Rusya Dışişleri: Dörtlü istişareler için tarih üzerinde çalışıyoruz
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Asğar Haci ile yaptığı görüşmede Türkiye ile normalleşme konusuna değindi. Esad, normalleşme yolundaki kararların 'ortak bir strateji' çerçevesinde ele alınması gerektiğini belirtti.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Suriye’nin büyük bir kısmında kontrolü ele geçirmesi Arap ülkelerini ve Türkiye’yi Esad ile normalleşme adımları atmaya itti. Bu Arap dünyasında Esad’ın yeniden Arap Birliği’ne kabulü şeklinde kendini gösterirken, Türkiye ile normalleşme adımları o kadar kolay ilerlemiyor.
İlk olarak geçen yıl savunma bakanları ve istihbarat şefleri düzeyinde Rusya’nın başkenti Moskova’da Türkiye, Suriye ve Rusya arasında başlayan üçlü görüşmeler daha sonra dışişleri bakanları düzeyinde İran’ın da katılımıyla düzenlenen dörtlü zirveye evrildi. Bu zirvelerin her birinde aslında birbirinden çok da farklı olmayan şeyler tekrarlandı. Suriye, normalleşmenin koşulu olarak Türkiye’nin Suriye topraklarındaki varlığını tamamen çekmesini isterken, Türkiye ise her seferinde bölgedeki terör varlığını gerekçe göstererek, bu tehlikeyi tamamen kaldırana kadar askerlerini geri çekmeyeceğini vurguluyordu.
Son olarak seçimlerden dört gün önce 10 Mayıs’ta gerçekleşen zirvede normalleşme adına önemli bir adım atıldı. Bu adıma göre uzman kişilerce iki ülkenin normalleşmesi için bir yol haritasının çıkarılmasında karar kılındı. Ancak o zirvede bile herkes kendi açısından konuşmaya, adeta diğerinin sözlerini duymuyormuşçasına söylemler dile getirmeye devam etti.
Seçimlerin de araya girmesiyle 10 Mayıs’tan bu yana görüşmelere ara verildi. Esad, pazartesi günü İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Asğar Haci ile yaptığı görüşmede; Türkiye, Suriye, Rusya ve İran arasında gerçekleşen dörtlü zirvelere ve ‘Astana’ süreci açısından bir sonraki aşamada koordinasyonun önemine değindi.
Esad, Türkiye’nin Suriye topraklarından çekilmesi ya da terörle mücadele gibi konularda Rusya ve İran taraflarıyla işbirliği içinde ‘ilkeleri, gündem başlıkları ve hedefleri kesin olarak netleştiren ortak bir strateji geliştirilmesi’ çağrısında bulundu.
Suriye’nin el-Vatan gazetesi bu ayın başlarında Moskova’dan ismi verilmeyen bir kaynağa dayandırdığı haberinde söz konusu dört ülkenin dışişleri bakan yardımcılarının bu ay Suriye krizini görüşmek için bir araya geleceğini bildirmişti. Gazetenin iddiasına göre kaynaklar görüşmenin, Suriye meselesini görüşmek üzere 21 Haziran’da düzenlenmesi planlanan Astana toplantılarının oturum aralarında gerçekleşeceğini söyledi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel Temsilcisi ve Rusya’nın Şam Büyükelçisi olan Aleksandr Yefimov da dörtlü zirvelerden ‘olumlu sonuçlar elde edildiğini’ doğruladı. Yefimov, Şark’ul Avsat’ta yer alan habere göre pazartesi günü yaptığı açıklamada, 10 Mayıs’ta alınan yol haritası kararına da değinerek, “Şu anda taslak üzerinde çalışılıyor. Bu belge metninin ilk müzakeresinin yakında yapılması planlanıyor” dedi.
“12 yılda yıkılanları birkaç hafta ya da ay içinde düzeltmek zor. Bizi sıkı bir çalışma bekliyor. İki tarafın tutumlarının birbirinden uzak olduğu kabul edilmelidir” diyen Yefimov, Suriye’nin Arap ülkeleriyle normalleşmesinin de ‘memnun edici olmaktan öte’ olarak kabul edilebileceğini belirtti.