Gürcistan’a Batı’dan ‘Rus yasası’ çelmesi: AB katılımı askıya alındı

Gürcistan’da haftalar boyunca halkın itiraz ettiği, karşı çıkmak için sokaklara döküldüğü  “yabancı ajan” yasası mayıs ayında cumhurbaşkanının vetosuna rağmen parlamentoda onaylanmıştı. “Yabancı etkinin şeffaflığı” yasası nedeniyle Batum’u Moskova eksenine girmekle suçlayan Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) o dönem bu adımın karşılıksız kalmayacağını açıklamıştı. AB misilleme sözünü tuttu, Gürcistan’ın AB’ye katılım sürecini askıya aldı. Tartışmalara neden olan “yabancı etkinin şeffaflığı” yasasını yürürlüğe koyan Gürcistan’ın AB katılım sürecinin durdurulduğu bildirildi. AB’nin Gürcistan Delegasyonunun X hesabından yaptığı paylaşıma göre birliğin Gürcistan Büyükelçisi Pawel Herczynski başkent Tiflis’te katıldığı etkinlikte ülkenin AB’ye katılım süreci hakkında açıklamalarda bulundu.

Karar AB liderlerince alındı

“Maalesef Gürcistan’ın AB’ye katılım süreci şimdilik durdurulmuştur” diyen Herczynski kararın son yapılan AB Liderler Zirvesi’ne katılan liderlerce alındığını bildirdi. Herczynski kararla AB’nin Gürcistan’a 2024 yılı için 30 milyon avroluk mali yardımının da dondurulduğunu belirterek “Durumun daha da kötüleşmesi halinde başka tedbirler de düşünülüyor” dedi. Büyükelçi “AB-Gürcistan ilişkilerinin tüm zamanların en yüksek seviyesinde olabilecekken bu kadar düşük bir noktada olduğunu görmek üzücü” diye konuştu.

Yabancı etkinin şeffaflığı yasası

“Yabancı etkinin şeffaflığı” yasa tasarısının nisanda Parlamento’ya sunulmasının ardından Gürcistan’da gösteriler başlamıştı. Yasal düzenleme, fonlarının yüzde 20’sinden fazlasını yurt dışından alan Gürcistan’daki kuruluşların “yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon” olarak kaydolmalarını, aksi halde para cezalarıyla karşı karşıya kalmalarını öngörüyordu. Hükümete göre tasarı, sivil toplum kuruluşlarının halka karşı daha şeffaf hale gelmesini sağlayacaktı ancak muhalefet bunun yalnızca hükümete muhalif seslerin kısılmasına neden olacağını düşünüyordu. Zira benzer bir yasa 2012’den beri Rusya’da da var ve savaşın başından bu yana savaş karşıtlığı yapanlar ya da Putin hükümetine tepki gösteren gazeteciler “yabancı ajan” suçlamasıyla hapse atılıyor. Gürcüler de yasaya bu sebeple “Rus yasası” diyordu.

Ancak karşı çıkışlar, itirazlar ve protestolar etkili olamadı. İktidardaki Gürcü Hayali Partisinin nisanda sunduğu ve Parlamento’da 14 Mayıs’ta yapılan oylamada kabul edildi. Yasa tasarısı, 18 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili tarafından veto edilmişti. Tasarının, 28 Mayıs’ta yapılan oylamada 4’e karşı 84 oyla tekrar kabul edilmesiyle Zurabişvili’nin vetosu aşılmıştı.

AB-Gürcistan arasındaki ilişkileri de bu yasasının yürürlüğe girmesiyle gerilmiş, AB yetkilileri yasanın geri çekilmesi için birçok kez çağrı yapmıştı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 24 Haziran’da, Gürcü hükümetinin politikalarına bu doğrultuda devam etmesi halinde “ülkenin AB üyeliğinin risk altında olduğu” uyarısında bulunmuştu.

Mart 2022’de AB üyeliği için başvuran Gürcistan’a aday ülke statüsü Aralık 2023’de verilmişti.

‘Rusların eline dönmeyeceğiz’ demişti: Gürcistan cumhurbaşkanından ‘Gürcü Hayali’ne veto