Sallantılı diplomasi: Şi San Francisco, ABD’deki pandalar Çin yolcusu
Dünyaya dönen Çinli taykonotlar uzay istasyonunda marul ve domates yetiştirmiş
Çin'in bu hafta uzay istasyonunda altı ay kalma görevini yeni mürettebata devrederek eve dönen ekibi, gelecekteki derin uzay araştırmaları planının bir parçası olarak Tiangong uzay istasyonunda sebze yetiştirmiş.
Tiangong uzay istasyonunda yetiştirilen marullar. Fotoğraf: CCTV Uzayda altı ay geçirdikten sonra çarşamba gecesi Dünya’ya sağ salim dönmeyi başaran Çinli taykonotlar, Tiangong Uzay İstasyonu’nda yetiştirdikleri taze hasat edilmiş marul ve domatesleri sergiledi. Space.com’a göre taykonotlar, bu marulları haziran ayında ekti ve hasatı toplamda dört parti olacak şekilde gerçekleştirdi. Ağustos ayında ise yeşil soğanlarla çeri domatesleri ektiler.
Çin’in dünya dışında mahsul yetiştirme misyonu, esasında bir gün taykonotları yıllarca sürecek uzay görevlerine gönderme tutkusunun bir parçası. Sonuç olarak uzun vadeli uzay görevine çıkan mürettebatların dünyadan ek gıda almak gibi bir şansları olmayacak.
Çin Taykonot Araştırma ve Eğitim Merkezi, sırf bunun için uzayda yetişen bitkilerin Dünya’daki benzerlerine kıyasla ne kadar iyi büyüdüğünü görmek amacıyla Tiangong’daki bahçe sisteminin aynısını Dünya’ya da yapmış. Burada, taykonotların uzayda yetiştirdikleri bitkilerin aynısı yetiştiriliyor ve böylelikle yörüngedeki hasatlarda görülebilecek farklılıkların analiz edilebileceği bir kontrol ortamı sağlanıyor.
Araştırma merkezinde araştırmacı olan Yang Renze, bu hafta sonu Çin devlet kanalına verdiği demeçte, “Sebze yetiştirme aparatı, Çevresel Kontrol ve Yaşam Destek Sistemi’nin (ECLSS) kilit parçası ve uzayda ilgili teknolojileri doğrulamak için kullanılıyor. Gelecekte hızlı ve daha geniş ölçekli üretime odaklanacağız” dedi.
Temel olarak uzayda yaşayan insanların uzun süre sağlıklı bir şekilde hayatta kalmalarını amaçlayan güvenli, yaşanabilir ve sürdürülebilir ortam olan ECLSS’nin önemli bir parçasını gıda oluşturuyor.
Yang’ın söylediği gibi uzay aracında bitkilerin bulunması, Tiangong uzay istasyonunun sürdürülebilirliğini artırmış. Yang, “ECLSS’nin önemli bir parçası olarak bu aparatla yetiştirilen bitkiler, havadaki karbondioksiti emerek fotosentez yoluyla oksijen üretebiliyor ve ardından terleme yoluyla suyu yeniden üretip arıtabiliyor” dedi.
Bu sistemlerin geliştirilmesi, Çin’in sadece derin uzay görevlerine başlamakla kalmayıp, Ay’da üs kurma ve hatta belki de taykonotlarını Mars’a gönderme hedeflerine ulaşması açısından büyük önem taşıyor.
Oyunlar ve Bulmacalar