Türkiye’nin F-16 sınavı bitmedi: Menendez’in halefi renk vermedi
Tansiyonun giderek yükseldiği Tahran-Tel Aviv hattında tehditleşme sürüyor. İran'ın büyük bir saldırıya hazırlandığı konuşulurken İsrail Savunma Bakanı Gallant "Sürprizler hazırlıyoruz" dedi. ABD ise Ortadoğu'daki müttefikine destek mesajı verdi.
7 Ekim’de Gazze’de başlayan savaşla tırmanan ve 1 Nisan’da İsrail’in Şam’daki İran büyükelçilik yerleşkesinde yer alan konsolosluk binasına düzenlediği hava saldırısıyla doruğa ulaşan Tahran-Tel Aviv gerilimi sürüyor. Saldırıda ikisi general yedi İran askeri, altı sivil hayatını kaybetmişti. Olayın ardından intikam yemini eden İran’ın İsrail’e doğrudan saldırı hazırlığı yaptığı iddiası ortaya atılmıştı. O günden bu yana bölgedeki ABD ve İsrail güçleri yüksek alarm durumunda.
Karşılıklı atışmalar sürerken İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ülkesinin kuzeyinde bir Demir Kubbe hava savunma sistemi bataryasında İsrail Savunma Kuvvetleri’ne (IDF) bağlı askerlerle bir araya geldi. Birden fazla cepheden saldırıya uğradıklarını savunan Gallant “Ortadoğu’nun neresinde olursa olsun, İsrail topraklarına saldıranlara karşı kararlı bir saldırı eylemiyle çok hızlı bir şekilde karşılık vereceğiz” dedi.
As Iran threatens to retaliate to the Israeli assassination of generals in Damascus, — DM Gallant: “We will know how to react very quickly with a decisive offensive action against the territory of whoever attacks our territory, no matter where it is, in the entire Middle East” pic.twitter.com/PDfo7NxVvp
— Eretz Israel (@EretzIsrael) April 10, 2024
İsrail devlet televizyonu KAN’ın aktardığına göre Gallant “İsrail’in tepkisi çok etkili olacak. Yıllar boyunca başarılı olduğumuz şeylerden biri de düşmanın ona ne gibi sürprizler hazırladığımızı asla bilememesidir” diye konuştu.
Daha önce de İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz “İran kendi topraklarından bize saldırırsa İsrail buna karşılık verecek ve İran’a saldıracaktır” diyerek net bir mesaj vermişti. Paylaşımını ilk olarak İbranice yapan Katz daha sonra İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’i de etiketlemiş ve Farsça yazmıştı.
اگر ایران از خاک خود حمله کند، اسرائیل واکنش نشان داده و در ایران حمله خواهد کرد @khamenei_ir
— ישראל כ”ץ Israel Katz (@Israel_katz) April 10, 2024
Tansiyon giderek yükselirken ABD de yangına adeta körükle gidiyor. Dışişleri Bakanı Antony Blinken İsrail Savunma Bakanı Gallant’a İran ve İran destekli örgütlerin tehditlerine karşı yanlarında oldukları mesajını verdi.
US supports Israel against any threats by Iran, its proxies: Blinken https://t.co/L9tk1MLg48 pic.twitter.com/EJIbuRqjbU
— Anadolu English (@anadoluagency) April 11, 2024
İsrail’e tam destek verdiklerini ve Tel Aviv’in yanında olduklarını söyleyen Blinken’ın gündeminde Gazze’deki insanlık krizi, yardımlar ve esir anlaşması da vardı. Şeride daha fazla yardım girmesi gerektiğini kaydeden Blinken İsrail yönetimine yardımların girişini hızlandırması çağrısı yaptı. Blinken World Central Kitchen (WCK) saldırısı benzeri olayların bir daha yaşanmaması gerektiğini vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller’ın aktardığına göre Amerikalı bakan ayrıca “Tel Aviv’den insani yardımlar ve sivil kayıpları azaltma konusundaki sözlerini hayata geçirmesini bekliyoruz” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden İsrail’in 10 gün önce Suriye’deki İran konsolosluğunu vurmasının ardından Tahran’ın “önemli bir saldırı” başlatma hazırlığında olduğunu söyledi. Biden “İsrail’in güvenliğini korumak için elimizden geleni yapacağız” diye eklemişti.
Biden’ın açıklamaları dün Beyaz Saray’da Japonya Başbakanı Fumio Kishida ile birlikte gazetecilere yaptığı konuşma sırasında gelmişti. ABD Başkanı “Başbakan Netanyahu’ya da söylediğim gibi İran ve vekillerinden gelen bu tehditlere karşı İsrail’in güvenliğine olan bağlılığımız sarsılmazdır. Tekrar söyleyeyim, sarsılmazdır” diye konuşmuştu.
Öte yandan İran’ın İsrail’i doğrudan vurması çatışmanın daha da tırmanması riskini doğurması kuvvetle muhtemel. Ve analistler İran’ın böyle birr çatışma için yeterli askeri kapasiteye sahip olmadığını söylüyor.
Bir diğer alternatif ise komşu Lübnan’dan İsrail’e sık sık küçük çaplı saldırılar düzenleyen Hizbullah gibi bir İran vekili aracılığıyla saldırı düzenlemek.
Pazar günü İranlı bir yetkili İsrail elçiliklerinin “artık güvende olmadığı” uyarısında bulunarak bir konsolosluk binasının olası bir hedef olabileceğini öne sürmüştü. Öncesinde de İsrail yurtdışında 30’dan fazla temsilciliğini kapatma kararı almıştı. Buna Roma Büyükelçiliği de dahil.
Uzmanlar ayrıca İran’ın İsrail’i bir siber saldırı ile hedef alabileceğini söylüyor.
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.
Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 33 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 70 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.
Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.
İsrail ordusu ve Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 270 Hizbullah mensubu ve 50’den fazla Lübnanlı sivil, 40’ı aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.