Başkanlık yarışında Trump’ın rakibi Harris olursa: Kürtaj, göç ve Gazze savaşına nasıl bakıyor?

ABD Başkanı Joe Biden hem Demokratların hem de bağışçılarının haftalardır devam eden baskıları sonucunda havlu atarak başkanlık seçimlerinden adaylığını çektiğini açıkladı. Başkan Biden, kendisi yarıştan çekilirken Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump’a karşı yarışmasını istediği kişinin Başkan Yardımcısı Kamala Harris olmasını istediğini söyledi, yani ona destek açıkladı.

Demokratların birçoğu Harris’e desteğini gösterse de bazıları partinin 19 Ağustos’taki Ulusal Kongresi öncesinde bir yarış düzenlenmesini istiyor. Yani birden fazla adayın yarışmasını. Başkan Yardımcısı Kamala Harris dışında Demokrat Parti içinde öne çıkan diğer potansiyel adaylar Michigan Valisi Gretchen Whitmer, Pensilvanya Valisi Josh Shapiro, California Valisi Gavin Newsom, Illinois Valisi JB Pritzker ve Kentucky Valisi Andy Beshear. Diğer potansiyel adaylar arasında Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg, Minnesota Senatörü Amy Klobuchar ve New Jersey Senatörü Cory Booker da var.

Ancak biraz önce de belirttiğimiz gibi Harris’i destekleyen birçok Demokrat var. Eski Başkan Bill Clinton ve 2016 seçimlerinde Trump’a karşı yarışan eşi Hillary Clinton bunlar arasında. Demokratların en büyük bağışçısı George Soros’un varisi Alex Soros da.

Biden’ın yerine Harris aday olarak belirlenirse Biden-Harris kampanyası için bugüne kadar toplanan bağışlara ne olacağı konusunda çok mesai harcanması gerekmeyecek, yüz milyonlarca dolarlık bu para Harris kampanyası tarafından kullanılabilecek.

Uzun bir siyasi geçmişi olan Kamala Harris, geçmişte San Francisco bölge savcılığı, California başsavcılığı ve senatörlük yaptı.

Peki Cumhuriyetçilerin “kikirdek” diyerek küçümsediği, Türkiye’de “Amerika’nın Saba Tümer’i” olarak görülen güler yüzlü ve kahkahalarıyla meşhur Harris’in kürtaj, göç ve devam eden Gazze savaşına bakışı nasıl? 

Kürtaj kliniğini ziyaret eden ilk başkan yardımcısı

Kadınların kürtaj olma hakkını koruyan Roe v. Wade kararının 2022 yılında muhafazakâr yargıçların çoğunlukta olduğu yüksek mahkemede bozulması, ABD’de kürtaj tartışmalarını yeniden başlattı. Mevcut durumda eyaletler kadınların kürtaj olup olmamalarına karar verebiliyor. Bu da kürtajın yasak olduğu bir eyalette yaşayan kadının kürtaj olmak istiyorsa eyalet değiştirmesi anlamına geliyor.

Biden’ın kampanyasında kürtaj meselesini canlı tutmaya özen gösteren Harris, mart ayında bir kürtaj kliniğini ziyaret eden ilk başkan yardımcısı oldu. Senato’da görev yaptığı süre boyunca kürtaj haklarını desteklemiş olan Harris, doktorların kürtaj yapabilmeleri için belli testler yapmalarını ve kürtaj yapabilme yetkisine sahip olmalarını zorunlu kılan eyalet düzeyindeki kısıtlamaları yasaklayacak yasalara destek verdi.

2019’da daha başkan adayıyken Roe’yi ihlal ederek kürtaj haklarını kısıtlayan eyaletlerin, yeni kürtaj yasaları için ön onay sürecine tabi tutulması gerektiğini savunmuştu. Buna göre eyalet düzeyinde yeni kürtaj yasaları yürürlüğe girmeden önce federal onay alınması gerekecekti. Ancak yüksek mahkeme Roe kararını bozduğu için bu vaadin bir geçerliliği kalmadı.

Kürtaj karşıtı gruplar, Biden’ın Harris’i desteklemesine şiddetli tepki gösterdi. Susan B. Anthony Pro-Life America ve National Right to Life grupları Harris’i “Kürtaj Çarı” olarak yaftalayan açıklamalar yayınladı. Bu gruplar 2016’da da Trump’ı sevmedikleri halde Hillary Clinton’a karşı çıkmışlardı.

Göçmen politikası sınıfta kaldı

Harris’in başkan yardımcısı olarak yerine getirmesi gereken görevlerden biri, göçmenlerin temel göç nedenlerini inceleyerek nasıl önlemler alınabileceğini bulmaktı. Genelde Latin Amerika’dan Kuzey Amerika’ya gelişlerin sebebi yoksulluk ya da şiddet oluyor.

Harris geçen yıl özel şirketlerin Orta Amerika toplumlarını desteklemesi için 950 milyon dolarlık taahhütler aldığını açıkladı. Ancak bu taahhütler yeterli olmadı. Amerika’nın en büyük iç sorunlarından biri Meksika’dan akın akın Teksas’a geçen göçmenler oluşturuyor. Biden yönetiminde Teksas valisi, sorun çözülmezse özerkliğini ilan edebileceğini bile açıkladı. Hatta bu çıkışı için birçok siyasetçiden destek de aldı. Ayrıca önceki yıllarda Teksas yetkilileri, topladıkları göçmenleri Harris’in kapısının önüne de koydu.

2021 yılında ABD-Meksika sınırını ziyaret eden Harris, “Bu mesele siyasi bir soruna indirgenemez. Çocuklardan bahsediyoruz, ailelerden bahsediyoruz, çekilen acılardan bahsediyoruz” demişti. Harris yakın zamanda Biden’ın desteklediği ancak Trump’ın Cumhuriyetçileri desteklememeleri için baskıladığı iki taraflı sınır güvenliği anlaşmasını destekledi. Bu anlaşmaya göre sınır geçişleri belirlenen eşiğe ulaşırsa sınırlar kapatılacak ve sınıra sınır güvenlik ajanları ve sığınma memurları yığılacak.

Harris mart ayındaki konuşmasında “Göç sistemimizin sıkıntılı olduğunu biliyoruz, bence çoğu Amerikalı da bunu net bir şekilde görebiliyor” dedi.

Gazze savaşına nasıl yaklaşıyor?

Her ne kadar bir etkisi olmasa da Biden yönetimi içinde İsrail’in Gazze işgaline en net tepkiyi gösteren siyasetçilerin başında Harris geliyor. Mart ayında Biden’dan önce Gazze’de “acil ateşkes” çağrısı yapan Harris, Gazze’deki durumu “insanlık felaketi” olarak nitelemişti. “Hamas’ın İsrail halkı için oluşturduğu tehlikenin ortadan kaldırılması gerektiğine inandığını” belirten Harris, “çok sayıda masum Filistinlinin öldürüldüğüne” de dikkat çekti.

Aynı ayın ilerleyen günlerinde bir kez daha konuşan Harris, İsrail’in Gazze’nin güneyinde 1,5 milyondan fazla insanın sığındığı Refah’a girmesine karşı olduğunu söyledi. “Haritaları inceledim” diyen Harris, “Bu insanların gidebileceği hiçbir yer yok. Refah’ta yaklaşık 1,5 milyon insan var ve bunların çoğu oraya gitmeleri söylendiği için şu anda Refah’ta” diye belirtti.

Ayrıca iki devletli çözümü desteklediğini de birçok kez dile getirdi. Bununla birlikte bugüne kadarki çıkışlarının hiçbiri İsrail’in saldırılarını durduramadı. Biden yönetiminin İsrail’e tedarik ettiği silahlar, Gazze’de kullanıldı. Refah işgalinin tek yaptırımı ise bazı bombalara ambargo uygulanmasıydı.

İklim değişikliğine inanıyor

Harris, başkan yardımcılığı boyunca Biden yönetiminin yenilenebilir enerji ve elektrikli araçlar için getirdiği vergi indirimini destekledi. Geçen yıl bir konuşmasında iklim değişikliğinin yol açtığı felaketlerin şiddetlendiğine ve daha sık yaşandığına değinen Harris, “Saat ilerlemekle kalmıyor, tıkır tıkır da işliyor. İşte bu nedenle bir yıl önce Başkan Biden ve ben Amerika tarihindeki en büyük iklim yatırımını yaptık” dedi.

2020 başkanlık kampanyasında da iklim değişikliğinin en çok etkileyeceği yoksul topluluklar ve beyaz olmayan Amerikan vatandaşlar için yeni politikalar geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapan Harris, başkan yardımcısı olduğu dönemde de bu vurgusuna devam etti.

Daha senatör olduğu 2019 yılında Harris ve Demokratların New York Temsilcisi Alexandria Ocasio-Cortez, çevre kurallarının ve yasalarının düşük gelirli toplulukları etkileme ölçeğine göre değerlendirilmesini istedikleri bir yasa tasarısı sundu. Bu tasarı bağımsız bir İklim ve Çevresel Adalet Konusunda Hesap Verebilirlik Ofisi kurulmasını ve federal kurumlara iklim adaleti konusunda bilgili bir danışmanın atanması gibi maddeler içeriyordu. Ancak tasarı kabul edilmedi.

Ekonomi politikası

Harris bu yıl kampanya etkinliklerinde Biden’ın imzaladığı altyapı tasarısı, küçük işletmelere finansman sağlanması, insülin fiyatlarının sınırlandırılması ve öğrenci borçlarının affedilmesi gibi ekonomi politikalarını anlattı. Mayıs ayındaki bir etkinlikte Biden yönetiminin iklim değişikliğiyle mücadele politikalarının yenilenebilir enerji sektöründe istihdam yaratmak olduğunu belirten Harris, başka bir etkinlikte de Enerji Bakanlığı’nın otomombil parçaları üreten şirketlere elektrikli araçlara yönelmeleri şartıyla 100 milyon dolardan fazla hibe vereceğini açıkladı.

Senatörken de orta ve düşük gelirli aileler için altı bin dolara varan vergi indirimi sağlayan yasanın meclisten geçmesine destek veren Harris, başkanlık kampanyasında bu yasayı “gelir eşitsizliğiyle mücadelenin bir yolu” olarak vurguladı.

Baskılar ağır geldi, Biden başkanlık yarışından çekildi