Ne ABD ne de Rusya’nın dediği oldu, BMGK Gazze savaşında sonunda karar alabildi
AB ve ABD Ermenistan'ın ekonomisini kalkındırmak için 270 milyon euroluk destek planı üzerinde anlaştı. Brüksel'de yapılan üçlü toplantıda atılan imzalar, "Ermenistan'ı Batı'ya kazandırma girişimi" olarak yorumlandı.
Avrupa Birliği (AB), Ermenistan’ın Rusya’nın yörüngesinden çıkmasına yardımcı olmak ve bölgede özellikle Azerbaycan’la artan gerilim karşısında Erivan’ın ekonomisini desteklemek için önemli bir plan üzerinde anlaştı. Plan, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Ermenistan Başbakanı Nikol Pashinyan arasında Brüksel’de yapılan görüşmelerin ardından imzalandı.
Bu hamle, Ermenistan’ın enerji ağının ve altyapısının büyük bölümüne sahip olan ancak komşu Azerbaycan’la giderek kötüleşen bir çatışma ortamında adım atmayan eski müttefiki Rusya ile bağlarını koparmaya çalıştığı bir dönemde geldi. Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) askeri ittifakına üyeliğini fiilen askıya alan Ermenistan, ABD birliklerini ülkede eğitim vermeye davet etti, Ukrayna’ya yardım gönderdi ve hatta AB’ye katılmayı deneyebileceğini söyledi.
The EU has agreed to launch a €270 million plan to bring Armenia into the Western fold.https://t.co/rfPna0c0y8
— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) April 5, 2024
Üçlü zirvenin ardından gazetecilere konuşan Von der Leyen, AB’nin “yeni ve iddialı bir ortaklık gündeminin” bir parçası olarak önümüzdeki dört yıl boyunca Güney Kafkasya ülkesindeki işletmeleri ve sanayiyi desteklemek için 270 milyon euro tahsis edeceğini söyledi. Von der Leyen, elektrifikasyon ve yeni yenilenebilir enerji projeleri için tahsis edilecek fonlara ek olarak “Ermenistan’ın ekonomisini ve toplumunu güçlendirmek, krizler karşısında daha sağlam ve istikrarlı hale getirmek için yatırımlar yapacağız” dedi.
Von der Leyen, Ermenistan’ın Rusya’ya yönelik yaptırımlarımızın delinmesine karşı aldığı tedbirleri övdü ve “Bu, Avrupa Birliği ve Ermenistan’ın değerler ve çıkarlar konusunda giderek daha fazla örtüştüğünü gösteriyor” diye konuştu.
Avrupalı bürokrat ayrıca Ermenistan’ın Türkiye gibi komşularının yanı sıra Azerbaycan’la da bağlantılar kurarak ülkeyi bir ulaşım ve ticaret merkezi haline getirecek “Barış Kavşağı” önerilerini de destekledi ancak Paşinyan tarafından ortaya atılan planı şu ana kadar reddetti. Bakü’deki Azerbaycan hükümeti, Zangezur Koridoru adı verilen ve Ermenistan’ın güneyinden geçecek Rus kontrolündeki bir karayolu ve demiryolu bağlantısı için bastırıyor.
AB’nin dış politika şefi Josep Borrell de toplantı sırasında yaptığı açıklamada “Ermenistan’ın demokrasi, yolsuzlukla mücadele ve hukukun üstünlüğünü tesis etme yönündeki çabalarını memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.
AB’nin önemli bir doğalgaz ihracatçısı olan ve son yıllarda Ermenistan ile son dönemde bir dizi savaş yaşayan Azerbaycan, üçlü toplantının gerçekleşmesine karşı çıkmıştı. Görüşmeler öncesinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile telefonda görüşen Von der Leyen, Brüksel’in “yenilenebilir enerji, ulaşım bağlantıları, enerji güvenliği ve diğer konularda” işbirliğini sürdüreceği konusunda Aliyev’e güvence vermeye çalıştı.
Ancak Blinken bu hafta başında Paşinyan’ın, Bakü’nün Ermenistan’a karşı yeni bir saldırı başlatabileceği yönündeki iddiaları üzerine Azerbaycan’a bir uyarıda bulundu. Blinken Aliyev’le yaptığı telefon görüşmesinde sınırda gerginliğin artmasını haklı çıkaracak hiçbir gerekçe olmadığını söyledi ve herhangi bir tarafın saldırgan eylem ve söylemlerinin barış umutlarını baltalayacağı konusunda uyardı.
Bu arada toplantı öncesinde Ermenistan, Azerbaycan’ın İsrail ve Pakistan gibi ülkelerden satın aldığı büyük miktarda teçhizatı stokladığı iddia eden belgeleri AB ve ABD yetkilileriyle paylaştı.
Ermenistan, komşusunun yılbaşından bu yana günde ortalama birden fazla gelişmiş silah teslimatı aldığını, Azerbaycan’ın geçen yılın eylül ayında Dağlık Karabağ bölgesini ele geçirmek için askeri bir operasyon başlattığını ve 100 bin etnik Ermeni sakininin toplu göçüne yol açtığını da söyledi.