ABD’den Katar’a tehdit: Hamas’ı barındırmayı bırakın yoksa…
Amerikan gazetesi New York Times'ın haberine göre ABD'li yetkililer İsrail'in Gazze'de askeri operasyonla ulaşabileceği noktanın sınırına geldiğini düşünüyor. Yetkililer artık askeri operasyonla rehineleri kurtarmanın mümkün olmadığında hemfikir.
Gazze’deki savaş 10 ayı aşkın süredir devam ediyor. Şimdiye kadar 40 bini aşkın Filistinli öldürüldü, 92 bine yakını da yaralandı. Ortaya çıkan moloz miktarı 400 milyon tonu buldu. Bunları temizlemek en az 15-16 yıl sürecek. Ancak İsrail bu büyük yıkıma rağmen savaşı bitirmeyi düşünmüyor. Aksine hem İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hem de güvenlik yetkilileri buldukları her fırsatta “Hamas’ı yok edene kadar savaşın devam edeceğini” söylüyor. Peki bu mümkün mü? ABD’li yetkililere göre İsrail çoktan sınıra dayandı.
Amerikan gazetesi New York Times’ın haberine göre üst düzey ABD’li yetkililer “İsrail’in Gazze’de askeri olarak yapabileceği her şeyi yaptığını” söylüyor. Aynı yetkililere göre bombardımanların devam etmesi sivillerin güvenliğini daha çok riske atarken Hamas’ın zayıflama ihtimali de azalıyor.
Hamas’ın siyasi büro şefi İsmail Haniye’nin İsrail’in suikastında öldürülmesi ardından ateşkes görüşmeleri bir kez daha durdu. Arabulucu ülkeler görüşmeleri yeniden canlandırmaya çalışıyor. ABD hükümeti içindeki ulusal güvenlik yetkililerinin çoğu İsrail ordusunun Hamas’ı büyük ölçüde gerilettiğini düşünse de örgütün tam olarak ortadan kaldırılamayacağı konusunda hepsi hemfikir.
Gazeteye göre İsrail ekim ayından beri Hamas’a tahmin edilenden çok daha fazla zarar verdi. Buna göre İsrail güçleri artık Gazze’de çok daha rahat hareket edebiliyor, bu da Hamas’ın kan kaybettiğine ve zarar gördüğüne işaret ediyor. Bunda etkili olan şeylerden biri İsrail’in Mısır’dan Gazze’ye giden önemli ikmal yollarını yok etmesi, yok etmese bile ele geçirmesi.
İsrail ordusunun geçen ayki açıklamasına göre Gazze’de yaklaşık 14 bin savaşçı öldürüldü ya da esir alındı. ABD’nin istihbarat kurumları Hamas’ın kayıpları konusunda daha farklı yöntemler kullanıyor ve tahmini sayıyı gizli tutuyor. İsrail ordusunun bir diğer iddiası da Hamas’ın askeri kanadı Kassam Tugayları’nın üst düzey liderleri Muhammed Deyf ve Mervan İsa dahil yönetici kadrosunun yarısını ortadan kaldırdığını söylemesi.
Ancak hem mevcut hem de eski ABD’li ve İsrailli yetkililer 7 Ekim saldırılarında esir düşen ve sayıları 115 olduğu düşünülen rehinelerin askeri operasyonlarla kurtarılamayacağını düşünüyor. İsrail ordusu sözcülerinden Nadav Shoshani ise NYT’ye “Ordumuz ve komutanlarımız Hamas’ı ortadan kaldırmak ve rehinelerimizi eve getirmek için kararlı bir şekilde hareket ediyor” dedi.
İsrail her ne kadar sert duruşunu korusa da kendisine silah yollayan ABD aynı coşkuyu taşımıyor. Aksine, İran’ın olası saldırısının önüne geçmek için bazı ABD’li yetkililer Ortadoğu’ya gelmiş durumda. Bunlardan biri CIA Başkanı William Burns. Burns ateşkes görüşmeleri için Katar’da olacak. ABD Başkanı Joe Biden’ın Ortadoğu Koordinatörü Brett McGurk ise Mısır ve Katar’a gitti. Beyaz Saray’ın üst düzey danışmanlarından Amos Hochstein de Lübnan’da. NYT’ye göre tüm bu yetkililerin İsrail’in bu saatten sonra Hamas’a karşı yapabileceği çok az şey olduğunu vurgulamak.
Üstelik bu hafta Netanyahu hükümetinde tansiyon epey yüksek seyretti. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın bu hafta kapalı kapılar ardında gerçekleşen bir toplantıda Netanyahu’nun “Hamas’a karşı mutlak zafer” hedefini sorguladığına dair birtakım haberler çıkmıştı. Önceki haftalarda İsrailli istihbarat başkanlarının da Netanyahu ile ters düştüğü öğrenilmişti.
NYT haberinde Amerikalı analistlerin İsrail’in son askeri operasyonlarını “köstebek stratejisi”ne benzettiğini de söylüyor. Yani Hamas savaşçılarının toparlanmaya başladığına dair istihbaratlar geldikçe İsrail ordusu bu savaşçıların peşine düşüyor. Örneğin İsrail ordusu kara operasyonlarını güneyde yoğunlaştırdığında kuzeyde yeniden Hamas savaşçıları ortaya çıkmaya başlıyor ve İsrail askerleri de oradaki varlığını artırıyor. Gazeteye göre ABD’li yetkililer bu yaklaşımın kesin sonuç vereceğine şüpheyle yaklaşıyor.
Hamas savaşçıları hedef alınmamak için Gazze’nin altındaki tünel ağlarında saklanıyor. ABD’li yetkililer savaşın başından beri Hamas’ın temel stratejisinin hayatta kalmak olduğunu ve bunun değişmediğini söylüyor. ABD’li yetkililer, İsrail’in tünellere zarar vermeye çalışsa da henüz tamamını yok etmeyi başaramadığını söylüyor. Hamas’ın komuta merkezi olarak kullandığı tünel ağlarından bazıları kullanılamaz hale gelse de ağ İsrail’in beklediğinden çok daha büyük çıktı. Bu da Hamas savaşçılarının bu tünellerde hâlâ saklanabildiği anlamına geliyor.