Apartheid bitti mi: Beyaz çiftçi iki siyah kadını öldürüp domuzlarına yedirdi

Güney Afrika’nın kırsalında yoksul siyahların çöpten yemek aradığı, beyazlara ait bir çiftlik bugünlerde kanlı ve vahşice bir olayla anılıyor. Çünkü birkaç hafta önce yemek bulma umuduyla çiftliğe giden iki siyah kadın bir daha evlerine dönmedi. Çiftlik sahibi ve iki çalışanı bu iki kadını öldürdükten sonra domuzların tutulduğu ahıra bıraktı. Polis çiftliğe gelip de arama yaptığında kadınların çürümüş ve bir kısmı hayvanlarca yenmiş cesetlerini buldu.

Kuzeydoğu Johannesburg’da, Limpopo eyaletinde meydana gelen olay yakın tarihte apartheid’la anılan Güney Afrika’da ırk ve cinsiyete dayalı şiddet tartışmasını alevlendirdi. Aslında alevlendirdiği tek şey bu değil; genelde beyaz olan çiftçiler ile siyah komşuları arasında yıllardır süregelen bir toprak anlaşmazlığı da var.

Cinayet davasının görüldüğü mahkemede yargıç gözaltında tutulan çiftçi ve iki işçinin kefalet duruşmasını 6 Kasım’a erteledi. Evet, iki kadının ölümüyle suçlanan bu üç kişinin kefaletle serbest bırakılıp bırakılamayacağı dahi görüşülebiliyor.

Hikaye nasıl başladı?

Öldürülen siyah kadınlardan biri 44 yaşındaki Maria Makgatho, diğeri de 35 yaşındaki Locadia Ndlovu’ydu. Ağustos ayı ortasında bir mandıracı son kullanma tarihi geçmiş ürünlerini çiftliğe bırakınca iki kadın yiyecek aramak için çiftliğe izinsiz girmişti. Son kullanma tarihi geçmiş ya da yakında geçecek ürünler bazen bu çiftliğe bırakılıyor, domuzlara veriliyordu. Savcılara göre çiftlik zahibi Zachariah Johannes Olivier ile 19 yaşındaki Andrian Rudolph De Wet’in niyeti araziye izinsiz girenleri vurmaktı. Her ikisi de beyazdı.

Gözaltında tutulan üç şüpheli. Fotoğraf: BBC International

Savcıların bu kadar net konuşmasının sebebi Ndlovu’nun kocasının da o gün çiftliğe izinsiz girenlerden olması. Kadının kocası Mabutho Ncube de vurulmuş, ama kaçmayı başarmıştı. Ne var ki iki kadın o kadar şanslı değildi. Çiftlikte çalışan 45 yaşındaki siyah işçi William Musora ise kadınların cesetlerinin ahıra kadar taşınmasına yardım ettiği için suçlanıyor. Ncube 17 Ağustos Cumartesi akşamı meydana gelen bu olayda kendini kurtardıktan sonra doktoru arayarak yardım istediğini anlatıyor. Ncube neler olduğunu daha sonra bir kez de polise anlatacaktı.

Makgatho’nun oğullarından biri olan Ranti, annesinin yaşamının sonlanış şeklini düşünmekten kendini alamadığını söylüyor. Makgatho ailesinin dört çocuğu vardı ve Ranti’nin anlattığına göre annelerinin tek amacı çocukları doyuracak bir şeyler bulmaktı. “O iyi bir insandı” diyor Ranti, “Çocukları olduğumuz için bize bakmayı severdi.” Makgato’nun çocuklarının yaşı beş ile 22 arasında değişiyordu. Bekar bir anneydi.

Ne olacak bu beyazların mağduriyeti?

Bu olay sıradan bir cinayet davası olmadı. Siyahlar adliye binası önünde toplanarak protestolar düzenledi. Siyasetçiler de öfkeli açıklamalar yaptı. Çünkü bu durum aslında Güney Afrika’da toprak mülkiyeti konusunda süregelen eşitsizlikler gibi çok daha büyük bir sorunun parçası.

Apartheid döneminde pek çok siyah, topraklarından zorla koparılarak bugün büyük çiftliklerin sahibi olan beyazlara verildi. Taşrada siyahlar yoksulluk içinde yaşayıp çiftlik çiftlik dolaşarak yemek ararken, arazinin üstüne çöken beyazlar da sefasını yaşıyor. Muhalefetteki Ekonomik Özgürlük Savaşçıları Partisi (EFF) çiftliğin kapatılması gerektiğini söyledi. Cesetlerin bulunmasının ardından açıklama yayınlayan EFF, “Parti olarak tüketiciler için tehlike arz eden bu çiftliğin ürettiği ürünlerin satılmasına seyirci kalamayız” dedi.

Ama sorarsanız mağdur olan taraf beyaz çiftçiler. Çünkü “davetsiz” misafirler sürekli arazilerine giriyor. Bu nedenle de tehdit olarak gördükleri herkese karşı tedirgin yaklaştıklarını öne sürüyorlar. Hatta aşırı sağcı beyazlar çiftliklere izinsiz girme olayını öyle bir boyuta taşıdı ki “beyazlara soykırım girişimi” söylemini tutturdu. Makgatho’nun yeğeni Moloko Mathole ise şaşkın çünkü kadın bu çiftliğe ilk kez gitmiyordu. Çiftlik herkesin yemek aramak için sıkça gittiği yerlerden biriydi.

Asıl ‘beyazlara soykırım girişimi’ diyenler öldürüyor

Oysa son dönemde ülke başka olaylarla da çalkalanıyor. Doğu eyaleti Mpumalanga’da bir çiftçi ve güvenlik görevlisi, Middleburg kasabası yakınlarındaki Laersdrift çiftliğinde iki kişiyi öldürdükleri gerekçesiyle ağustos ayında tutuklandı. Yüzleri tanınmayacak şekilde yanmış olan bu adamların koyun çalmaya çalıştığı iddia ediliyor ancak adamlar öldüğü için bu iddiaların doğruluğunu ispat etmenin yolu yok. Adamların külleri DNA analizinden geçerken zanlılar da gözaltında tutuluyor.

Bir diğer olay da 70 yaşındaki beyaz bir çiftçinin, çiftliğinden portakal çaldığı gerekçesiyle altı yaşındaki bir çocuğu ezerek iki bacağını kırdığı hadise. Mahkemede edinilen bilgilere göre bir anneyle altı yaşındaki oğlu market alışverişi için kasabaya inerken çiftliğin önünden geçiyordu. O sırada çocuk yerde duran portakalı almak için durmuştu. Annesi, çiftçinin oğlunun bacaklarını biçmesini canlı canlı izlemişti. Western Cape eyaletindeki Lutzville’den Christoffel Stoman’ın kefalet duruşması sürüyor. Evet, bunda da kefalet konuşuluyor!

Le Monde da İsrail için “Apartheid rejimi” dedi