ABD’de borç tavanında ‘son dakika’ anlaşması
ABD Temsilciler Meclisi Biden'ın görevi kötüye kullandığına dair herhangi bir kanıt olmaksızın hakkında resmen görevden alma (azil) soruşturması açılması yönünde oy kullandı.
ABD Temsilciler Meclisi Başkan Joe Biden hakkında azil soruşturması açılması yönünde oy kullandı ve 2022’deki ara seçimlerde alt meclisin kontrolünü yeniden ele geçirmelerinden bu yana Cumhuriyetçi temsilciler tarafından vaadedilen süreci başlattı.
Herhangi bir kanıt ortaya konmamış olmasına rağmen Cumhuriyetçiler Biden ve ailesini Barack Obama döneminde başkan yardımcılığı görevinde kişisel çıkar sağlamakla suçluyor. Biden’ın oylamaya yanıtı ise rakiplerinin kendisine “yalanlarla saldırdığını” söylemek oldu. Ancak dünkü gelişmeler Başkan için nihai ceza olan azille sonuçlanabilir.
Biden impeachment inquiry explained: what is happening and could the president be convicted? https://t.co/u2YaRpZqVc
— Guardian US (@GuardianUS) December 14, 2023
Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçiler Biden hakkındaki soruşturmayı gayrı resmi olarak üç ay önce başlattı zaten, ama oylama bunu resmileştiriyor. Cumhuriyetçiler soruşturmaya izin verilmesi halinde Beyaz Saray’ın işbirliğine zorlanacağını düşünüyor.
Kasım ayında Beyaz Saray’ın üst düzey bir avukatı soruşturmayı “gayrimeşru” olarak nitelendirdi çünkü Temsilciler Meclisi henüz bir oylama yoluyla azil soruşturmasını resmileştirmemişti. Beyaz Saray ise Temsilciler Meclisi’nde oylama yapılması gerektiğini gerekçe göstererek bilgilendirme taleplerini geri çevirmişti.
Soruşturma aynı zamanda Cumhuriyetçilere Başkan’ın yolsuzluk yaptığına dair iddialarını kanıtlamak için bir platform işlevi görebilir.
Biden ABD tarihinde iki kez azil davası kaybeden ilk başkan olan ve şu anda hakkında açılan dört ceza davasına hazırlanan Donald Trump ile seçim rövanşına hazırlanıyor. Rakibi Trump Kongre’deki Cumhuriyetçi müttefiklerini Biden’ı görevden alma konusunda hızlı hareket etmeye zorladı.
Başkan ve ailesini Başkan Yardımcılığı döneminden kazanç sağlamakla suçlayan Cumhuriyetçiler bu dönemde Ukrayna ve Çin’de iş girişimleri olan oğlu Hunter Biden’a odaklandı.
Kongre müfettişleri mahkeme celbi ile yaklaşık 40 bin sayfalık banka kaydı ve kilit tanıkların onlarca saatlik ifadesini elde etti. Ancak soruşturmalar etik soruları gündeme getirirken Biden’ın mevcut veya önceki görevinde yolsuzluk yaptığına veya rüşvet kabul ettiğine dair bir kanıt ortaya çıkmadı.
Temmuz ayında Hunter Biden’ın eski iş ortaklarından Devon Archer kongre müfettişlerine Hunter’ın yabancı müşterilerine “babasına erişim imkânı” sattığına dair yeminli ifade verdi. Archer Hunter’ın müşterileri ve iş ortaklarını etkilemek için babasını nasıl kullandığını anlattı, ancak Joe Biden’ın hiçbir zaman finansal anlaşmalara doğrudan dahil olmadığını da belirtti.
Cumhuriyetçiler Biden’ın oğlunun iş anlaşmalarına ilişkin kamuoyuna yaptığı açıklamalarda birkaç “yanlışa” da işaret etti. Örneğin 2020 başkanlık kampanyası sırasında Biden oğlunun Çin’deki ticari işlemlerden hiçbir zaman para kazanmadığını söylemişti. Bu daha sonra bizzat Hunter Biden tarafından yalanlandı.
Bununla birlikte Eylül ayında yapılan üst düzey bir görevden alma duruşmasında ifade veren üç Cumhuriyetçi uzman tanık da Biden’ın herhangi bir suç faaliyeti hakkında ilk elden bilgi sahibi olmadıklarını kabul etti. Bu tanıklardan ikisi komite tarafından şimdiye kadar ortaya konan bilgilerin yolsuzluk anlamına gelmediğini kabul etti.
Oylamadan önce Kongre binası önünde basın toplantısı düzenleyen oğul Biden, azil soruşturmasını “temelsiz ve saçmalığın ötesinde” diye nitelendirdi ve Temsilciler Meclisi Denetim Komisyonu’nun kendisini sorguya çekmek için gönderdiği celbe uymayacağını, yalnızca kamuoyu önünde açık ifade vereceğini söyledi.
Hunter Biden told reporters Wednesday that the impeachment inquiry into President Biden is “beyond the absurd.”
The president’s son said he won’t appear privately for a deposition before GOP investigators, insisting he will only testify in public. pic.twitter.com/hS3oqbcqqv
— The Associated Press (@AP) December 13, 2023
“Babamın benim iş ilişkilerimde mali açıdan müdahil olduğuyla ilgili iddiaları destekleyecek kanıt yok çünkü böyle bir şey olmadı” diyen Hunter Biden “Bağımlılığımın derinliklerindeyken mali durumum hakkında olağanüstü derecede sorumsuz davrandım. Ancak bu durumun bir azil soruşturmasına gerekçe olması saçmalık ötesidir. Utanç vericidir” dedi.
Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson ise Meclis’in “soruşturmanın sonucu hakkında peşin hüküm vermeyeceğini” ancak “kanıt niteliğindeki belgeler ve ifadelerin görmezden gelinmesinin imkansız olduğunu” belirtti.
Aylar sürecek bir soruşturmaya yetki verilmesiyle 2024 yılına kadar uzayacak olan azil soruşturması seçim yılının ortasında Başkan için büyük bir ayak bağı olabilir ve başının ciddi derecede ağrımasına yol açabilir. Kısa vadede Temsilciler Meclisi’nin aldığı karar, soruşturmayı yürüten Cumhuriyetçilerin kontrolündeki üç Temsilciler Meclisi komitesine belge ve ifade celp etme ve yargıçlara bu talepleri yerine getirme konusunda daha fazla yetki veriyor.
Eğer komiteler azil için harekete geçmeye karar verirse Temsilciler Meclisi’nin tamamı oylama yapacak. Çoğunluk “evet” oyu verirse Biden görevden alınacak. Senato daha sonra bir duruşma düzenleyecek ve başkanın görevden alınıp alınmayacağını oylayacak. Geçmişte üç başkan Temsilciler Meclisi tarafından görevden alınmış olsa da bugüne kadar hiçbir başkan azil soruşturmasıyla görevden alınmadı.
ABD siyasi tarihi Biden için işlerin pek de iyiye gitmediğini gösteriyor. Soruşturmaya uğrayan dört başkandan üçü hakkında – (Andrew Johnson, Bill Clinton ve Donald Trump) görevden alma kararı çıktı. Dördüncüsü (Richard Nixon) kınama cezasından ancak oylama yapılmadan önce istifa ederek kurtuldu.
Ancak Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’ndeki zayıf çoğunluğu, iş başa düştüğünde sadece birkaç oy kaybetmeyi göze alabilecekleri anlamına geliyor. Meclisteki tüm Cumhuriyetçilerin soruşturmanın resmen açılması yönünde oy kullanmış olmasına rağmen bazıları -özellikle de siyasi olarak çalkantılı bölgelerden gelenler- ciddi bir siyasi kayıptan korkarak tam bir suçlamayı desteklemekte tereddüt ettiler.
CNN’in Ekim ayında yaptığı bir anket Amerikalıların yüzde 57’sinin Biden’ın görevden alınmaması gerektiğini düşündüğünü gösterdi. Washington Post’a göre bu oran, Trump’ın iki kez azledilmesine yönelik tutumlar konusunda yapılan benzer anketlerden 10 ila 14 puan daha yüksek.
Tüm bu ihtimaller bir yana, Biden’ı görevden alma çabasının sonuçsuz kalacağına kesin gözüyle bakılıyor. Anayasaya göre Temsilciler Meclisi görevden alınması yönünde oy kullansa bile Senato’nun ancak üçte iki oyla Başkan’ı suçlamalardan mahkum etmesi gerekiyor. Bu da Demokratların yüzde 51’e 49 çoğunluğa sahip olduğu senatoda imkansız gibi. Görevi sırasında iki kez azil istemiyle Temsilciler Meclisi’nde suçlanan eski Başkan Donald Trump da senatodaki oylamalarda aklanmıştı.