Deliksiz uyku insana kendini daha genç hissettiriyormuş

“Şöyle iki gün deliksiz bir uyku çeksem kafayı toparlayacağım” diyenlerdenseniz bunun bilimsel bir karşılığı olduğunu belirtmek isteriz. Bilim insanları da düzenli, dinlendirici bir uykunun insanların çok daha genç hissetmelerini sağladığını belirtiyor.

İsveç’teki psikologlar Proceedings of the Royal Society B dergisinde yayınlanan çalışmalarında toplam 615 kişiyle bir deney yapıldı. Araştırmada iki ayrı gruptan faydalanıldı. İlk grup yaşları 18 ila 70 arasında değişen 429 kişiden oluşuyordu, ikinci grup ise 18 ila 46 yaşlarında 186 gönüllüden.

İlk gruptakilere kendilerini kaç yaşında hissettikleri ve varsa son bir ay içinde kaç gece kötü bir uyku geçirdikleri sorulmuş. Uyku durumları da psikolojik araştırmalarda kullanılan standart ölçeğe göre değerlendirilmiş. Bilim insanları gönüllülerin kötü uyudukları her gün için kendilerini ortalama üç ay daha yaşlı hissettiğini; hiç kötü uyku çekmeyenlerin ise gerçek yaşlarından ortalama altı yaş daha genç hissettiklerini tespit etti. Ancak insanlara kendilerini daha yaşlı hissettirenin kötü uyku mu olduğu net değildi.

İkinci gruba ise dokuz saat yatakta kaldıkları iki geceyle sadece dört saat uyudukları iki gecenin ardından kendilerini kaç yaşında hissettikleri soruldu. Kısıtlı uykuyla geçen iki gecenin ardından katılımcılar bol uykulu geçirdikleri iki geceye kıyasla kendilerini ortalama 4.44 yaş daha yaşlı hissetmişlerdi. Daha yaşlı hissetmek, daha uykulu hissetmekle bağlantılıydı.

Uykusuzluğun etkileri

Stockholm’deki Karolinska Enstitüsü’nde psikonöroimmünolog olan ve çalışmanın başyazarı Dr. Leonike Balter “Uykunun kendinizi kaç yaşında hissettiğinizle çok alakası var ve bu sadece uzun vadeli uyku düzeninizle ilgili değil. Sadece iki gece daha az uyuduğunuzda bile bunun nasıl hissettiğiniz üzerinde bir etkisi oluyor” diyor.

Daha az uyku sadece yaşlı hissettirmekle kalmıyor, bunu kronik hale getirirseniz üstünüze binen o yaşlılık hissiyatı sağlıksız beslenmenize de neden olabilir, daha az egzersiz yapmanıza da, insanlarla sosyalleşmeyi azaltmanıza da.

Bu arada kişilerin kaçta uyuyup kaçta uyandıkları da bu kaç yaşında hissettikleri üzerinde etkiye sahip. Örneğin gece kuşları bolca uyusalar bile uyandıklarında kendilerini gerçek yaşlarından çok daha yaşlı hissediyor, sabah insanları ise uykuları bölündüğünde kendilerini daha yaşlı hissediyormuş.

Çalışmada yer almayan araştırmacılardan bazıları aynı durumun yaşlılar için de geçerli olup olmadığının ve kötü uykunun uzun vadede etkilerinin neler olduğunun araştırılması gerektiğini belirtiyor.

Uyuyamıyorsanız onun da çözümü var

Bu arada BMJ Open dergisinde de yine uykuyla alakalı başka bir çalışma daha yayınlandı. Bu çalışma da “Ben uyuyamıyorum ya” diyenler için çözüm olabilecek bir araştırma: Haftada iki ila üç kez düzenli bir şekilde egzersiz yapanların uykusuzluk çekmesi ihtimali, spor yapmayanlara göre çok düşük. Öyle ki her gece altı ila dokuz saat uykuyu hayli hayli alabiliyor bu düzenli egzersiz yapanlar.

4 binden fazla Avrupalı üzerinde yapılan 10 yıllık bu araştırmayı gerçekleştiren bilim insanları, Avrupa toplumda solunum sağlığı anketine katılan kişilerin egzersiz alışkanlıkları, kaç saat uyudukları ve uykularının kalitesi ile gün içinde kendilerini ne kadar uykulu hissettiklerini öğrendi. Dokuz ülkedeki 21 sağlık merkezinde bu gönüllüler 10 yıl boyunca takip edildi.

Haftada en az bir saat olmak üzere iki ya da daha fazla egzersiz yapanların uykuya dalma sorunu yaşama olasılığının, spor yapmayanlara göre yüzde 42 daha az olduğu ve her gece rahat bir şekilde uyuyan kişilerden olma olasılıklarının yüzde 55 daha fazla olduğu tespit edildi.

Dünya Uyku Günü için Max Richter’den dev hizmet: Sleep