‘BBG Dünya’ yakında vizyonda: SpaceX, Amerikan istihbarat ajansı için casus uydu ağı inşa ediyor

“Biri Bizi Gözetliyor” zamanlarını hatırlarsınız, bir evde yaşayan 10’dan fazla kişinin neler yaptığını izlerdik. Güvenlik kameralarının her yanımızı sarmasıyla artık hepimizin sokaktaki hareketleri devlet yetkilileri tarafından izleniyor. Sadece devlet yetkilileri olsa iyi, alçak yörüngeye yerleştirilen uydular bir ülkenin diğerinin hareketlerini izlemesine bile olanak tanıyor. Geçen yıl Kuzey Kore alçak yörüngeye casus uydu yerleştirdi diye ortalığı velveleye veren ABD şimdi özel uzay şirketi SpaceX ile yörüngeye yüzlerce casus uydudan oluşan bir ağ inşa etmek için anlaşma imzaladı.

Casus uydu ağı SpaceX’in Starshield birimi tarafından inşa edilecek. İngiliz haber ajansı Reuters’ta yer alan habere göre SpaceX casus uydularla ilgilenen istihbarat ajansı Ulusal Keşif Ofisi (NRO) ile bu anlaşmayı 2021 yılında 1.8 milyar dolara yapmış. Bu sözleşme bize iki şeyi gösteriyor: Birincisi SpaceX ABD’nin istihbarat ve askeri projelerine sandığımızdan çok daha fazla dahil oluyor. İkincisi ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) kara kuvvetlerine destek olması amacıyla alçak Dünya yörüngesine yerleştirilen uydu sistemlerine daha fazla yatırım yapıyor.

Wall Street Journal şubat ayında yaptığı bir haberde projenin detaylarına girmeden, SpaceX ve ismi verilmeyen bir istihbarat ajansı arasında 1.8 milyar dolarlık gizli bir sözleşme imzalandığını yazmıştı. Şimdi bu ajansın NRO olduğu öğrenilmiş oldu. Yeni uydu ağının ne zaman devreye gireceği belli değil. Başka hangi şirketlerin sözleşmenin parçası olduğu da yine bilinmeyenler arasında.

Neye yarayacak bu casus uydular?

SpaceX ve Pentagon konu hakkında yorum yapmaktan kaçınsa da NRO gelişmiş bir uydu sistemi geliştirmeyi amaçladığını ve bunun için de devletin diğer kurumlarıyla ve araştırma enstitüleriyle ortaklıklar kurduklarını teyit etti. Ancak SpaceX’in bu misyona ne ölçüde dahil olduğu konusunda yorum yapmadı. NRO sözcüsü “Ulusal Keşif Ofisi dünyanın şimdiye kadar gördüğü en yetkin, çeşitli ve uzay tabanlı istihbarat, gözetleme ve keşif sistemini geliştiriyor” dedi.

Bununla birlikte SpaceX Starshield’i “hükümet odaklı güvenli bir uydu ağı” olarak tanımlıyor. Elon Musk ise Starshield’ı “Amerikan hükümetine ait olacak, ABD Uzay Kuvvetleri tarafından kontrol edilecek bir birim” olacağını belirtiyor. 

Peki bu casus uydu ağı ABD’ye ne sağlayacak? Uydular dünyadaki hedefleri izleyebilecek ve bu verileri ABD’nin savunma alanında faaliyet gösteren kurumlarıyla ve istihbarat ajanslarıyla paylaşacak. Reuters’a konuşan kaynaklara göre ABD bu casus uydu ağı sistemi sayesinde dünyanın hemen her yerinden düzenli görüntü elde edebilecek ve istihbarat ve askeri operasyonlarında bu bilgileri kullanacak. Kaynaklardan biri ağın erişim alanını tanımlarken sistemin potansiyel kapasitesi için “Kimse onlardan saklanamaz” demiş.

Bugünlerde Husilerin Kızıldeniz’deki faaliyetleri nedeniyle ABD’nin Yemen’i vurmasına rağmen bir sonuç elde edememesinin sebebi ABD’nin Husileri terör örgütü listesinden çıkardıktan sonra hakkında istihbarat toplamaması. Bu da ABD’nin Husilere ait cephaneliğin ne kadarını vurduğunu bilmemesine neden oluyor. İşte yeni uydu ağı ABD’nin bu tip zorluklardan korunmasının önünü açacak.

2020’den beri prototipler yerleştiriliyormuş zaten

Kaynakların söylediğine göre 2020’den bu yana SpaceX’in Falcon 9 roketiyle bu prototiplerden onlarcası fırlatıldı bile. Hükümetin yörüngedeki nesnelerle ilgili veri tabanına göre SpaceX misyonlarından bazıları bu uyduları yörüngeye koyduğunu gösteriyor ama ne şirket ne de hükümet bu konuda yorum yapıyor.

Ayrıca dikkat çekici şeylerden biri de sözleşmenin Elon Musk’ın şirketiyle yapılması. Malum Biden yönetimi ile Elon Musk arasında Ukrayna savaşında Kiev’in dünya ile iletişiminin kesilmemesini sağlayan Starlink uydularının kullanılması nedeniyle birtakım tartışmalar çıkmıştı. Musk 2022’de Ukrayna’ya ücretsiz internet hizmetini daha fazla veremeyeceğini söylemiş, Pentagon’dan Ukrayna için ödeme yapmasını istemişti. Bunun üzerine Pentagon ve Musk arasında gerginlikler yaşanmıştı. Ama şimdi görüyoruz ki Pentagon para konusunda tartışmaya girdiği şirkete istihbarat konusunda epey güveniyor. Gerçi Pentagon zaten SpaceX’in en büyük müşterileri arasında. Falcon 9 roketi uzaya askeri yükler fırlatmak için kullanılıyor.

Starshield ağı ABD ve Çin ile Rusya gibi rakiplerinin güç savaşını yörüngeye taşımasının bir parçası aslında. Çin de kendi uydu ağını inşa etmeye başlamayı planlıyor. İşin bir de Rusya boyutu var ki Moskova’nın ABD’nin korktuğu gibi uzaya nükleer silah yerleştirme gibi bir planı varsa ABD ve Çin’in uydu ağı planları tehlikeye girebilir. Çünkü ABD’ye göre Rusya’nın geliştirdiği nükleer silah yörüngedeki uyduları vurmayı amaçlıyor.

Bu ülkelerin uydu savaşında dünyanın geri kalanına da BBG’deki yarışmacıların rolü düşüyor.

ABD’de ‘uzayda nükleer silah’ endişesi, Putin’den nispet gibi hareket: Nükleer kapasiteli uçağa bindi

Casus uydu krizi: Kuzey Kore barış umudu simgesi askeri anlaşmadan çekildi