Macronizm hezimeti Fransa’yı yaktı: Aşırı sağ öfkesi Paris sokaklarında

Fransa’da yapılan erken genel seçimin ilk turunda aşırı sağcı Marine Le Pen’in Ulusal Birlik (RN) partisinin yüzde 33’ün üstünde oyla ilk sırayı almasının ardından 7 Temmuz’daki ikinci tur seçimleri için kıyasıya mücadele başladı. Fransız medyasının önde gelen kuruluşlarından Libération, RN’nin iktidara çok yakın olduğu ve Macronizmin yerlerde süründüğünü kapağına taşırken çarenin Cumhuriyetçi birlik olduğuna dikkat çekiyor. Analizler aşırı sağın yükselmesiyle yayılan korkuyu bertaraf edecek çözüm ararken Fransa sokakları protestolarla inliyor.

Libération gazetesi ise Jordan Bardella ve partisi RN’nin ilk turu önde bitirmesi üzerine “Şaşkınlığın ardından cephe kurmak” manşetini kapağına taşıdı. Kapak haberinde “Parlamento seçimlerinin ilk turundan zaferle çıkan RN artık iktidarın eşiğinde. Sol ittifak direniyor. Macron yerde. Sadece cumhuriyetçi bir yaylım ateşi en kötünün yaşanmasını engelleyebilir” dendi.

‘RN’nin yükselişi Macron’u devirdi’

Fransız gazetesi Le Parisien “RN iktidarın kapısında” başlığını manşete taşıdı. Seçim sonuçlarına yer verilen haberde RN’nin ilk turda açık farkla birinci geldiği belirtilerek 7 Temmuz’daki ikinci turda aşırı sağın mecliste çoğunluğu sağlayabileceği belirtildi.

L’Opinion gazetesinin “RN’nin yükselişi (Cumhurbaşkanı Emmanuel) Macron’u devirdi” başlıklı haberinde “aşırı sağın güçlü seferberliğin damga vurduğu seçimlerin ilk turunda tarihi oy elde ettiği” yazıldı. Seçim sonuçlarının yüzdelerine yer verilen haberde RN’nin yükselişi için “Dalga yükselir ve yoluna çıkan her şeyi alıp götürür” ifadesi kullanıldı.

Fransız gazetesi Le Figaro’nun ön sayfasındaki manşet şu şekilde: ‘Bardella ve Mélenchon arasında savaş sürüyor’, aşağıdaki başyazı ise ‘Fransız trajedisi’ başlığını taşıyor.

Retrouvez la Une du «Figaro» du lundi 1er juillet.
→ https://t.co/zLB9R2vEOu pic.twitter.com/UYU80pxIET

— Le Figaro (@Le_Figaro) June 30, 2024

La Croix gazetesi “Seçim yapmak için bir hafta” başlığını manşete aldı. Haberde “Seçimin ilk turunda birinci çıkan RN mutlak çoğunluğu sağlamayı umuyor” denerek sol cephenin örgütlenme çağrısı yaptığı belirtildi.

Le Monde gazetesinin haberinde seçim “Aşırı sağı iktidarın kapısına yerleştiren tarihi sonuç” yorumuyla değerlendirildi.

Sağın galibiyetine öfke Paris sokaklarında

Protests sweep Paris as humiliated Macron is DEFEATED by Le Pen’s National Rally in election first round: President’s allies say hard right ‘stands at the gates of power’ and there are ‘seven days to stop catastrophe’ ahead of second round https://t.co/JD0gwRsMa7 pic.twitter.com/yn0YZC6igp

— Daily Mail US (@DailyMail) July 1, 2024

Seçimin ilk turu ardından başkent Paris aşırı sağ karşıtı gösterilere sahne oldu. Aşırı sağcı RN’nin erken genel seçimin ilk turundan yüzde 33,15 oyla sandıktan birinci çıkmasını protesto eden çok sayıda kişi Paris’teki Republique Meydanı’nda toplandı. Ülkede aşırı sağın yükselişine karşı göstericiler meşale ve pankartlar taşıdı.

Seçimin ilk turu ardından Paris sokaklarında aşırı sağın galibiyeti protesto edildi // Fotoğraf: X

Bazı göstericiler dükkanların camlarını kırdı, sokaktaki çöp kutularını yaktı ve sloganlar eşliğinde havai fişekler attı. Protestoda zaman zaman tansiyon yükselirken polis göstericilere müdahale etti.

Macron sessiz: Bir yıl daha seçim çağrısı yapamaz

Fransa Cumhurbaşkanı ise yenilginin ardından 23 saattir sessiz. Fransa Cumhurbaşkanı sessizliğe gömülmeden önceki son paylaşımında halkı oy vermeye davet ediyordu. Bu sessizliğin de büyük bir sebebi var; Macron her ne kadar seçimden sonra 2027’ye kadar Cumhurbaşkanı kalmayı sürdürecek olsa da, RN’nin 7 Temmuz’da da galip gelmesiyle aşırı sağcıların çoğunlukta olduğu bir hükümetle uğraşmak zorunda kalacak.

Muhalif milletvekillerinden oluşan yeni bir çoğunluk göreve gelirse Macron siyasi bir rakibini başbakan olarak atamak zorunda kalacak ve bu Fransa’nın iç ve dış politikasını dramatik şekilde değiştirecek. Özellikle de Ulusal Birlik’in 28 yaşındaki başkanı Jordan Bardella başbakan olursa durum daha da kötüleşecek. 7 Temmuz’da da net bir çoğunluk ortaya çıkmazsa ülke aylarca sürecek bir siyasi çıkmaza ya da kargaşaya sürüklenebilir.

İstifa etmeyi reddeden Macron ise bir yıl daha seçim çağrısında bulunamaz.

Fransa’da Macron’un beklenen mağlubiyeti

Fransa’da pazar günü yapılan erken genel seçimin ilk turunda aşırı sağcı Marine Le Pen liderliğindeki Ulusal Birlik (RN) partisi oyların yüzde 33’ten fazlasını toplayarak ilk sırayı aldı. İçişleri Bakanlığının açıkladığı seçim sonuçlarına göre aşırı sağ ittifak yüzde 33,15 oyla birinci, sol partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi İttifakı ise yüzde 28 ile ikinci sıraya yerleşti.

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un “Cumhuriyet İçin Hep Birlikte” ittifakı ise yüzde 20 oyla üçüncü sırayı aldı. Seçimde parti ve ittifakların kazanmak için yarıştığı Temsilciler Meclisindeki 577 sandalyeden 76’sı ilk turda sahiplerini bulurken kalan 501 sandalyenin kazananları 7 Temmuz’da düzenlenecek ikinci turda belli olacak.

Erken seçim kumarı

Fransa’da son üç seçimdir oylarını artırmaya devam eden aşırı sağcı RN en son 9 Haziran’daki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde yüzde 31,4 ile açık farkla ilk sıraya yerleşmiş, bunun üzerine Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Meclisi feshederek ilk turu 30 Haziran, ikinci turu 7 Temmuz’da yapılmak üzere erken seçime gitme kararı almıştı.

Ülkede aşırı sağın yükselişi protestolara neden olmuş, çok sayıda kentte gösteriler düzenlenmişti. Fransa’da merkez partilerden birçok isim aşırı sağa karşı işbirliği çağrısı yapmış ve sol yelpazedeki Sosyalist Parti (PS), Boyun Eğmeyen Fransa (LFI), Yeşiller (EELV) ve Fransa Komünist Partisi (PCF) birlikte hareket edeceklerini açıklayarak Yeni Halk Cephesi İttifakı adı altında seçime girme kararı almıştı. Görev süresi Nisan 2027’de dolacak olan Cumhurbaşkanı Macron aşırı sağcı RN partisinin Mecliste çoğunluk sağlaması halinde bile istifa etmeyeceğini açıklamıştı.

Macron’un kumarı tutmadı, aşırı sağ Fransa’da iktidara yürüyor