İsrail saldırıları yaklaşırken Mısır sınıra duvar örüyor
Olası bir İsrail operasyonu için gergin bekleyişin sürdüğü Refah'ta çocuklar çadır kentlerin ve sonu gelmeyen yemek kuyruklarının üstünde derme çatma uçurtmalar uçuruyor, yaşama buruk tebessümleriyle tutunuyor.
İsrail ve Filistinli örgütler arasındaki savaş sürerken gözler olası Refah operasyonu ve devam eden ateşkes çalışmalarında. 7 Ekim’de Hamas’ın düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu ardından başlayan savaşta İsrail saldırılarıyla öldürülen Filistinli sayısı 29 bin 195’e yükseldi. Filistin halkını “güvenli” diyerek kuzeyden zorla yerinden ettiği güneyde de hedef alan İsrail şimdi ise bir milyonu aşkın Filistinli’nin sığındığı Refah’a yönelik baskılarını artırıyor. Çocuklar ise her an başlayacak işgale rağmen gökyüzünü umutlarını simgeleyen uçurtmalarla renk veriyor.
Refah semalarında dalgalanan rengarenk uçurtmalar üstünde süzüldükleri gerçekliği inkar etmek ister gibi. “O gerçekler ne” diye soracak olursanız: Derme çatma çadırlar, yiyecek, su ve yakacak odun bulmaya çalışan insanların oluşturduğu sonu gelmez kuyruklar. Tüm bunların arasında ise koşuşturan çocuklar uçan umutlarına bakarken yorgun yüzlerini aydınlatan kısa tebessümleriyle Al Jazeera’nin kadrajlarına yakalandı. İsrail’in Gazze’ye karşı yürüttüğü acımasız savaş beş aya yaklaşırken moloz yığınları, ölüm, yerinden edilme, açlık ve dondurucu soğuğun ortasında neşe dolu anlar yaşayabiliyorlar. Bu da çocukların yenilmez ruhunun bir kanıtı.
Uçurtmasıyla yaşadığı savaşa meydan okurcasına koşturan 12 yaşındaki Tarık Halaf “Güneş doğduğunda çadırdan çıkıp kumların üzerine oturdum. Bazı çocukların uçurtma uçurduğunu gördüm ve onlara benim de nasıl uçurtma alabileceğimi sordum. Çubuklarım vardı ama kağıdım yoktu, bu yüzden kağıdı olan birini buldum ve ona sordum. Birini benim için, birini de oğlu için yaptı ve artık dışarı çıkıp bütün gün uçurtmamla oynayabiliyorum” dedi. “Oynayamıyoruz” diyen Halaf “futbol oynardık ama burada çadırların arasında yer yok. Eskisi gibi koşup oynayamıyoruz” diye yakındı.
Gazze’nin dünyaya açılan tek kapısı Mısır ile sınır kenti Refah’taki durum buyken ateşkes çabaları ve İsrail saldırıları da devam ediyor.
Refah’taki Al-Helal Al-Emairati Doğum Hastanesi prematüre bebeklerin yanı sıra yetim kalan çocuklarla dolu. Hastanenin hemşirelik bölümü başkan yardımcısı Dr. Ahmed el-Shaer savaş nedeniyle her gün yetim kalan çocukların sayısına atıfta bulunarak “Şu anda hastanede günde en az 70 ila 80 vakamız var. Bunlardan bir çocuğun ailesinin akıbetini bilmiyoruz ve insanlar onu sabah bombardıman ardından bir ağacın üzerinde bulup hastaneye getirdi” diyor.
Al Jazeera tarafından görüntülenen görüntülere ve bazı doktorların ifadelerine göre, birkaç gün önce ölen prematüre bebeklerin cesetleri hastanede ve hastane yönetimi ailelerine ulaşamıyor.
Katar Dışişleri Bakanlığı sözcüsüne göre Gazze’de ateşkes ve Hamas ile İsrail arasında esir takası görüşmeleri büyük zorluklara rağmen devam ediyor. Ancak uluslararası arenadaki çifte standartların görüşmeleri olumsuz etkilediğini belirten sözcü, Gazze’deki savaş ile Ukrayna arasında kıyaslama yaptı. Katar uluslararası kurumları savaşa son veremedikleri için eleştirdi.
Öte yandan İsrail’in en büyük müttefiki ABD Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) İsrail’in Hamas’a karşı savaşında geçici ateşkes çağrısında bulunduğu ve yüzbinlerce yerinden edilmiş Filistinlinin kaçtığı Refah’a İsrail’in kara saldırısına karşı uyarılar içeren bir öneri yaptı. ABD taslağı Cezayir’in acil ateşkes çağrısı yapan teklif taslağını veto sözü vermesinin ardından geldi. Konsey Salı sabahı Cezayir taslağını oylayacak. CNN’in de gördüğü ABD tarafından önerilen taslakta “Gazze’de mümkün olan en kısa sürede geçici ateşkes” çağrısı yer alıyor. Bu da acil ve kalıcı ateşkes isteyen diğer BMGK üyelerinin çoğunun isteklerinin gerisinde. Ancak yine de bunun ABD dış politikasında bir tutum değişikliği olduğunu söylemekte fayda var. ABD daha önce müttefikini BM’de korudu ve ateşkes çağrılarına defalarca direndi. “Ateşkes” yerine her seferinde kısa süreli yani saatlik “insani aralar”da diretti.
Ateşkes çalışmalarının devam ettiği Mısır’da da temaslar sürüyor. Hamas lideri İsmail Haniye, ateşkes görüşmeleri için Mısır’ın başkenti Kahire’ye vardı.
Özellikle 8 Ekim’den bu yana Tel Aviv güçlerinin saldırıları altında adeta yerle yeksan olan Gazze’nin kuzeyindeki durum oldukça kritik. Nüfusunun büyük çoğunluğunun yerinden edildiği Gazze’nin kuzeyinde kalanlar, kıtlıkla burun buruna yaşam mücadelesi veriyor. Yardımların da İsrail ambargosu nedeniyle sınırlı giriş yapabildiği kuzey Gazze’de bu kez de yemek sırası bekleyen Filistinlilere ateş açıldı.
Al Jazeera’nin görgü tanıklarına ve bölgeden gönderilen video kayıtlarına dayandırdığı haberine göre İsrail güçleri yemek yardımlarını beklemekte olan Filistinlilere ateş açtı. Açılan ateşte bir kişi ölürken birçok kişi de yaralandı. Al Jazeera tarafından doğrulanan görüntülerde Pazartesi günü Filistinlilerin İsrail’in devam eden savaşı nedeniyle yardımların neredeyse tamamen kesildiği Gazze’nin kuzeyindeki yıkık bir sahil yolunda siper almak için kaçıştığı görüldü. Görüntülerde ayrıca sis bombalarından çıkan gri duman bulutlarının yükseldiği ve binlerce Filistinlinin Gazze Şehri’nin batısındaki bölgede toplandığı görülüyor. Başından yaralanmış ve yere yığılmış bir adamın görüntülerini paylaşan görgü tanıklarına göre olayda en az bir kişi hayatını kaybetti. Batı Şeria’daki Filistin Yönetimi’nin resmi haber ajansı Wafa da yaralılara dair sayı paylaştı. Habere göre, saldırıda en az 10 kişi yaralandı.
Al Jazeera görgü tanıklarının ve yaralıların İsrail’in yardım bekleyen insanlara saldırmasının “nedensiz” olduğunu söylediklerini yazdı.
Saldırı Birleşmiş Milletler’in (BM) yaklaşık 2,3 milyon insanı etkileyen kıtlık benzeri koşullar konusunda uyardığı Gazze’de insani durumun hızla kötüleştiği bir dönemde yapıldı. BM bölgenin kıtlık nedeniyle alarm verdiğini ve çocuk ölümlerinin en üst seviyeye çıkabileceğini duyurdu. İsrail ise bu uyarı ve çağrılara kulak asmayarak insani kriz yaşanan Gazze’ye gönderilen yardımların geçişine engel olmaya devam ediyor. İnsani yardımlara engel olanlar ise sadece İsrail devleti değil. Hamas tarafından rehin alınan kişilerin aileleri de Kerem Şalom kapısının önünde toplanarak bölgeye girecek her türlü yardımın yolunu kestikleri protestolara devam ediyor.
פעילי “צו 9” חסמו את מעבר כרם שלום וכעת אף משאית לא נכנסת ממנו לעזה. @MakorRishon pic.twitter.com/MOf1ErNCdp
— שילה פריד🇮🇱 (@shilofreid) February 20, 2024
BM Dünya Gıda Programı (WFP), emniyetli dağıtıma izin veren koşullar oluşana dek Gazze’nin kuzeyine hayat kurtaran gıda yardımı dağıtımını durdurma kararı aldı. Merkezi Roma’da bulunan BM kuruluşundan yapılan yazılı açıklamada, WFP’nin Gazze Şeridi’nin kuzeyine teslimatı durdurma kararını kolay bir şekilde almadığı belirtilerek bunun, oradaki durumun daha da kötüleşeceği ve daha fazla insanın açlıktan ölme riskiyle karşı karşıya kalacağı anlamına geldiğinin farkında olunduğu kaydedildi.
Açıklamada “WFP Gazze’deki çaresiz insanlara acilen ulaşma konusunda kararlıdır. Ancak kritik gıda yardımını, bundan yararlanan kişilere ulaştırmak için gerekli emniyetin sağlanması gerekmektedir” dendi. BM Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansına (UNRWA) ait bir kamyona yapılan saldırı sonrasında, üç haftalık aranın ardından bölgeye yardımların geçen pazar yeniden başladığı ve ilk aşamada yedi gün için 10 kamyon yiyecek göndermenin hedeflendiği aktarılan açıklamada “WFP pazar günü Gazze şehrine doğru yola çıktığında, konvoyun etrafı, Gazze Vadisi kontrol noktası yakınında aç insan kalabalığıyla çevriliydi. Pazartesi günü ise ikinci konvoyun kuzeye yolculuğu, sivil idarenin çökmesi nedeniyle tam bir kaos ve şiddet içinde kaldı” dendi.
Açıklamada WFP’nin ocak ayı sonunda da Gazze’nin kuzeyine yapılan teslimatın ardından koşulların bölgede hızla kötüleştiğini bildirdiği de anımsatıldı.