Erdoğan Arnavutluk’tan sonra Sırbistan’da: Bu kez ekonomi ön planda

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın cami açtığı dünkü Arnavutluk ziyaretini bugün Sırbistan takip etti. Başkent Belgrad’daki Nikola Tesla Havalimanı’na inen Erdoğan, Sırp mevkidaşı Aleksandar Vucic tarafından karşılandı.

Erdoğan’ın ziyareti öncesi Belgrad sokakları, özellikle de Erdoğan’ın ziyaret sırasında kullanacağı yol rotası Türk ve Sırp bayraklarıyla donatıldı. Kosova ve Sırbistan arasındaki ilişkilerin iyice gerildiği bir dönemde düzenlenen bu ziyarette esas gündemi ekonomi oluşturuyor. Zaten Erdoğan’ın programında resmi görüşmelerin ardından iş forumuna katılmak geliyor. Erdoğan ve Vucic’in burada da bir konuşma yapması bekleniyor.

Erdoğan’ın Sırbistan’a son ziyareti 2017 yılında gerçekleşmişti. O dönemde Erdoğan ve Vucic ülkeler arası bağları onarıcı adımlar atmıştı. Osmanlı’nın Sırbistan’daki beş asırlık varlığı, Belgrad ve Ankara ilişkileri üstünde hep bir yük olageldi. Bir diğer gerilim kaynağı da Türkiye ile Sırbistan’ın Kosova konusunda karşı karşıya gelmesi oldu. Kosova 2008 yılında Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan etmişti.

11 yeni anlaşma

Türkiye-Sırbistan İş Konseyi’ne göre Sırbistan’daki Türk yatırımları son 10 yılda 1 milyon dolardan 400 milyon dolara yükseldi. Sırbistan’ın resmi verilerine göreyse Türkiye’nin Sırbistan’a ihracatı 2020’de 1,14 milyar dolarken 2022’de 2,13 milyar dolara yükseldi. Sırbistan aynı zamanda Bosna-Hersek’ten sonra Türk vatandaşları için önemli turizm destinasyonlarından biri.  Görüşmeler sonrası iki ülke arasında 11 yeni anlaşma imzalandı. Bunlar şöyle:

📌Afet ve Acil Durum Yönetimi Alanında Mutabakat Zaptı

📌Çalışma, İstihdam ve Sosyal Güvenlik Alanlarında İşbirliğine Yönelik Mutabakat Zaptı

📌Sırbistan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında Mutabakat Zaptı

📌Enerji Dönüşümü Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı

📌Serbest Ticaret Anlaşması’nın “Menşeli Ürünler” Kavramının Tanımı ve İdari İşbirliği Yöntemleri Hakkındaki Protokolün İki Maddesini Değiştiren 1/2024 Sayılı Kararı

📌Spor Alanında Mutabakat Zaptı

📌Gençlik Alanında Mutabakat Zaptı

📌Medya ve Enformasyon Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı

📌Belgrad Belediyesi ile Türkiye Cumhuriyeti Gaziantep Büyükşehir Belediyesi arasında Kardeş Şehir Protokolü

📌Sırbistan Devlet Arşivi ile Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı arasındaki İşbirliği Protokolü

📌Sırbistan Cumhuriyeti Belgrad Tarih Enstitüsü ile Türkiye Cumhuriyeti Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’na bağlı Türk Tarih Kurumu arasındaki Akademik Mutabakat Zaptı

Kosova sorunu

Sırbistan ve Kosova arasındaki anlaşmazlığın çıkış noktası Belgrad’ın Priştine’nin bağımsızlığını tanımayı reddetmesi. İki taraf arasındaki anlaşmazlığı son günlerde tetikleyen şey ise Kosova’nın euro’yu tek yasal para birimi olarak görmesi ve Sırp nüfusunun yoğun olduğu yerlerde Sırp dinarını yasaklaması. Belgrad’da yaşayan analist Vuk Vuksanoiv, Fransız haber ajansı AFP’ye 2017 ziyareti sayesinde iki ülke arasındaki ilişkilerin onarıldığını söylüyor. Vuksanovic’e göre o zamandan beri Balkanlar Türkiye için başarı hikayesi oldu.

Ne var ki Türkiye Sırbistan arasındaki ilişkiler, Ankara’nın geçen yıl Kosova’ya insansız hava aracı satması sonucu gerildi. Belgrad bu hamleyi “kabul edilemez” olarak niteledi. Ancak Vuksanovic’e göre bu sorun yeni bir işbirliğiyle çözülebilir. Bu görüşmelerin özellikle askeri işbirliği, Türk ticari şirketlerin konumu ve Belgrad’ın Ankara’yı Kosovaya desteğini azaltmaya ikna girişimleri yoğunlaşması bekleniyordu.

Erdoğan ortak basın toplantısında bu konuya değinerek “Bizler Türkiye ve Sırbistan olarak el ele bir adım atmalıyız ama bu adım, barışın korunmasını temine dayalı bir savunma sanayinin aramızda teşkilidir” dedi. Sözlerinin devamında da “Biz de olan imkanlar var, Sırbistan’da olan imkanlar var. Bu imkanları en güzel şekilde değerlendirmek suretiyle geleceğe yürüyeceğiz” diye konuştu.

NATO Sırbistan-Kosova sınırına yeni asker gönderdi