Arjantin yanıyor: Hükümet karşıtı protestolarda sokaklar savaş alanına döndü

Arjantin Senatosu “deli” lakabıyla bilinen aşırı sağcı Devlet Başkanı Javier Milei’nin tartışmalı ekonomik reform paketini kıl payı bir farkla onayladı. Oylama, Kongre dışında protestocular ve çevik kuvvet polisi arasında şiddetli çatışmalar yaşanırken gerçekleşti.

Başkent Buenos Aires’te önlemlerin milyonlarca Arjantinliye zarar vereceğini söyleyen göstericiler molotof kokteyli ve taş atarak arabaları ateşe verdi. Protestolarda çok sayıda kişinin yaralandığı bildirilirken ülke basını olay yerini “savaş alanı” olarak tanımladı. Ülkenin durgun ekonomisini canlandırmayı amaçlayan reformlar arasında ekonomik olağanüstü hal (OHAL) ilan edilmesi, emekli maaşlarında kesintiye gidilmesi ve işçi haklarının sulandırılması yer alıyor.

Sağcı bir ekonomist olan Başkan Milei bundan tam altı ay önce ekonomik krizin ortasında sandıklardan zaferle çıkmıştı. Yıllık enflasyon şu anda yüzde 300’e yaklaşırken Arjantinlilerin yarısından fazlası yoksulluk içinde yaşıyor.

Milei’nin ülkede şok yaratan önlemlerine solcu siyasi partiler, işçi sendikaları ve sosyal örgütler karşı çıkıyor. Ancak Senato’da başlangıçta 36-36 berabere kalan önerge dün Meclis Başkan Yardımcısı Victoria Villarruel’in eşitliği bozmasının ardından geçici olarak kabul edildi.

Villaruel eşitliği bozduktan sonra yaptığı açıklamada “Acı çeken, bekleyen, çocuklarının ülkeyi terk ettiğini görmek istemeyen Arjantinliler için oyum olumludur” dedi.

328 maddelik tasarı perşembe günü beklenen nihai onayından önce şimdi madde madde incelenecek, ardından nihai onay için parlamentonun alt kanadına geri dönecek.

‘Ülke satılık değil’

Tasarının Senato’dan geçmesi öncesinde protestocular sloganlarla sokaklara döküldü. Bir pankartta “Ülke satılık değil, sonuna kadar ülkemizi savunacağız,” başka bir pankartta ise “Bir devlet başkanı devletten nasıl nefret edebilir?” yazıyordu.

Protestocular tel örgüleri aşarak Kongre’ye doğru ilerlemeye çalışınca polisle arbede yaşandı ve göstericiler kendilerine biber gazı sıkan polislere taş atmaya başladı. Protestolarda polis araçları ve birçok sivil araç ateşe verildi.

Tensión en el Congreso: la policía desaloja a los manifestantes que protestan contra la Ley Bases https://t.co/HBB22ziF1h pic.twitter.com/t6FBOZxvPg

— TN – Todo Noticias (@todonoticias) June 12, 2024

Gözlemciler ve muhalefet milletvekilleri onlarca göstericinin ve bir avuç milletvekilinin protestolarda fenalaşarak hastaneye kaldırıldığını söyledi. AFP haber ajansına konuşan milletvekili Cecilia Moreau kalabalıkta yer alan en az beş muhalefet milletvekilinin tedaviye alındığını aktardı. Yetkililer en az 20 polis memurunun da yaralandığını söylerken güvenlik güçleri en az 15 kişiyi gözaltına aldı.

🚨 Tensión en el Congreso: las fuerzas de seguridad lanzaron gas lacrimógeno contra diputados nacionales y manifestantes#SomosTelamhttps://t.co/95HZ1JLk6E pic.twitter.com/Cr2kiQLFZa

— Somos Télam (@somostelam) June 12, 2024

AFP’nin aktardığına göre 55 yaşındaki protestocu avukat Fabio Nunez “Arjantin’de bizi 100 yıl geriye götürecek bir yasayı tartıştığımıza inanamıyoruz” dedi.

🇦🇷 Máxima tensión en el Congreso: manifestantes rojetes dieron vuelta un auto e intentaron prenderlo fuegopic.twitter.com/ayYM5lYw95

— El Último Paladín (@ultimopaladin) June 12, 2024

Milei’den protestoculara: Teröristler!

Başkan Milei’nin ofisi bir açıklama yayınlayarak “darbe girişiminde bulunan teröristler” olarak nitelendirdiği kişileri bastıran güvenlik güçlerine teşekkür etti.

Buenos Aires’te düzenlenen bir konferansta konuşan Milei “Arjantin’i değiştireceğiz, dünyanın en liberal ülkesi haline getireceğiz” dedi.

Bölücü olmakla eleştirilen yasa tasarısı üstünde önemli değişiklikler yapıldıktan sonra Nisan ayında alt meclis tarafından onaylanmıştı.

Milei 2023 yılında kamu harcamalarına “elektrikli testere ile müdahale etme” (seçim kampanyasında kullandığı ifade) sözü verdikten sonra göreve gelmişti. Hatta olayı daha da abartan Arjantin lideri, seçim kampanyası sırasında bu konudaki kararlılığını sembolize etmek için bir konuşma yaparken elektrikli testere bile sallamıştı.

O zamandan bu yana kabineyi yarıya indiren Milei, kamuda 50 bin personeli işten çıkardı, yeni kamu işleri sözleşmelerini askıya aldı ve ayrıca yakıt ve ulaşım sübvansiyonlarını kaldırdı.

Aşırı sağcı Milei söylemleriyle gündemden düşmüyor

Arjantin’de geçen kasım ayında yapılan seçimleri farkla kazanan Devlet Başkanı Javier Milei sık sık radikal söylemleriyle gündeme geliyor. Seçildiği gün yaptığı konuşmada Milei “Yahudi sayılırım” diyerek ilk ziyaretini İsrail’e yapacağını, İsrail’deki Arjantin Büyükelçiliği’ni Kudüs’e taşıyacağını söylemişti.

Milei o konuşmasında “Kiliseye gitmem, tapınağa giderim. Rahiple konuşmam, bana haham danışmanlık eder, Yahudi sayılırım, kan bağım eksik. Seçilirsem ilk ziyaretim İsrail’e olacak” demişti. Dün ülkenin bir radyo kanalına röportaj veren Milei ziyarete ilişkin fazla ayrıntı vermeden “Gezinin diğer özelliklerden çok manevi bir anlamı var” demişti.

“Sosyal adalet” kavramını savunduğunu öne süren Arjantinli politikacının “Papa karşıtı” olduğu da biliniyor. Kilisenin sosyal doktrinini sıklıkla eleştiren Milei Papa Francis’e de “pis solcu,” “embesil” ve “komünist” demişti.

Milei ayrıca eski ABD ve Brezilya devlet başkanları Donald Trump ve Jair Bolsonaro hayranlığıyla da biliniyor.

Enflasyona para yetiştiremeyen Arjantin 10 bin pesoluk banknot bastı

Arjantin’de enflasyona 50,5 puan Milei zammı

Arjantin’de belirsizlik dolu yeni dönem: Milei yemin etti