Foreign Policy: ABD askerlerini Suriye’den çekmeyi planlıyor

ABD merkezli ünlü dergi ve onun internetteki haber sitesi Foreign Policy’de yer alan bir haberde ABD’nin Suriye’deki askerlerini geri çekmeye hazırlandığı belirtildi.

ABD Savunma ve Dışişleri bakanlıklarından dört kaynak Foreign Policy’e bunun tüm birlikleri kapsayabileceğini söyledi. Haberde topyekun çekilmenin ciddi endişe kaynağı olabileceği yazıldı. Kaynaklara göre Beyaz Saray artık gereksiz gördüğü bir misyona yatırım yapmak istemiyor. Çekilmenin ne zaman ve nasıl yapılabileceğine dair çalışmalar da sürüyor.

IŞİD’in yeniden toparlanması endişe yaratıyor

Çekilmenin ABD ve müttefiklerinin Suriye’deki çözülmemiş ve son derece değişken kriz üzerindeki etkisinin “yıkıcı” olabileceğine dair endişeler de var. Bunun IŞİD’e “bir hediye” olacağı yorumları da karşılık buluyor. Önemli ölçüde zayıflamış olsa da IŞİD’in fırsat verilirse Suriye’de yeniden aktif olabileceği konuşuluyor. ABD ve 80’den fazla müttefiki tarafından IŞİD’i yenilgiye uğratmak için 2014 yılında başlatılan uluslararası müdahale 2019 başlarında Suriye’deki son toprak parçasının da IŞİD’den alınmasıyla sonuçlanmıştı. Irak’ta da IŞİD neredeyse ortadan kaldırıldı ve 2014’te ayda yaklaşık 850 saldırı düzenleyen örgüt 2023’te ayda ortalama sadece dokuz saldırı düzenleyecek konuma geriledi. Ancak Suriye’deki durum daha da karmaşık. Sahada yaklaşık 900 askeri bulunan ABD, PKK/YPG uzantılı Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile birlikte “çalışarak” Suriye’nin kuzeydoğusunda süregelen IŞİD isyanını kontrol altına almaya çalışıyor. IŞİD tehdidi tam olarak son bulmuş değil. 16 Ocak’ta IŞİD’in SDG kontrolündeki bir hapishaneye düzenlenen roket saldırısında beş bin kadar IŞİD mahkumu toplu firara kalkıştı. Haberde ABD ve SDG’nin, IŞİD’in Suriye’nin kuzeydoğusunda toparlanmasını kontrol altına almayı başardığı, ancak Şam yönetiminin kontrolü elinde tuttuğu Fırat Nehri’nin diğer yakasında durumun endişe verici olduğu yazıldı. IŞİD’in Şam kontrolündeki bu bölgede yavaş ama sistemli toparlanma sürecine girdiği de yazıda değinilen noktalardan biri.

‘Türkiye geride kalanları öldürmek için elinden geleni yapacaktır’

Yazıda dikkat çeken noktalardan biri de Türkiye ile alakalı. Charles Lister tarafından kaleme alınan yazıda IŞİD’e karşı ABD öncülüğündeki koalisyonun merkezinin fiilen Irak topraklarında olmasının Irak’ı pek çok açıdan kilit öneme sahip bir konuma getirdiğinden bahsediliyor. Ancak İran’ın lideri konumunda olduğu Direniş Ekseni üyesi milisler ile ABD arasındaki gerilimin Irak’ta son dönemlerde artması ABD birliklerinin ülkeden çekilmesi baskısı yaratıyor. Lister yazısında IŞİD ile mücadelenin Bağdat’tan Erbil’e kaydırılmasının, Mesut Barzani yönetimindeki Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IKBY) ile Suriye’nin kuzeydoğusundaki PKK/YPG uzantılı SDG arasındaki gerilimi artırmasının muhtemel olduğunu ve bunun da komplikasyon yaratarak Türkiye’nin müdahalesini tetikleyeceğini yazdı. Lister’e göre ABD hükümetinden bazıları şu anda “SDG ile Şam yönetimi arasında IŞİD’e karşı bir işbirliği” sağlamayı öneriyor. Yazar bu önerilerin IŞİD için “olağanüstü bir nimet olacağını,” bu işbirliğinin de bu koşullarda imkansız olduğuna dikkat çekiyor. Çünkü Foreign Policy’deki analize göre “SDG kısmen Esad ile periyodik temasta olabilir ancak onun doğal müttefik olmaktan uzaklar. Şam SDG’nin varlığını sürdürmesine asla izin vermeyecek.”

Lister, bu durumda da Türkiye’nin geride kalanları imha etmek için mümkün olan her şeyi yapacağını söylüyor.

‘Biden bunu neden yapıyor anlamak imkansız’

Haberde Biden yönetiminin Suriye’deki askeri önceliklerini gözden geçirmesinin normal olduğu ifade edilse de “Biden yönetiminin seçimler göz önüne alındığında bunu neden yapmaya karar verdiğini anlamak zor” diye yazıldı. Bu noktada kasımdaki seçimlerde Biden’a karşı zafer kazanması beklenen eski ABD Başkanı Donald Trump’a değinmek gerekiyor. Eski ABD Başkanı Donald Trump 2022 yılında görevi Biden’a devretmeden önce ülkesinin Suriye’den çekilmeyi ciddi şekilde düşündüğünü belirterek “Suriye’den çıkma planı üzerinde çalışıyoruz. Suudi Arabistan Suriye’de kalmamızı istiyorsa parasını ödemesi gerekecek” demişti. Trump bugün Beyaz Saray’ın taşıdığı maliyet endişesinden de bahsetmişti: “Artık çok yakında ne yapacağımıza ilişkin bir karar vereceğiz. Suriye’deki askerlerimizi geri çekmek ve ülkemizi yeniden inşa etmek istiyorum. Son 17 yılda Ortadoğu’ya yedi trilyon dolar harcadık. Karşılığında hiçbir şey almadık. IŞİD’e karşı çok başarılı olduk ama artık zamanı geldi. Bazen eve dönmenin zamanı gelir. Biz de bunu çok ciddi şekilde düşünüyoruz.”

O dönemde yapılan anketlerde seçmenlerin yalnızca yüzde 37’sinin Trump’ın Suriye kararını desteklediğini, karşı çıkanların ise yüzde 43’ün altında olduğunu göstermişti. Yüzde 20 gibi önemli bir kesim Trump’ın kararı hakkında fikri olmadığını dile getirmişti. Ancak o günden bugüne değişen çok şey oldu. ABD halkı artık savaşlara harcanan paranın iç güvenliğe yatırılması gerektiğini savunuyor. Bunun en büyük örneği Ukrayna’ya yapılmak istenen yardımlarda görüldü. Cumhuriyetçiler Ukrayna’ya gidecek yardımların önünü keserek bunun kaçak göçü durdurmak için Meksika sınırında kullanılmasını talep ediyor. Bu da halkta destek buluyor.

Biden’ın seçimlere giderken en büyük rakibi Trump’ın önüne geçmek için kritik kararlar alması ihtimali pek de anormal sayılmaz.

Astana’da ABD iması: Suriye’de ‘terörü ve YPG’nin özerkliğini destekleyenler’ kınandı

Bölgesel krizin ortasında Astana: Terörle mücadele ve Suriye’nin inşası masada