İran Dışişleri Bakanı Abdullahiyan’ın Washington ziyaretine ABD izin vermedi
İsveç'in NATO üyeliğine verilen onayın ardından F-16'ları ve modernizasyon kitlerini bekleyen Ankara'ya ABD'den iyi haber geldi. Hem Büyüeklçi Flake hem de Dışişleri Bakanlığı uçakların tedarikine ilişkin "önemli bir adım atıldığını" açıkladı.
Türkiye’nin savaş uçaklarındaki çetrefilli modernizasyon süreci devam ederken F-35 diye çıkılan yolda F-16’ya razı olma durumu sürüyor. Ankara F-16 Blok 70’lerin teslimatını beklerken ABD’den konuya ilişkin peş peşe iki önemli açıklama geldi.
Dışişleri Bakanlığı, ABD ile Türkiye arasında yeni nesil F-16 Blok 70 savaş uçaklarının satın alınması ve mevcut filonun modernizasyonuna yönelik adım atıldığını duyurdu. Bakanlığın Siyasi-Askeri İlişkiler Bürosu‘ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“ABD bugün Türkiye’nin, yalnızca en yakın müttefikler ve ortakların kullanımına sunulan, şimdiye kadar yapılmış en gelişmiş F-16 olan yeni F-16 Blok 70 savaş uçaklarını satın almasında ileriye dönük büyük bir adım attığını duyurmaktan gurur duyar. Bu adım ABD’nin Türkiye ile güvenlik ortaklığına olan daimi bağlılığının son örneği.”
Resmi kaynaklar ABD’den temin edilecek olan F-16 uçakları için “Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarına yönelik olarak F-16 Blok 70 ve modernizasyon kitlerinin yanı sıra diğer malzemelerin, mühimmatın ve teçhizatın tedarik süreci daha önceden belirtilen takvime uygun şekilde olumlu ilerlemekte” açıklamasında bulundu.
ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake ise Türkiye Cumhuriyeti Savunma ve Dışişleri Bakanlığı’na teşekkür ettiği mesajında “Türkiye’nin son teknoloji F-16 Blok 70 savaş uçaklarını tedarik etmesi ve mevcut F-16 filosunu modernize etmesine ilişkin bugün ileriye dönük önemli bir adım kaydedildi. Bu adım hem ABD hem de Türkiye’nin ulusal güvenliğinin yanı sıra NATO’nun işbirliği açısından da son derece önemli. Yoğun gayretlerinden dolayı Türkiye Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı’na teşekkürler” dedi.
1999’daki başlangıcından itibaren F-35 projesinde yer alan, programın geliştirme ve üretim aşamalarına katkıda bulunan ve bazı parçaların tedarikçisi olan Türkiye’nin uçakları teslim alma süreci ise koca bir muammaya dönüştü.
Program kapsamında yaklaşık 1.4 milyar dolar ödeyen Ankara sadece iki adet uçak teslim alabilmiş ancak onlar da ABD’de kalmıştı. Kriz Ankara’nın 2017’de Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri satın almasıyla patlak vermişti. Bu durumun NATO ile uyumlu olmadığı gerekçesiyle ABD ve diğer müttefikler Türkiye’ye tepki göstermiş ve S-400 alımından vazgeçmesi için baskı yapmışlardı.
Ankara’nın Rus hava savunma sistemi S-400’den vazgeçmemesi işi bu noktaya getirmişti. Süreç Türkiye’nin F35 programına geri dönmek için ABD ile görüşmelere başladığı haberleriyle devam etmişti. Ancak ABD bir kez daha Rusya’dan edinilen S-400’lerin tamamen kaldırılmasını şart olduğunu açıklamıştı. Türkiye S-400’lerin kaldırılmasının mümkün olmadığını fakat ABD ile teknik çalışma grubu kurulabileceğini ifade edip S-400’lerin varlığının F35’leri tehdit etmediğini bir kez daha yinelemişti.
S-400’lerin NATO sistemleriyle uyumlu olduğu ve Yunanistan’ın da Rus yapımı S-300 hava savunma sistemlerine sahip olduğu Türkiye tarafından gündeme getirilmiş ancak ABD, S-400’lerin NATO sistemleriyle uyumlu olmadığını ve Yunanistan’ın S-300’leri aktif olarak kullanmadığını öne sürmüştü.
Tüm bu tartışmaların ardından F-35’ten vazgeçmek zorunda kalan Ankara bu kez 40 adet F-16 ve 79 modernizasyon kiti talep etmiş, ABD Kongresi Başkan Joe Biden’a satışın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleri Türkiye tarafından onaylanana kadar ertelenmesi çağrısında bulunmuştu.
Türkiye’nin yılbaşında İsveç’in NATO’ya katılımına verdiği onayla birlikte F-16’lara ilişkin talebi Washington’dan onayı almıştı, 23 milyar dolar karşılığında tedarik süreci başlamıştı.