania Jastreboff, hastalar hâlâ ilaçları alsalar bile maksimum kiloyu verdikten sonra iştahları geri geliyor.

İlacı bırakıp sonra yeniden başladığında yan etkiler geri gelir mi?

İlaçları kullanırken bulantı ve kusma gibi yan etkiler yaşayan birçok insan var. Yan etkiler ilaçlara alıştıkça azalıyor. Ancak Dr. Apovian’a göre ilacı bırakıp yeniden başlamak yan etkilerin geri getirebiliyor. İlaç almadıkları süre ne kadar uzarsa yan etkilerin tekrar görülme olasılığı da o kadar artıyor.