Biden ata yurdu İrlanda’da: Belfast’ta sokak ortasında gizli belge bulundu

Ata yurdu İrlanda’ya çarşamba günü gelen ABD Başkanı Joe Biden, kendisiyle fotoğraf çekilmek isteyen binlerce insan tarafından karşılandı. Hayırlı Cuma Anlaşması olarak da anılan Belfast Anlaşması şerefine geldiği ülkede Biden’ı, Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak karşıladı. Ataları 19’uncu yüzyılda İrlanda’dan ABD’ye göç eden Biden bu ziyaretini, yıllar boyunca en az 3 bin 500 insanın hayatını kaybetmesine sebep olan çatışmaları sonlandıran 1998 tarihli Hayırlı Cuma Anlaşması olarak da bilinen Belfast Anlaşması’na borçlu.

Carlingford yakınlarındaki Dundalk kentinde bir barı ziyaret eden Biden, burada yaptığı konuşmada dedesinin kendisine küçükken söylediği, “Kanındaki en kaliteli damla İrlandalıdır” sözlerini paylaştı.

Biden, bir İrlanda barındayken. Fotoğraf: Joe Biden/Twitter

Ancak herkes Biden kadar coşkulu sayılmaz. Zira Belfast Anlaşması’na karşı olan bir grup milliyetçi Londonderry yakınlarındaki Creggan’da protesto düzenlemiş ve polis aracına molotof atılmıştı. ABD başkanının ziyaretinden iki gün önce de bölgede hareketlilik yaşanmış, yine Creggan’daki bir mezarlıkta 4 adet boru tipi bomba bulunmuştu. Bunun akabinde İrlanda’da yoğun güvenlik önlemleri alındı ve birçok cadde trafiğe kapatıldı.

Öte yandan ülkede beklenmedik bir olay da yaşandı. Biden’ın Kuzey İrlanda ziyaretini en ince ayrıntılarına kadar içeren bir belge, halktan biri tarafından Belfast’ta ABD’den gelen delegenin kaldığı otelin yakınlarındaki bir sokakta bulundu. BBC bulunan kağıdın baskılı bir versiyonunu yayımlasa da belgenin ne kadar meşru olduğu belirlenemedi. Yetkililer harekete geçerek konu üzerine soruşturma başlattı.

Belfast Anlaşması bile gerginliği bitiremedi

İrlanda’nın kuzeyinde 1960’lardan 1998’deki Belfast Anlaşması’na kadarki dönemde İrlanda’nın kuzeyindeki Protestan ve Katolik topluluklar arasında çatışmalar yaşandı. Bu çatışmaların temelini bölgenin siyasi statüsüne ilişkin farklı görüşler oluşturuyordu. Protestanlar, Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’ın bir parçası olarak kalmasını savunurken, Katolikler bölgenin cumhuriyet haline gelmesi gerektiğini düşünüyordu. Çoğunluğu Katolik olan binlerce kişi bu kapsamda 30 Ocak 1972’de Derry’nin Bogside bölgesinde İngiltere’nin politikalarına karşı sokaklara dökülmüş ve 14 protestocu bu olaylarda İngiliz askerlerin açtığı ateşte can vermişti. Daha sonrasında ‘Kanlı Pazar’ olarak anılan olay, dönemin en kötü olaylarından biri oldu.

Çatışmaları çözen Belfast Anlaşması’nın bir parçası olarak Birleşik Krallık’ın bir parçası olarak kalmak isteyenlerle Güney’in parçası olmak isteyenler arasında iktidarı paylaşmak üzere yeni bir bölgesel hükümet şekli oluşturuldu. Ancak bu anlaşma barışın kapısını tamamen araladı diyemeyiz. Zira barışın gelmesinden sonra bile şiddet olayları yaşanmaya devam etti. Anlaşmanın güvence altına aldığı ortak yürütme yetkisi, iki taraf arasındaki anlaşmazlıklar sebebiyle defalarca askıya alındı.

Biden’ın Netanyahu’ya ‘Reformdan vazgeç’ çağrısı olumsuz yanıt buldu