Hepsiburada’ya da Rekabet Kurulu’ndan Trendyol tarifesi

Rekabet Kurulu, D-Market Elektronik Hizmetler ve Ticaret AŞ (Hepsiburada) hakkında yürütülen soruşturmanın alınan taahhüt üzerine sonlandırılmasına karar verdi. Rekabet Kurumu’ndan yapılan açıklamada, kurulun Hepsiburada hakkında çok kategorili e-pazaryerinde satıcıların kullanımına sunduğu otomatik fiyatlandırma mekanizmasının Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği iddiasıyla soruşturma açtığı anımsatıldı. Kurul, 28 Kasım’da Trendyol’un otomatik fiyatlandırma mekanizmasının rekabet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla başlatılan soruşturmayı da şirketin sunduğu taahhütlerin yeterli görülmesi nedeniyle sonlandırdığını açıklamıştı.

Hepsiburada tarafından Haziran 2023’te uygulamaya geçirilen otomatik fiyatlandırma mekanizmasının, satıcılar arasındaki “satın alma kutusu”nda (buybox) yer alma yarışını otomatikleştirmek için öngörülmüş bir sistem olduğuna işaret edilen açıklamada, “Bir kullanıcı satın almak istediği ürünü ararken yüzlerce mağazanın aynı anda sıralanması alışveriş deneyimini zorlaştırabileceğinden pazaryerleri buybox uygulamasını geliştirmiştir. Buybox, aynı ürünün birden fazla satıcısı varsa, bu ürünleri tek bir başlıkta toplamaktadır” denildi, Açıklamada, belirlenen algoritma metrikleriyle, müşterilere maksimum fayda sağlayan ve buybox’ı kazanan satıcıların aramada ilk sırada çıktığı aktarılarak, şunlar kaydedildi:

‘Düzenlemeler yapılacak’

“Bu sistemle sıralanan satıcı listesinde kullanıcı ‘Sepete Ekle’ veya ‘Şimdi Al’ butonuna tıkladığında, buybox’ı kazanmış satıcının ürünü sepete eklenmektedir. Dolayısıyla pazaryerinde faaliyette bulunan satıcılar için buybox’ta yer almak görünürlük ve satış bakımından oldukça önem arz etmektedir. Otomatik fiyatlandırma mekanizması kapsamında satıcılara ‘buybox fiyatına eşitle’, ‘buybox fiyatının altında kal’ ve ‘buybox fiyatının üstünde kal’ şeklinde seçenekler sunulmakta ve satıcılar isterse fiyatlarını bu seçenekler vasıtasıyla otomatik şekilde güncelleyebilmektedir.”

Her bir kuralın belirlenme sürecinin satıcıların inisiyatifinde olduğu ve referans fiyat olarak buybox’ı kazanan satıcının fiyatının baz alındığı belirtilen açıklamada, “Soruşturmaya konu endişeler, ileriki süreçlerde otomatik fiyatlandırma mekanizmasının ve özellikle ‘buybox fiyatına eşitle’ kuralını kullanan satıcı sayısının artmasının ve mekanizmanın istenen sonuçları sağlayarak optimal biçimde işlemesi sonucunda, satıcıların perakende fiyatlarını farklı seviyelerde belirleme olasılığının zarar azalması ve platformlarda listelenen ürün fiyatlarında kümülatif etkiye bağlı olarak fiyat katılaşmasına yol açabileceği noktasında yoğunlaşmıştır” değerlendirmesi yapıldı.

Taahhütler kabul edildi

Açıklamada, şirketin, soruşturma süreci devam ederken söz konusu iddialara ilişkin taahhüt başvurusunda bulunduğu, kurulun, sunulan taahhütleri, tespit edilen rekabet sorunlarını giderebilecek nitelikte olması nedeniyle kabul ettiği bildirildi. Bu taahhütlerin, şirket açısından bağlayıcı hale getirilmesi ve soruşturmanın sonlandırılmasının kararlaştırıldığı kaydedilen açıklamada, taahhütlere ilişkin şu bilgiler paylaşıldı:

“Şirket, otomatik fiyatlandırma mekanizmasından ‘buybox fiyatına eşitle’ seçeneğini çıkaracak ve satıcılara sadece ‘buybox fiyatının altında kal’ ve ‘buybox fiyatının üstünde kal’ seçeneklerini sunacaktır. Ek olarak ‘buybox fiyatının altında kal’ ve ‘buybox fiyatının üstünde kal’ seçeneklerini de ‘buybox fiyatına eşitle’ seçeneğiyle aynı sonuca yer vermeyecek şekilde düzenleyecektir. Satıcılar için otomatik fiyatlandırma mekanizmasının kullanımını zorunlu tutmamaya ve satıcılara zorunlu tutulma ile aynı sonuca varacak herhangi bir teşvik sunmamaya devam edecektir. Buybox kriterleri bakımından satıcılar tarafından otomatik fiyatlandırma mekanizmasının kullanımını algoritmanın işleyişinde bir kriter olarak dikkate almayacaktır. Satıcılarla otomatik fiyatlandırma mekanizmasının kullanımına ilişkin diğer satıcılara ait verileri paylaşmamaya devam edecektir.”

Açıklamada, taahhütlere uyumun izlenmesi için gerekçeli kararın tebliğinden bir yıl sonra başlamak üzere her yıl kuruma rapor sunulacağına işaret edilerek, “Söz konusu taahhütlerden otomatik fiyatlandırma mekanizmasından ‘buybox fiyatına eşitle’ seçeneğinin çıkarılması, kısa kararın tebliğinden itibaren iki ay içinde, diğer taahhütler ise kısa kararla birlikte uygulamaya konulacak ve taahhütlerin tümü süresiz geçersiz olacak” bilgisi verildi.

Rekabet Kurulu Trendyol soruşturmasını sonlandırdı: Taahhütler yeterli