Antarktika’da geçen yıl şimdiye kadarki en şiddetli sıcak hava dalgası yaşanmış

Yeni bir araştırmaya göre Mart 2022’de Antarktika’nın doğu kıyısı yakınlarındaki sıcaklıklar normalin 39 derece üzerine çıkarak, dünyanın en yoğun sıcak hava dalgası oldu. Bu sıcaklıklar baş gösterdiğinde sahadaki araştırmacılar şort giyerken, dünyanın başka yerlerindeki bilim insanları dünyanın o bölgesinde böyle bir sıcaklığın düşünülemez olduğunu söylüyor.

Antarktika kıtasında sonbahara geçiş anlamına gelen mart ayında sıcaklıklar genelde -54 derece civarında seyreder. 18 Mart 2022’de ise sıcaklıklar -10 dereceye kadar çıktı. Araştırmanın yazarı ve Washington Üniversitesi’nde atmosfer bilimci olan Edward Blanchard-Wrigglesworth Washington Post’a verdiği demeçte, “Bu, o bölgede yaz aylarında kaydedilen en yüksek sıcaklıktan bile daha sıcak. Bu bile başlı başına inanılmaz bir şey” dedi.

Blanchard-Wrigglesworth, “Bunun olağanüstü bir olay olduğu apaçık ortadaydı. Bu 39 derecelik sıcaklık anomalisinin dünyanın herhangi bir yerinde şimdiye kadar ölçülen en büyük sıcaklık anomalisi olduğunu tespit ettik” dedi.

Ekip bu çalışmada güneş ışığının yılın görece en az olduğu bir dönemde böylesine bir sıcak hava dalgasının nasıl mümkün olduğunu araştırdı. Aşırı sıcakların büyük ölçüde Antarktika’nın doğal değişkenliğinin bir parçası olduğunu gören ekip, bununla birlikte ısınan iklimin de bir miktar etkisi olduğunu tespit etti.

Blanchard-Wrigglesworth, sıcak hava dalgasının tohumlarının olağandışı rüzgarlarla atıldığını söylüyor. Normalde rüzgarlar Antarktika çevresinde batıdan doğuya doğru eser ve kıtanın daha kuzeydeki sıcak bölgelerden izole bir şekilde soğuk kalmasını sağlar. Ancak tıpkı ABD’deki sıcak hava dalgalarında olduğu gibi, rüzgarlar yön değiştirdi. Böylelikle Güney Avustralya’dan gelen sıcak hava kütlesinin sadece dört gün içinde Doğu Antarktika’yı ısıtmasına yeten şartlar sağlanmış oldu. Kuzeyden esen rüzgarlar ayrıca bol miktarda nem de getirerek doğu kıyısındaki buz tabakasına büyük ölçüde kar, yağmur ve erimenin hakim olmasına yol açtı.

Bu sıralarda Antarktika’nın en düşük deniz buzu seviyesi de kayıtlara geçti. Ancak ekibe göre sıcak hava dalgasında bunun bir etkisi olmadığını söylüyor. Küresel hava istasyonu verilerinin bilgisayar simülasyonlarını analiz eden ekip, normale göre daha büyük sıcaklık değişikliklerinin yüksek enlemlerde meydana geldiğini tespit etti.

Blanchard-Wrigglesworth’e göre en büyük anomalilerin yüksek enlemlerde gelmesinin de bir açıklaması var. Genelde hava atmosferde daha soğuk hale gelir. Ancak çok fazla kar ve buzun bulunduğu yüksek enlemlerde olduğu gibi yere yakın bazı yerlerde daha soğuk hava ve onun üzerinde de görece daha sıcak hava bulunur. Bazı zamanlar sıcak hava kütlesi baskın gelerek soğuk havanın yerini alabilir ve sıcak hava yaratabilir. Bu sıcaklık olayları genellikle kış aylarında gerçekleşir.

Ekip iklim değişikliğinin bulguları üzerindeki etkisini de araştırmaya devam ediyor. Sera gazı emisyonlarının arttığı ve artmadığı senaryoları içeren bilgisayar modelleri üzerinde çalışan ekip, iklim değişikliğinin sıcak hava dalgasını yalnızca 2 derece artırdığını söylüyor. Yüzyılın sonuna geldiğimizde iklim değişikliği 2022’de rastlanan bir sıcak hava dalgasının etkisini 5 ila 6 derece daha artırabilir.

Blanchard-Wrigglesworth, daha sıcak bir dünyada Antarktika’da daha fazla ısı dalgasına rastlanmasının buz tabakası üzerinde korkunç etkileri olabileceğini söylüyor. Blanchard-Wrigglesworth, “Bunun üzerine beş ya da altı derece daha eklersiniz, erime noktasına yaklaşmaya başlarsınız” diyor.

Antarktika’yı kurtarma görevinde sadece jeomühendisliğe güvenmek için çok geç