Buyrun Ukrayna Savaşı’ndaki yeni tartışmaya: Batı silahları Rus topraklarında kullanılmalı mı?

Batı, Rusya’nın 2022 yılında başlattığı Ukrayna işgalini sona erdirmesi için ekonomik yaptırımlar uygulayarak Moskova’yı baskıladı. Bu zamana kadar Ukrayna’ya yollanan silahların da haddi hesabı yok. Hatta Almanya gibi bazı ülkelerin silahlarını Ukrayna ile paylaşması için Avrupa içinde baskı bile yapıldı. Ancak tüm bu yardımlarda bir şart vardı: Batı’nın silahları hiçbir şekilde Rusya topraklarında kullanılmayacaktı. Çünkü bu savaşa Batı’nın dahil olması demek olurdu. Ancak Avrupa ve ABD yavaş yavaş fikir değiştirmeye başladı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Moldova ziyareti sırasında sorular üzerine Ukrayna’nın ABD’den aldığı silahları Rusya’da kullanması konusundaki tavrın değişebileceği sinyalini verdi. Blinken “Rusya’nın işgali başlatmasından beri Biden yönetiminin Ukrayna’ya yaklaşımının ayırt edici yanı koşullar değiştikçe, savaş alanı değiştikçe, Rusya’nın eylemleri değiştikçe uyum sağlamak oldu. Biz de uyum sağladık. Bunu yapmaya devam edeceğiz” dedi.

Blinken’in açıklamalarından kısa süre sonra Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby Ukrayna’nın Rus topraklarına saldırmak için ABD’nin yolladığı silahları kullanmaması yönündeki mevcut politikada “bir değişiklik olmadığını” söylemekle birlikte Amerika’nın Ukrayna’ya desteğinin duruma uygun şekilde değiştiğini söyledi.

Ukrayna’nın doğusunda savaş daha çetrefil bir hal aldı. Rusya Chasiv Yar’da kazanacağı görünen bir savaş veriyor. Orayı alırsa Harkiv saldırılarıyla Ukrayna askerini yoran Rusya’nın, Ukrayna’nın teçhizat sevkiyatı yaptığı önemli kentleri ateş altına alması çok daha kolaylaşacak. Durum böyle olunca Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski salı günü Belçika ziyareti sırasında Batılı hükümetlere Rusya topraklarındaki hedefleri vurmada Batı silahlarını kullanmak için resmen “yalvardı.” Ukrayna şimdiye kadar hep kendi uzun menzilli dronlarıyla St. Petersburg’a kadar girip hedef vurmaya çalışıyordu. Ancak bunun da sınırı gelmiş görünüyor.

Avrupa fikre arka çıkıyor

Bu ay İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron, Kiev’in Rus topraklarını vurmak için İngiliz silahlarını kullanabileceğini söyledi. Pazartesi günü NATO Parlamenterler Meclisi Ukrayna’nın Rusya’daki askeri hedefleri vurmak için batı silahlarını kullanmasına izin verilmesini isteyen bir kararı kabul etti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Ukrayna’nın Rus askeri tesislerinin “kullanılmaz hale getirmesi” için gönderilen silahları kullanmasına kapıyı aralamasıyla konu biraz daha ivme kazandı. 24 yıl sonra Almanya’ya giden ilk Fransız lider olan Macron, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ile ortak basın toplantısında bu adımı destekleyerek “Bu tavrımızla tansiyonu yükseltmiyoruz” dedi. Scholz her zamanki temkinliğiyle çok kesin ifadeler kullanmaktan kaçındı ama Ukrayna’nın Batı silahlarını kullanmasının “uluslararası hukuka uygun olarak değerlendirilmesi gerektiğini” söyleyerek fikre açık olduğu sinyali verdi.

Polonya Savunma Bakanlığı da Ukrayna’nın Polonya’dan aldığı silahları Rusya topraklarına saldırmak için kullanabileceğini belirtti. Polonya Savunma Bakanı Yardımcısı Cezary Tomczyk Radyo ZET’e “Savaşta Ukrayna’ya yardım etmeye karar verdik. Ukrayna iğrenç bir işgale uğradı. Dolayısıyla kendini gerekli gördüğü şekilde savunma hakkına sahip. Polonya silahlarının Ukraynalılar tarafından kullanılması gerekiyorsa buna herhangi bir kısıtlama getirmeyeceğiz” dedi.

Yine bu hafta NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg “Çok fazla kısıtlamalar getirerek Ukrayna ordusunun elini kolunu bağlamış oluyoruz” dedi.

Biden yönetimine kısıtlamayı kaldırması için baskı yapılıyor

Politico’nun haberine göre konuyla ilgili bilgi sahibi ABD’li yetkililerden biri Biden yönetiminin politika değişikliğini değerlendirdiğini söyledi. Üst düzey birçok ABD’li siyasetçi fikri açık açık destekliyor. Geçen hafta Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Ukraynalıların Biden yönetiminin politikası nedeniyle kendilerini savunamadığını söyledi. Temsilciler Meclisi İstihbarat Başkanı Mike Turner öncülüğündeki bir grup temsilci de Pentagon’a mektup yollayarak kısıtlamanın kaldırılmasını talep etti.

Bu ay Washington’da temsilcilerle bir araya gelen Ukrayna Yüksek Şura üyesi Oleksandra Ustinova “Ne Temsilciler Meclisi’nde ne de Senato’da bu fikre karşı çıkan bir kişiye bile rastlamadım” dedi. Rus birliklerinin Harkiv’e saldırmak için sınıra yığınak yaptığını gördüklerini belirten Ustinova Washington’un kısıtlamaları nedeniyle ABD’nin sağladığı füzelerle sınıra yığınak yapanları vuramadıklarını söyledi.

Bu arada dün 60 eski yetkili ve akademisyen Biden’dan kısıtlamayı kaldırmasını isteyerek alınacak bu kararın Ukrayna’nın Harkiv saldırısını savuşturmasına ve diğer yerlerdeki Rus saldırılarını önlemesine yardımcı olabileceğini söyledikleri bir mektup yazdı. Mektubu imzalayanlar arasında ABD’nin Avrupa’daki eski Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı Philip Breedlove ve Ukrayna’da büyükelçilik yapmış eski diplomatlar vardı.

Kırmızı çizgiler daha önce de geçildi

Batı daha önce de kendi kırmızı çizgilerini aştı. Örneğin 2023 başlarında Ukrayna’nın Rusya’nın savunma hattını aşmasına yardımcı olmak için tank gönderdiler. Sonra geçen yaz F-16 savaş uçaklarının Ukrayna’ya gönderilmesi için anlaşmaya vardılar. Fransa Ukrayna’ya SCALP seyir füzesi yolladı ama ne kadar füze verdiği konusunda açıklama yapmadı. SCALP füzeleri 155 kilometreye varan menzile sahio ve 400 kilogramlık yüksek patlayıcı etkisine sahip savaş başlığı taşıyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Ukrayna’nın NATO desteği olmadan uzun menzilli silah kullanamayacağını söylüyor. NATO fikir değiştirip silahların kullanılmasına izin verirse bunun “küresel çatışmaya yol açacağını” vurguluyor. Putin salı günü Özbekistan’a düzenlediği resmi ziyaret sırasında “NATO ülkeleri yetkilileri, özellikle de küçük Avrupa ülkelerininkiler yaptıkları şeyin ucunda neyin tehlikeye gireceğinin farkında olmalı. Rusya topraklarına saldırmaktan bahsetmeden önce kendi ülkelerinin küçük olduğunu unutmamalılar” dedi.

Ukrayna, Rusya’nın derinlerini vursun mu? NATO Genel Sekreteri’nden destek