2024 yılının kâbusu olmaya aday: ‘Kardeş’ hava anormalleri kuraklığı tetikleyebilir

Pasifik Okyanusu, üç yıl süren soğuk La Niña dalgasının ardından mayıs ayında El Niño’nın gelişine tanık oldu. Bu hava değişimi, daha önce bir benzerini daha yaşamadığımız sıcak havaya katkıda bulundu elbette ancak El Niño henüz gücünün doruğuna ulaşmadı. Bu da esasında bizi gelecek yıl büyük bir tehlikenin beklediği anlamına geliyor.

“Tarihsel olarak güçlü” bir hava olayına şahit olacağımızı tahmin eden bilim insanları da 2024 yılında dünya genelinde yaşanabilecek sorunlar için alarm verdi. Tek sorun El Niño da değil üstelik.

Hint Okyanusu’nun doğusunda soğuk, batısında ise ılık sıcaklıklara doğru bir kayış söz konusu. Bu manzara, Hint Okyanusu Dipolü (IOD) denilen bir döngünün pozitif aşaması. Bilim insanları bu aşamada ortaya çıkan görüntüyü “El Niño’nun küçük kardeşi”ne benzetiyor.

Pasifik’teki El Niño’ya benzer bir şekilde burada da tek yönlü rüzgarların Hint Okyanusu’nun batısına sıcak suyu iterken, soğuk suyun da doğuda toplandığı bir durum ortaya çıktı. Bu da bölgenin iklimi üzerinde geniş çaplı etkiler yaratabilecek türden. Avustralya Meteoroloji Bürosu, bu sürecin devam ettiğini, yıl sonuna kadar da devam edebileceğini söylüyor.

Hem El Niño hem de pozitif IOD’nin birlikte görülmesi hiç alışıldık bir durum değil. Öyle ki kayıtlara geçen pozitif IOD’lerin sadece yaklaşık üçte birinde El Niño da görülmüş. Öte yandan araştırmacılar IOD’nin ne ölçüde El Niño döngüsünü etkilediğinden emin değil.

Öyle ya da böyle güçlü bir El Niño ile güçlü bir pozitif IOD’nin bir arada görülmesi oldukça nadir bir durum. IOD’nin ilk kez tespit edildiği 1997-1998 yılları arasındaki güçlü El Niño’dan bu yana da böyle bir durumla karşılaşılmadı. O dönem bu ikilinin bir arada görülmesi küresel ekonomiye trilyonlarca dolara mal olmuş.

Peki bu ikisinin bir araya gelmesi her yerde kötü bir etki yaratır mı? Araştırmacılar, “Bu durum bir yerde iyi haber olabilirken başka bir yerde kötü haber olarak yorumlanabilir” diyor.

Olasılıklar ne? Güneydoğu Asya ve Avustralya’nın büyük bölümü daha sıcak ve daha kuru bir hale gelebilir. Endonezya’da orman yangınları görülebilir. Her iki iklim modeli de Doğu Afrika’da yağmur anlamına geliyor. Her ne kadar bölge birkaç yıldır devam eden şiddetli kuraklıktan kurtulacak olsa da aşırı yağışlar sellere yol açabilir. Buna karşılık pozitif IOD, 2024’ye kadar devam ederse El Niño’nun Hint musonu üzerindeki olumsuz etkisini azaltabilir.

‘El Nino’ nedeniyle sıcaklık rekorları gelecek yıl da sürecek