ABD Seçim Günlüğü: Cumhuriyetçiler de Demokratlar da öfkeli… Bu suikast girişimi Trump’a yarar mı?

Gün geçmiyor ki seçim günlüğünde basit konulardan bahsedip günü kapatabilelim… Bu kez gündemimiz Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump’a düzenlenen ikinci suikast girişimi. Cumhuriyetçilerin ve Demokratların bu olaya nasıl baktığı, art arda gelen suikast girişimlerinin sandıkta Trump’ın işine yarayıp yaramayacağı gibi sorular merak konusu. Bunlardan dilimiz döndüğünce bahsedeceğiz ama önce adaylarımız ve yardımcıları bugün nerelerde onu bir inceleyelim.

🗺️Kim nerede: Trump bir şok yaşadı kuşkusuz. Sonuçta çok kısa zaman aralığında iki kez canına kastedildi. Ama alışmış olacak ki bu seferkini kısa zamanda kabullenerek üstüne şakalar yapmaya başladı. Hatta kampanya programından da taviz vermiyor. Mesela dün Florida’daki malikanesi Mar-a-Lago’da yeni kripto işletmesini tanıttı. Yardımcısı Ohio Senatörü JD Vance de Georgia Faith & Freedom Coalition’ın yıllık yemeğinde konuşma yaptı. Demokratların adayı Kamala Harris ise örgütlü işçilerin desteğini almanın peşinde. Bunun için de Teamsters sendikasının Washington DC’deki genel merkezinde yuvarlak masa toplantısına katıldı.

😵‍💫Ben kaçırdım, ne oldu ya?

Suikast girişiminden haberiniz yoksa biraz başından sarayım, sonra esas konuya gireriz. Pazar günü Trump’ın programı boştu. O da bu günü en büyük hobisi olan golf ile değerlendirmek istemiş. Ama bu eğlencesi yarım kaldı çünkü onu korumakla yükümlü Gizli Servis ajanları, golf sahasının çevresinde dolaşan tüfekli bir adam fark etti. Ajanlar hemen silahlarına sarıldı, sonrasında kısa bir kovalamaca yaşandı ve 58 yaşındaki Ryan Wesley Routh adlı saldırganı yakaladılar. Bilmiyorum hatırlıyor musunuz ama temmuz ayındaki ilk suikastçı olay yerinde öldürülmüş, sonrasında soruşturmayı yürüten FBI saldırganın neden böyle bir şey yaptığına dair en ufak bir ayrıntıya bile rastlamamıştı. Yeni saldırganımızdaysa yok yok. Dün epey ayrıntılı bir profilini çıkardık. Kaçırdıysanız sizi oraya da bekleriz.

Bir acayip suikastçı portresi: Dış politika analizi meraklısı, Ukrayna yanlısı, inşaatçı

📞Alo Gizli Servis orada mı?

Bugün biraz karşılaştırmalı gideceğiz. Şimdi Türkiye’de gerçekten kalabalık, meydanların dolduğu mitinglere alışığız. Oysa Amerika’da genelde mitingleri ifade etmek için “binlerce” değil de “yüzlerce kişi” ifadesini kullanıyoruz. Trump’ın temmuzda uğradığı suikastın adresi olan Pensilvanya’daki miting de o kadar kalabalık değildi işte. Üstelik saldırgan Thomas Crooks’un şüpheli olduğu birçok kez fark edilmişti. Ne var ki Gizli Servis ajanları da mitingde hazır bekleyen kolluk kuvvetleri de Crooks’un yerini bulmakta zorlandı. Gencin kocaman bir dürbünü, kocaman bir çantası ve tüfeği olmasına rağmen… Düşünün, oradaki halktan kişiler bir çatıya tünemiş insanı fark edip görüntüsünü alıyordu ama Gizli Servis o sırada “404 Not Found” modundaydı. Tabii bir de Crooks’un tünediği çatının hiç kontrol edilmemesi gibi bir hata söz konusuydu. Anlayacağınız gerçekten hatalarla dolu bir mitingdi Pensilvanya. Ve bunun sonucunda Trump sadece kulağından yaralanarak ucuz atlatmıştı.

Şimdi gelelim hafta sonu düzenlenen suikast girişimine. Aklını başına toplamış bir Gizli Servis gördük bu kez. Trump tek bir yara bile almadan kurtuldu. Her şey temiz ilerledi. Hatta her iki parti de Gizli Servis’in bu hızlı davranışını övdü. Peki ya gerçekten hiçbir sorun yok muydu?

58 yaşında bir adam, elinde dürbünlü yarı otomatik bir tüfekle Trump’ın 300, hadi bilemediniz 500 metre yakınına kadar gelebiliyor. Üstelik bunu adayları koruyan ajanların sayısının epey artırıldığı bir dönemde yapabiliyor. Routh denen bu adam çalılıkların arasına saklanmıştı. Eğer Gizli Servis ajanı gerçekten dikkatli olup da silahının namlusunu fark etmeseydi belki de amacına ulaşabilecekti. Peki burada sorun tam olarak ne?

Palm Beach Şerifi Ric Bradshaw esas sorunun Trump’ın sahip olduğu ajanların yetersiz kalmasından kaynaklandığını söylüyor. Trump’ın başkanken sahip olduğu korumalardan daha azına sahip olduğunu söyleyen Bradshaw “Eğer başkanken olduğu kadar korumaya sahip olsaydı tüm bu golf sahasını doldurmuştuk. Ama öyle olmadığı için Gizli Servis’in takip edebildiği alan sınırlı kalıyor” diyor. ABD Başkanı Joe Biden da Gizli Servis’in “daha fazla yardıma ihtiyacı olduğunu” söyleyerek Amerikan Kongresi’nin bu ihtiyaçlara karşılık vermesi gerektiğini vurguladı. Bu ihtiyaçlardan biri de kurumun daha fazla personele sahip olması.

🗣️Cumhuriyetçiler ve Harris’in ekibi ne diyor?

Cumhuriyetçiler nasıl ki ilk olayda tepkiliydi, ikincisinde de öyle oldu. Özellikle Demokratların Trump hakkındak söylemlerineydi bu tepki. Mesela Florida Temsilcisi Mike Waltz, “Başkan Trump’un bir sonraki diktatör, Hitler olacağı söylemi artık son bulmalı. Yeter yahu. Sol, medya ve hatta seçilmiş siyasetçiler bile Trump’ın ne pahasına olursa olsun durdurulması gereken bir kişi olduğunu söylerken, bu insanların radikalleşip bu eylemlerde bulunması kimseyi şaşırtmalı” dedi. Routh’un saldırıdan aylar önce, “Demokrasi elden gidiyor” temalı paylaşımlar yapmıştı.

Bazıları daha da ileriye giderek saldırıların devam edeceğini söyledi. Turning Point USA kurucusu Charlie Kirk “Bu daha başlangıç. Ancak kasımda kazanırsak bu saldırılar duracak” dedi.

Philadelphia’daki Ulusal HBCU Haftası Konferansı’nda konuşma yapan Biden “Amerika’da siyasi şiddetin yeri yok. Hem de hiç. Sıfır. Biz Amerika’da farklılıklarımızı barışçıl bir şekilde sandıkta çözeriz, namlunun ucuyla değil” diyerek saldırı girişimini kınadı. Suikastın hiçbir şeyi çözmediğini vurgulayan Biden “Sadece ülkeyi parçalara ayırmaya yarar. Bunu önlemek için elimizden gelen her şeyi yapmalı ve böyle eylemlere asla fırsat vermemeliyiz” dedi.

Benzer bir açıklama daha erken saatlerde Harris’ten de geldi. Harris rakibi Trump’a düzenlenen suikast girişiminden “rahatsızlık duyduğunu” söyledi ve siyasi şiddeti kınadığını şu sözlerle anlattı: “Gerçekleri öğrenmeye devam ediyoruz ama açık olacağım: Siyasi şiddeti kınıyorum. Bu olayın başka şiddetler doğurmaması için hepimiz üzerine düşeni yapmalı. Eski Başkan Trump’ın güvende olduğunu duymaktan mutluyum. ABD Gizli Servisi’ni ve kolluk kuvvetlerini gösterdikleri itinadan dolayı takdir ediyorum.”

💭Suikast girişimi kime yarar?

Burada biraz durup düşünmemiz gerekiyor. Son New York Times anketi Trump’ın önde olduğunu gösterse de bundan kısa süre öncesine kadar Harris yarışı kimi zaman fark atarak önde götürdü. Ayrıca münazarada Biden’ın haziran ayında düştüğü duruma bu kez Trump düştü. Harris’in yanında yaşlı, komplo teorilerine gönülden inanan ve öfkeli bir imaj yarattı. Böyle bir düşüş anında suikast girişimi Trump’a bir şeyler katabilir mi gerçekten?

Önceki girişimi hatırlayalım. O zamanlarlar Demokratların adayı hâlâ Biden’dı. Kararsızları iten, hiçbir şeyin değişmeyeceğini düşündürten bir adaydı Biden. Ve tam o sıralar Trump’ın böyle bir olaydan kulağından kanlar akarak çıkması ve yumruğunu havaya kaldırarak “SAVAŞ, SAVAŞ SAVAŞ” diye haykırması kendi destekçileri başta olmak üzere birçok kişiyi etkiledi. Hatta Biden gitmeseydi çoğu kişi Trump’ın yarışı aldığına kanaat bile getirmişti. İkinci olaya gelelim. Bu kez ortada bir AP muhabirinin çektiği ikonik bir fotoğraf yok, Trump yara almadan sağ salim çıktı.

Kampanyası pekâlâ buradan bir mağduriyet çıkarmaya çalışabilir. Hatta Trump çıkardı bile. Trump, Fox News Digital’a silahlı saldırganın “Biden ve Harris’in sözlerine inanarak ona göre hareket ettiğini” söyledi. Tabii saldırganın motivasyonunu hâlâ bilmiyoruz ama deli gibi Ukrayna desteklediğini düşünürsek ve Trump’ın da bu konuda ne kadar ketum yaklaştığını hesaba katarsak saldırı nedenini anlamamak zor olsa gerek. Ancak bu mağduriyet kararsızlar nezdinde ne kadar ciddiye alınır bilemiyoruz. Yarış çok başa baş gidiyor ve bir buçuk gibi bir sürede her an her şey tepetaklak olabilir.

😵‍💫Musk durur mu?

Tüm bu olaylar olurken o kişinin sessiz kalacağını düşünmüyordunuz herhalde? Hani her gün en az 50 tane siyasi tweet atıp takipçileriyle kritik yapan ABD’li girişimci Elon Musk? Tabii ki o da tartışmaya katıldı ama bu katılımı hiç de hoş karşılanmadı.

Bir takipçisi Musk’a “Neden Donald Trump’ı öldürmek istiyorlar?” diye sordu. Musk da buna karşılık olarak “Ama kimse Biden ve Kamala’ya suikast düzenlemeye çalışmıyor bile” diye yazdı. Üstüne bir de düşünen surat emojisi koyarak büyük oyunu gördüğünü ima etti.

Ancak Musk’ın “şaka” dediği bu paylaşımı büyük tepki gördü. Bunun üstüne Musk tweetini kaldırmak zorunda kaldı. Ancak Beyaz Saray’ın tepkisinden kurtulamadı. Musk’ın paylaşımını “sorumsuzluk” olarak niteleyen Beyaz Saray yetkilileri, Amerika’da siyasi şiddete yer olmadığını bir kez daha vurgulayarak “Şiddet kınanmalı, asla teşvik edilmemeli ve şakası dahi yapılmamalı” dedi.

🤑Suikasta da uğrasan iş önce gelir

Yazının ta en başında bir şeyden bahsettik: Trump yeni kripto para girişimini duyuracaktı. Şimdi buna biraz değinmek istiyorum. Belki yarın ya da ondan sonraki günlerde herhangi bir acil durum çıkmazsa çok daha detaylı bir şekilde yazarız. Bu girişimin adı “World Liberty Financial.”

💭Nedir bu girişim: Trump’ın oğulları haftalardır bu girişimden bahsediyor. Burada amaç “yavaş ve eski” olarak görülen bankacılık sistemlerinin bir kenara bırakılarak kriptoya yönelmek. Tabii bunu Trump deyince çok ilginç oluyor çünkü kendisi de geçmişte buna epey karşı çıkan isimlerden biriydi. Ama artık bu sektöre sıcak baktığını söylüyor. Bu sayede kriptocuların desteğini de arkasına almayı başardı.

Etini kemiğini sömürüyor: Trump başkan olsa da olmasa da bu dönemi para kazanmak için çok iyi bir şekilde kullandı diyebiliriz gibi. NFT’den geçen yıl 7,2 milyon dolar kazandı. Hatta en ilginci de Trump temalı İncil satmasıydı. Daha önce hiç büyük bir partinin adayı Trump gibi adaylığını paraya çevirmeye çalışmamıştı ama Trump da normal bir insan sayılmaz zaten.

ABD Seçim Günlüğü: Trump’a bir suikast girişimi daha