Katil balina – büyük beyaz köpek balığı: Hangisi kazanır?

Köpek balıkları genel olarak Güney Afrika’nın başkenti olan Cape Town kıyılarından uzak durmayı tercih ediyor. Peki neden buraya yaklaşmaya çekiniyorlar? Görünen o ki canlarının derdine düştükleri için.

Bilim insanları Starboard adını verdikleri bir erkek katil balinanın geçen yıl 2.5 metrelik yavru köpek balığını iki dakikanın içinde tek başına öldürdüğüne tanık oldu. Starboard köpek balığını öldürmekle de kalmadı, besin açısından zengin karaciğerini de kaptığı gibi gitti.

Bu saldırıyı bir gemide gözlemleme şansına sahip olan İtalya Köpek Balıkları Araştırma Merkezi ve Siena Üniversitesi deniz biyoloğu Dr. Primo Micarelli CNN International’a “20 yılı aşkın süredir Güney Afrika’ya yaptığım yıllık ziyaretlerde katil balinaların bölgedeki beyaz köpek balığı nüfusu üstündeki derin etkisini gözlemliyorum. Starboard’un ağzında beyaz bir köpekbalığı karaciğeriyle gemimizin yanından geçişini görmek unutulmaz bir andı” diyor.

Ortağı olayı uzaktan izledi

Bu olay geçen yıl 18 Haziran’da Mossel Bay yakınlarındaki Seal Adası’nın 800 metre açığında, Cape Town’ın da yaklaşık 400 kilometre doğusunda oldu. Araştırmaya göre bilim insanları bölgeye ulaşalı daha bir saat olmamıştı ki yüzeye yakın yerde bir köpek balığı beliriverdi. Gemideki araştırmacılar ve turistler katil balina Starboard’un köpek balığının sol yüzgecini nasıl kavradığına, iki dakikadan kısa süre içinde balığı nasıl öldürdüğüne tanık oldu.

Üstelik bu avlanma o gün içindeki ilk işi de olmayabilirdi. Yakınlarda bulunan 3.55 metre büyüklüğündeki ikinci bir köpek balığı ölüsü gemilerin bölgeye varmasından önce başka bir av daha yaşandığını gösteriyordu.

Starboard’un ağzında kanlı karaciğerle fotoğrafı çekildi. Starboard’un türdeş dostu Port ise bu avı 100 metre kadar uzaktan izledi ve olaya hiç karışmadı. Çalışmanın yazarları Starboard ve Port ikilisini iyi tanıyor, çünkü yıllardır bölgede büyük beyaz köpek balığı avında bu ikilinin rolü büyük.

İkili Güney Afrika’nın doğu kıyı şeridinden Namibya’ya kadar büyük mesafeler aşıyor. Araştırmacıların tahminine göre ikili büyük beyaz köpekbalıklarını ilk kez 2015 yılında hedef almaya başladı. Ama araştırmacılar büyük beyaz köpek balıklarının bir katil balina tarafından öldürülüşünü ilk kez 2022’de görüntüledi.

Tek başına avlanması dikkat çekici

Oldukça zeki ve sosyal hayvanlar olan katil balinaların büyük hayvan avlaması görülmemiş bir şey değil. Ama African Journal of Marine Science’da cuma günü yayınlanan çalışma bir katil balinanın dünyanın en büyük yırtıcılarından olan büyük beyaz köpek balığının üstesinden tek başına geldiğine ilk kez tanıklık ediyor.

Rhodes Üniversitesi’nde doktora araştırmacısı olan ve çalışmanın da başyazarları arasında yer alan Alison Towner, Starboard’un avlanma yönteminin katil balinaların kollektif avlanma davranışına ters olduğunu belirtiyor. Normalde katil balinalar deniz aslanı, fok ve köpek balığı gibi büyük avların etrafını sarar, saldırıya geçmek için zekalarını ve güçlerini birleştirir. Çalışmaya göre büyük beyaz köpek balıklarına iki ila altı katil balina aynı anda hep birden saldırıyor ve bu saldırı iki saat kadar sürüyor.

Büyük beyaz köpek balıklarını 17 yıldır inceleyen Towner yeni gözlemlerinin bir katil balinanın tek başına da avlanabileceğine dair kanıtlar ortaya koyduğunu ve bölgede bilinen geleneksel kollektif avlanma davranışlarına meydan okuduğunu söylüyor. Starboard’un tek başına avlanmasında köpek balığının yavru olmasının etkisi de olabilir. Sonuçta Starboard 2.5 metre büyüklüğünde bir köpek balığı avladı. Halbuki yetişkin büyük beyaz köpek balıklarının boyu 6.5 metreye kadar ulaşabiliyor.

Towner “Bazı konularda sağlam kanıtlarımız olmasa da katil balina çiftinin bölgeye gelişiyle ekosistemdeki geniş çaplı değişim arasında bir bağlantı olabilir. İklim değişikliği ve balıkçılık sektörü gibi insan kaynaklı faaliyetlerin okyanuslarımızı zorladığı ortada. Bu dinamikleri tam olarak kavramamız için daha fazla araştırma şart” diyor.

Tabii köpek balığı avlayan katil balinaların nereden geldiği ya da katil balinalardan korkan köpek balıklarının nereye gittiği konusunda cevaplanması gereken bazı bilinmezlikler var. Towner köpek balıkları yer değiştirdikçe balıkçılarla karşılaşma olasılığının arttığını söylüyor.

Kambur balinalar ilk kez çiftleşirken görüntülendi: Üstelik ikisi de erkekti