G7 zirvesi başladı, gündem yoğun: Rusya’nın dondurulan varlıkları, baş edilemeyen Çin ve Gazze savaşı

Dünyanın en büyük yedi ekonomisi ABD, Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, Kanada ve Japonya ile davetlileri Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Papa Francis ve Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz Al-Suud bugün İtalya’da üç gün sürecek zirve için bir araya gelecek. Bu yılki toplantı Ukrayna’daki savaşa Gazze’deki savaşın ekleneceği ve Batı ile Çin arasındaki rekabetin damgasını vurduğu bir ortamda yapılacak. Genel olarak birbirine zıt düşmeyen bu yedi ülke tatil beldesi Borgo Egnazia’da dünyanın içinden çıkamadığı çetrefil sorunları ele alacak.

Zirveye kimler katılıyor?

Liste biraz uzun. G7 ülkelerinin yanı sıra Avrupa Konseyi ve Avrupa Komisyonu başkanları da İtalya’da gerçekleşiyor. G7’ye ev sahipliği yapan ülke zirveye diğer ülkelerden misafir davet etme yetkisine sahip. G7 ülkeleri kendilerini zengin Batı’nın sesi olarak sunmaya çalışan grubun giderek daha fazla tercih ettiği bir uygulama. Ayrıca İtalya bu yıl davetli sayısını da epey geniş tuttu.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni zirveye Erdoğan, Papa ve Suud Kralı dışında Ürdün Kralı 2. Abdullah, Ukrayna, Hindistan, Brezilya, Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri, Kenya, Cezayir, Tunus ve Moritanya liderlerini de davet etti. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu, Afrika Kalkınma Bankası ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü başkanları da toplantıya katılıyor.

Gündemde neler var?

Zirve bugün Afrika, iklim değişikliği ve kalkınma konulu oturumla tartışmalara başlayacak. Bunu Ortadoğu konulu bir oturum izleyecek ki bu oturumda baskın konunun Gazze’deki savaş olacağı aşikâr. Batı şimdiye kadar Gazze meselesinde ABD’nin yolundan giderek, Rusya’ya gösterdiği gibi dişini göstermedi. Ancak ölü sayılarının 37 bini gördüğü son dönemde Avrupa içinde İsrail’e yaptırım uygulanmasını isteyen, Filistin’i tanıyan ülkelerin sayısında artış oldu. Öğle yemeğinin ardından da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin katılımıyla Ukrayna konulu iki oturum düzenlenmesi bekleniyor.

Cuma günkü zirvede Asya Pasifik ve ekonomik güvenlik zirvenin ana gündemini oluşturacak. Yapay zeka, enerji ve Akdeniz konulu oturumlar da aynı gün tartışılacak. Sonra da ortak bildirinin imzalanacağı kapanış oturumu yapılacak. Zirvenin son günü 15 Haziran’da ev sahibi İtalya’nın lideri Meloni bir basın toplantısı düzenleyecek.

Neye odaklanmalı?

El Cezire’ye konuşan İtalyan kaynaklar G7 ve Avrupa Birliği’nin (AB) savaş nedeniyle dondurdukları Rus varlıklarından elde edilen kârı da kullanarak Ukrayna’ya 50 milyar dolarlık borç verme konusunda anlaşmaya varmayı umduklarını söyledi. ABD’de kasımda yapılacak seçimlerden önce Ukrayna’nın mali yükünü hafifletmek ve Rusya’ya Batı’nın dayanıklılığı konusunda mesaj vermek için G7 iyi bir fırsat olarak görülüyor. Zira ABD’deki seçimi Ukrayna savaşının devam etmesine karşı olan ve Ukrayna’ya daha fazla destek vermeyeceğinin altını çizen eski ABD Başkanı Donald Trump’ın kazanma ihtimali var.

ABD zirve öncesi Rusya’nın sadece askeri sanayi tesislerine değil, bankalar da dahil herhangi bir Rus kuruluşuyla bağlantılı olduğu düşünülen kuruluşların yaptırımlara tabi tutulacağını açıkladı. Örneğin Rus finans kuruluşlarıyla iş yapan tüm bankalar kara listeye alınacak. Benzer bir yaptırım İran’a da uygulanıyor. Rus ekonomisinin tamamen savaş ekonomisinin bir parçası haline geldiğini iddia eden ABD bu şekilde Balkanlar, Ortadoğu ve Orta Asya’da Rusya ile temas halindeki ülkeleri caydıracağını düşünüyor.

Öte yandan Batı İsrail’in Gazze’deki BM çadırlarını ve okullarını bombalamasını kınamayı düşünmüyor gibi görünüyor. Kaynaklar G7’nin BM Güvenlik Konseyi’nde onaylanan ABD’nin ateşkes önerisini ve Gazze’de tutulan esirlerin iadesini desteklemeyi planladığını söylüyor.

Hafta sonu sonuçlanan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde kaydettiği başarılarla öncekinden daha güçlü olan Meloni’nin gündeminde ise dış politikasının en önemli cevheri olan Mattei Planı’nı G7 üyelerinin hepsini kapsayacak şekilde genişletmek var. Proje İtalya’yı Avrupa ve Afrika kıtası arasında önemli bir enerji merkezi yapabilecek kapasitede. Planın en büyük vaadi, Afrika’da ekonomik büyüme artışına yardımcı olmak ve karşılığında Avrupa’ya göçün önüne geçmek var.

Zirvenin ikinci günü Asya Pasifik başlığı altında Çin konusu da ele alınacak. El Cezire’ye konuşan İtalyan hükümetinden bir kaynak, ABD’nin Batılı müttefiklerine Çin’in talepten fazla üretim yaparak fiyatların düşmesine neden olmasının yarattığı endişeyi nihai bildiriye dahil etmesi için baskı yapması bekleniyor. Ukrayna temalı oturumların birinde de Rus ekonomisine destek verdiği için Çin’e ne ceza verileceği konuşulacak. 

G7’nin önemi ne?

Zirvenin gündemi her ne kadar ağır olsa da G7 zirvesi anlaşmaların yapılıp imzalandığı bir yer değil. Dünyanın en zengin ülkeleri bir araya gelerek o dönem öne çıkan küresel konuları ve finans sorunlarını ele alıyor. Yayınladıkları nihai ortak bildiriyse dünyanın geri kalanına bu yedi ülkenin neye öncelik verdiğine dair fikir veriyor.

Son dönemde dünyanın ekonomik güç merkezleri Batı’dan Asya’ya kaydığı için grubun önemi de azalmaya başladı. 1970’lerde G7’nin ekonomileri küresel milli gelirin yaklaşık 70’ini kapsıyordu. 2008 krizi ve G20’ye tepki olarak gelişmekte olan ülkelerin kurduğu BRICS’in yüzünü göstermesi G7’yi en güçlü ekonomik oluşum olmaktan çıkararak benzer düşüncelere sahip sanayileşmiş ülkelerden oluşan bir gruba dönüştürdü.

G7 liderlerinin bir araya geleceği İtalya bölgesinde mafya şiddeti aldı başını gidiyor