Şaşırdık mı: Arjantin lideri Milei BM konuşmasında ‘kurgusal bir başkanın’ demecinden ‘ilham almış’

Arjantin’in popülist sağcı lideri Javier Milei tuhaf söylemleriyle gündemde. Bir hafta önce Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda konuşan Milei’nin demecini The West Wing isimli bir siyaset dizisinden çaldığı düşünülüyor. Arjantinli sol eğilimli Pagina gazetesi “Kurgu gibi görünüyor ama değil. Dizinin kurgusal başkanı Josiah Jed Bartlet’ın sözlerini kelimesi kelimesine kopyalamış” diyerek Arjantinli lideri hedefine koydu. Gazeteci Carlos Pagni, iki konuşma arasındaki benzerliği “olağandışı” olarak değerlendirdi. La Nocion gazetesine yazan Pagni “Kimse fark etmedi mi?” diye sordu.

Tesadüfün böylesi

24 Eylül’de dünya liderlerine seslenen Milei “İnsanların hayatlarını korumaya inanıyoruz. İbadet özgürlüğüne, ticaret özgürlüğüne inanıyoruz… Bu zamanlarda bir ülkede olanların hızla diğerlerini etkilediği düşünüldüğünde, tüm insanların siyasi baskı, ekonomik kölelik veya dini fanatizm gibi her türlü zorbalıktan ve baskıdan uzak bir şekilde yaşaması gerektiğine inanıyoruz. Bu ana düşünce, sadece lafta kalmamalı; diplomatik, ekonomik ve maddi olarak da desteklenmelidir” demişti.

Washington’da geçen The West Wing adlı dizinin dördüncü sezonunda kurgusal başkan Bartlet ekibine şöyle diyordu: “Biz, her yerde ifade özgürlüğünden yanayız. Biz, her yerde ibadet özgürlüğünden yanayız. Herkes için öğrenme özgürlüğünden yanayız. Çünkü bizim zamanımızda, birisi kendi ülkesinde bir bomba yapıp benim ülkeme getirebilir, bu yüzden sizin ülkenizde olanlar benim de işimdir. Dolayısıyla biz, siyasi baskı, ekonomik kölelik ya da dini fanatizm kisvesi altında da olsa her yerde zorbalığa karşıyız. Bu en temel fikri sadece kendi gücümüzle karşılayamayız. Diploması, ekonomi ve maddi güç ile karşılamalıyız.”

İki konuşma arasındaki benzerlik Arjantin’de gündeme oturdu. Gazetelerden biri konuşmalar arasındaki benzerliği Milei’nin baş danışmanı Santiago Caputo’nun The West Wing hayranlığıyla ilişkilendirdi. La Nación bir haberinde, “Dizinin yaratıcısı Aaron Sorkin’e fanatik bir şekilde hayran olan Caputo, The West Wing’in tüm bölümlerini yedi ile dokuz kez izledi” yazdı.

Meşhur diziden etkilenen tek siyasetçi Milei değil

Arjantin basını Donald Trump, Elon Musk, Jair Bolsonaro ve Viktor Orbán ile bağları olan Milei’nin “dengeli yönetimi ve ilerici politikalarıyla tanınan hayali bir demokrat başkandan esinlenmesinin” ironik olduğunu düşünüyor.

Emmy ödüllü bu diziden “ilham alan” tek siyasetçi Milei değil. Eski İngiltere Başbakanı Theresa May, 2017 yılında Muhafazakar Parti’nin konferansında benzer iddiaların odağına oturmuştu. Ardından Downing Street “intihalin söz konusu olmadığını” ve The West Wing’in May’in favori dizilerinden biri olmadığını açıklayan bir yazı paylaşmıştı.

Avustralya’da The West Wing izleyen bir gazeteci, 2020 yılında İşçi Partisi’nden Will Fowles’ın bir konuşmasının Bartlet’ten izler taşıdığını fark etmişti. Gazeteci James Talia, “Bana çok tanıdık gelen birkaç ifade vardı. Yan yana koyduğumda duyduğum şeyin gerçekten de doğru olduğunu fark ettim” demişti. Fowles, iddiaların ardından “büyük bir The West Wing hayranı” olduğunu ve Aaron Sorkin’e gönderme yaptığını kabul ettiğini” söylemişti. Fowles, Sorkin’i “gördüğümüz en büyük siyasi demeç ustalarından biri” olarak tanımlamıştı.

Bartlet türünün tek örneği değil

The West Wing’in kurgusal başkanı Bartlet bir çok siyasetçiye ilham olsa da kendisinden başka “kurgu liderler” de dünyaya etki etmeye devam ediyor. Koronavirüs pandemisinin zirve yaptığı günlerde Arjantinli siyasetçi Alejandro Torres, 1996 yapımı uzaylı istilası filmi Independence Day‘de Bill Pullman’ın canlandırdığı hayali başkan Thomas J. Whitmore’un sözleriyle seçmenlerin moralini yükseltmeye çalışmıştı.

2017 yılında ise Meksikalı siyasetçi Miguel Angel Covarrubias, Kevin Spacey’in House of Cards dizisinde oynadığı entrikacı başkan Frank Underwood’un repliklerini kopyalamıştı.

Milei de Arjantin’i kurtaramadı: Yoksulluk 20 yılın en yüksek seviyesinde