Filenin Efeleri’nin boynu yine bükük
Yaklaşık dört yıl aradan sonra Türkiye ve Yunanistan arasında Ankara'da askeri toplantı düzenlendi. Bu toplantıyla iki ülke arasındaki denizler konusundaki derin anlaşmazlığın giderilmesi yönünde büyük bir adım atıldı.
Ankara Türkiye-Yunanistan normalleşmesinde kritik öneme sahip bir görüşmeye sahne oldu. Her iki ülkenin de savunma bakanlığından heyetler ve sivil yetkililerin katılımıyla gerçekleşen toplantıda uzun zamandır iki ülke arasında anlaşmazlık kaynağı olan Ege bölgesinde uygulanacak tedbirlere odaklanıldığı belirtildi.
Heyetlere Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Yunan mevkidaşı Nikos Dendias’ın danışmanı Haris Lalacos başkanlık etti. Ele alınan kilit konular arasında savaş gemileri arasında güvenlik mesafesi oluşturulması, savaş uçaklarının savaş gemileri üzerinde alçak irtifada uçmaması ve donanma gemilerinin tehlikeli manevralardan kaçınması gibi tedbirler yer alıyor.
Hürriyet gazetesi uzun süren ve çok geniş bir alanı kapsayan, deniz ve hava trafiğine yönelik uyarı mesajlarını mümkün mertebe azaltmanın da görüşüldüğünü aktardı. Uçuş sırasında uçakların yanlış tanımlanmasının ve savaş uçakları arasında istenmeyen olayın yaşanmasının önüne geçmek için Eskişehir ve Larisa karargâhları arasında doğrudan bir iletişim hattı oluşturma planı olduğu belirtildi.
Ege Denizi’ndeki deniz tatbikatları iki ülke için de uzun zamandır gerginlik sebebi. Görüşmede bu deniz tatbikatlarının “sınırlandırılması” konusunda mutabık kalındığı bildirildi. Sabah gazetesinin haberine göre her iki taraf da yaz aylarında ve milli tatillerde Ege Denizi’nde tatbikat yapmayacak. Savunma heyetleri ayrıca her iki ülkenin askeri okulları arasında spor etkinlikleri düzenlenmesi konusunda mutabık kaldı.
İki ülkenin savunma heyetleri ilk olarak 2010 yılında Yunanistan’da bir araya gelmiş, sonraki yıllarda Türkiye ve Atina’da iki toplantı daha yapılmıştı. Son toplantı Atina’da 2020’de yapılmış, ancak Ege Denizi’nde artan gerginlik sebebiyle görüşmeler askıya alınmıştı. Akdeniz’de 2020’de Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin münhasır ekonomik bölge iddiasında bulunduğu bölgelerde sondaj çalışmalarına ilişkin kriz çıkmıştı.
Millî Savunma Bakanı Yaşar Güler, Yunanistan Savunma Bakanı Danışmanı Büyükelçi Haris Lalacos ve beraberindeki heyeti kabul etti.#MillîSavunmaBakanlığı #YaşarGüler pic.twitter.com/ILFPHRGwrM
— T.C. Millî Savunma Bakanlığı (@tcsavunma) November 13, 2023
“Güven Artırıcı Önlemler” toplantısı Türk ve Yunan diplomatlar arasında 16-17 Ekim tarihlerinde Atina’da yapılan görüşmelerde atılan temel üzerine inşa ediliyor. Önceki toplantıda Dışişleri Bakan Yardımcıları Burak Akçapar ve Kostas Fragogiannis başkanlığındaki heyetler, 22 Mart’ta Ankara’da yapılan toplantıdan bu yana kaydedilen ilerlemeyi gözden geçirdi.
Özellikle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Bir gece ansızın gelebiliriz” çıkışından sonra dibe vuran ilişkilerin yeniden canlanmasında 6 Şubat Kahramanmaraş depremleri etkili olmuştu. Yunanistan depremin hemen ardından Türkiye’ye yardım ekipleri göndermiş, enkaz altında kalanları kurtarmak için büyük özveri göstermişti. Daha sonra her iki ülkenin seçimleri aynı döneme denk gelmiş, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis Erdoğan’ın, Erdoğan da Miçotakis’in bir dönem daha iktidarda kalmasını kutlamıştı.
İki ülkenin liderleri temmuz ayında Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta yapılan görüşmede bir araya gelmiş, “ilişkilerde yeni bir sayfa açma” kararlılıklarını ifade etmişti. Şu anda iki ülkenin yetkilileri arasında ilişkilerin normalleşmesi için yapılan görüşmeleri tetikleyen de bu zirvedeki ikili görüşme oldu.
Bundan sonraki adım Türkiye-Yunanistan Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi olacak. Toplantının 7 Aralık’ta Selanik’te yapılması planlanıyor.