Bu da ABD’nin montaj polemiği: Trump, DeSantis’e sahte video ile hücum etti
Seçimden sadece günler önce anketler Kamala Harris'i gösteriyordu. Oysa sonuç beklenenden farklı çıktı: Harris tek bir salıncak eyaletten birinci çıkamadı. Anketler yanıldı belki, ama bahisçiler günler öncesinden Trump'ın kazanacağını söylüyordu.
Eğer seçimden iki gün önce New York Times, Washington Post ve CNN gibi gazete ve haber kuruluşlarının anketlerine baksaydınız Demokratların adayı Kamala Harris’in çoktan yarışı alıp götürdüğünü görürdünüz. New York Times Siena College’a yaptırdığı anketlerde yedi salıncak eyaletten beşini Harris’in alacağını söylüyordu, Washington Post dörtte üç gibi bir oranla yine Harris’in alacağını söylüyordu. Oysa seçim sonuçları bize gösterdi ki Harris tek bir salıncak eyalette bile başarılı olamamış. Oysa Polymarket, Kalshi ve PredictIt gibi bahis sitelerine bakacak olsaydınız Trump’ın açık ara farkla bu seçimi alacağını bilirdiniz.
Kripto borsası ve dünyanın en büyük tahmin piyasası olduğunu iddia eden Polymarket, Trump’ın Harris’i tam 38 puan farkla geçeceğini tahmin etti. Benzer şekilde Kalshi, Robinhood, PredictIt ve Interactive Brokers gibi siteler de Trump’ın kazanma ihtimaline yüzde 50ila 60 oranında bir değer biçti. Resmi sonuçlar henüz açıklanmadı ama dün Türkiye’ye göre akşam saatlerinde Trump 277’e 224 ile Harris’in açık ara önündeydi.
Polymarket’ın CEO’su Shayne Coplan, Trump’ın kazandığı kesinleşince hemen sosyal medyadan “Bugün tarih yazıldı. Trump’ın kampanya ekibi kazandıklarını Polymarket’ten öğrendi” diye iddia etti. Kalshi’nin CEO’su Tarek Mansour da “Anketler 0. Tahmin piyasaları 1” dedi. Bahis piyasası manipülasyona açık bir piyasa olsa da Wall Street bu platformlardaki sonuçları giderek daha fazla araştırmasına dahil ediyor.
Seçim gecesinden kısa süre önce uzmanlar bahis piyasalarının güvenine dair kuşkularını dile getirdi. Ekim ayı sonlarında bir Fransız Trump’ın kazanma ihtimaline 28 milyon dolar yatırarak piyasayı büyük ölçüde etkilemişti. Ekonomistler ve araştırmacıların korkusu da buydu. Denizaşırı ülkelerdeki varlıklı kişilerden gelen büyük bahislerin piyasayı güvenilir bir ölçüt olarak okumayı zorlaştırıyordu.
Oysa en öngörülü anketçilerin bile yanıldığı bir seçim oldu bu. Bu yönüyle de zaten 2016 seçimlerini aratmadı. Mesela Iowa’da önde gelen anketçilerden Ann Selzer, Harris’in son dakikada Trump’ın üç puan önüne geçtiğini açıklamıştı. Oysa seçim günü gelip çattığında gördük ki Trump 56’ya 43 gibi bir oranla Harris’e ağır bastı.
Cumhuriyetçiler daha seçim gününden önce bahisçilerin en doğru tahminciler olduğunu söylüyordu. Bunlardan biri de Trump’ı deli gibi destekleyen ABD’li milyarder Elon Musk’tı. Milyarder sosyal medya hesabındaki paylaşımında “Bahis piyasası gerçek para söz konusu olduğu için anketlerden çok daha doğru” diye yazdı.
Sonuçlar tam da Polymarket’in değerini 300 milyon dolara çıkaracak 50 milyon dolar fon toplama turunun tamamlanmaya çalışıldığı bir döneme denk geldi. Şirket şu anda zaten PayPal, Palantir Technologies gibi şirketlerin kurucu ortağı olan Peter Thiel tarafından fonlanıyor. Seçim kampanyasının devam ettiği dönemde Polymarket, Apple’ın dijital mağazasında “dergi ve gazeteler” bölümünde New York Times, Wall Street Journal ve The Guardian’ı geride bırakarak zirveye yerleşmişti. Kalshi de dijital mağazanın finans uygulaması listesinde yükselişe geçmişti. Tahmin piyasaları gelecek seçimlerde daha da büyüyebilir.
Öte yandan Rutgers Üniversitesi’de istatistik profesörü Harry Crane “Medyaya duyulan güven azalırken bu mecraların daha da popülerleşmesini tesadüf görmüyorum. Halk bilgi istiyor, güvenebileceği bilgi kaynakları arıyor” diyor.