İsrailli sanatçıdan ülkesine protesto: Venedik Bienali’nden çekildi
İsrail'in Suriye'nin başkenti Şam'ı hedef alan saldırısında bir İran Devrim Muhafızları Ordusu üyesinin öldürüldüğü açıklandı. Bu gelişme, İran'ın Suriye'deki askeri varlığını daraltacağı yönündeki haberleri takip etti.
İsrail’in Gazze’deki işgali ve Filistinlileri zoraki göçe zorlama planları sürerken Ortadoğu’daki diken üstündeki durum da devam ediyor. Al Jazeera, İsrail güçlerinin Suriye’nin başkenti Şam’ı hedef aldığını yazdı. Haberde, İsrail saldırılarında İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun üyelerinden birinin öldürüldüğünü yazdı. Bu gelişme, İran’ın Suriye’deki askeri varlığını sınırlandırma kararının hemen ardından meydana geldi.
İran’ın yarı resmi haber sitelerine dayandırdığı haberinde Al Jazeera, İsrail’in saldırısında Şam’ın güney bölgesinin hedef alındığını ve sözkonusu Devrim Muhafızları üyesinin de orada öldürüldüğünü aktardı. Haberde İran medyasının öldürülen İran Devrim Muhafızları üyesinin isminin Sayid Alidadi olduğu bildirilirken sözkonusu kişinin rütbesine değinilmedi. Sabah saatlerinde Suriye’nin devlet haber ajansı SANA da bir Suriyeli askeri kaynaktan aldığı bilgileri gündeme getirmişti. SANA’da yer alan haberde, İsrail’in Şam’ın güneyindeki noktalara yönelik saldırısına hava savunma güçlerinin karşılık verdiği çok sayıda İsrail füzesinin düşürüldüğü belirtilmişti. SANA’ya konuşan kaynak “Bugün saat 04:20 (sabah) sıralarında düşman İsrail, işgal altındaki Suriye Golan yönünden Şam’ın güneyindeki bazı noktaları hedef alan bir hava saldırısı gerçekleştirdi. Hava savunma güçlerimiz karşılık vererek füzelerin bir kısmını düşürdü, kayıplar maddi kayıplarla sınırlı kaldı” demişti.
İran resmi haber ajansı IRNA’nın aktardığına göre İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Basra Körfezi kıyısındaki Hürmüzgan eyaletini ziyareti sırasında yaptığı konuşmada ABD ile son günlerde artan gerilime değindi.
Kendisi için toplanan kalabalığa yaptığı kısa konuşmada Reisi “Savaş başlatmayacağız ama zalim bir ülke veya güç herhangi bir zorbalık yapmak isterse İran onlara güçlü bir cevap verecektir” dedi.
Tüm bu gelişmeler yaşanırken İngiltere merkezli haber ajansı Reuters’a konuşan İranlı kaynaklar, Devrim Muhafızları’nın, İsrail’in saldırıları nedeniyle üst düzey subaylarının Suriye’de konuşlanması konusunu tekrar gözden geçirerek bunu azaltma yoluna gittiğini söyledi. Aynı kaynak İran’ın, askerlerini geri çekse de bölgede hakimiyetini sürdürebilmek için Devrim Muhafızlarından boşalan yerleri, destekledikleri Şii milislere bırakacağını da öne sürdü.
Haberde, İran’ın içindeki radikal kesimin İsrail’e yönelik net bir tavır ve misilleme talebinde bulunduğu da aktarılırken İran’ın etki alanları içerisinde kritik bir yeri olan Suriye’den tamamen çekilme gibi bir durumun da sözkonusu olmadığına dikkat çekildi. İranlı üst düzey bir güvenlik yetkilisi, üst düzey İranlı komutanların düzinelerce orta rütbeli subay ile birlikte Suriye’den ayrıldığını ve bunun, “askeri varlığın sınırlandırılması” olarak nitelendirdiğini söyledi.
Reuters’da yer alan habere göre, Suriye’deki operasyonlar İran’ın başını çektiği Direniş Ekseni’nin önemli aktörlerinden Lübnan Hizbullah yardımıyla uzaktan kontrol edilecek. İran’ın Suriye’deki asker sayısında kısıtlamaya gitmesinin operasyonlar üzerinde negatif bir etkisi olmadığını söyleyen kaynak aynı zamanda bu adımın İsrail’in İran’ı direkt olarak savaşa çekme amaçlarının önüne geçilmesi için atıldığını da ifade etti. Yine Reuters’a konuşan bir başka kaynak da bunun aslında bir “plan değişikliği” olduğunu ifade etti.
Gazze’deki savaşın başından bu yana İsrail, İran’ın Suriye’deki varlığını hedef alan saldırılarını da artırmıştı. 20 Ocak’ta Suriye’nin başkenti Şam’ı hedef alan İsrail saldırılarında 5 İran Devrim Muhafızları Ordusu üyesi öldürülmüştü. Öldürülenler arasında İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun yurt dışı operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü’nün istihbaratını yürüten bir general de vardı.
20 Ocak’tan önce bir saldırı da 25 Aralık’ta yaşanmıştı. Şam’ın dışında, Suriye ve İran arasındaki koordinasyondan sorumlu üst düzey bir Devrim Muhafızları Ordusu danışmanı öldürülmüştü.
Suriye’deki iç savaşta devlet Başkanı Beşar Esad’ın yanında olanlar arasında İran kritik bir öneme sahip. İran hem Esad’ı iç savaşa karşı desteklemek hem de İsrail’i sıkıştırmak için doğu, güney, kuzey Suriye’nin geniş bölgelerine ve başkentin çevresindeki bazı banliyölere yerleşmişti. İran’ın Suriye’deki askeri varlığı, eğitim ve danışmanlık hizmetleri, istihbarat desteği ve lojistik yardım gibi askeri konularda kilit bir konumda bulunuyor.