Haaretz: Suudi Arabistan İsrail ile normalleşmeyi planlıyor

Gazze’deki savaş başlamadan önce ABD, İsrail ve Suudi Arabistan arasında normalleşme başlasın diye birtakım girişimlerde bulunuyordu. Bu girişimler Gazze’deki savaşın başlamasıyla rafa kaldırılır gibi oldu ama İsrail gazetesi Haaretz’in yabancı bir diplomata dayandırdığı haberine göre Riyad, Tel Aviv ile ilişkileri normalleştirme kararı aldı. Diplomata göre şu anda tartışılan konu normalleşmenin önümüzdeki haftalarda mı yoksa ABD’de kasımda yapılacak başkanlık seçimlerinden sonra mı hayata geçirileceği.

Şimdiye kadar Suudi Arabistan’ın İsrail ile normalleşmeye yanaşmamasının arkasında Filistin devleti konusunda İsrail tarafından somut bir adım gelmemesi ve ABD’den istenen güvenlik yardımının sağlanmaması yatıyordu. Suudi Arabistan, ABD’den İran’ın artan füzeleriyle başa çıkmasına yardımcı olacak, THAAD gibi antibalistik füze savunma sistemleri almak istiyor. ABD ise bunun karşılığında Suudi Arabistan’dan Çin ile artan ilişkilerini büyük ölçüde geri çekmesini ve Yemen’deki iç savaşın sona ermesine yardımcı olmasını istiyor.

Ancak diplomatın “Suudi Arabistan İsrail ile anlaşmaya karar verdi. Bu, ABD ile yakınlaşmasının bir parçası olması bakımından ilkeli bir stratejik hamle” sözlerinden Riyad’ın Washington ile ilişkileri gözeterek böyle bir adım attığı anlamı çıkıyor.

Diplomat Haaretz’e verdiği demecin devamında “Esas soru normalleşmenin ne zaman açıklanacağı. Suudi hükümeti ellerindeki “şekeri” yeniden seçilmeme ihtimali olan Başkan Biden’a mı verecek yoksa Biden’ın kaybedeceğini varsayarak bir sonraki başkanı mı bekleyecek? Suudiler, taleplerinin karşılanacağını varsayarak İsrail ile yapacakları anlaşmanın Biden’ın seçim kampanyasını destekleyici görülüp görülmeyeceğini, böyle bir durumun sonraki başkanla ilişkilerine zarar verip vermeyeceğini tartıyorlar” diyor. New York Times’ın bir haberinde eski ABD Başkanı Donald Trump yeniden Beyaz Saray’a gelirse Senato’da Demokratların Suudi Arabistan ile anlaşmaya oy verme şansı ortadan kalkabilir.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken pazartesi günü Riyad’da düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu’na katıldı. Forumdaki konuşmasında Washington ve Riyad arasında geçen ay gerçekleşen görüşmelerde İsrail-Suudi normalleşmesinin konuşulduğunu söyleyen Blinken görüşmelerin bir sonuca varmasının çok yakın olduğunu belirtti. Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan Al Saud ise Washington ve Riyad arasında güvenlik anlaşmasının imzalanmasına çok yaklaştıklarını söyledi.

İran’ın ayın ortalarına doğru İsrail’e gerçekleştirdiği misillemede kullandığı 300’den fazla füze ve dronun düşürülmesinde İsrail’e destek veren ülkelerden birinin Suudi Arabistan olduğu birkaç gün sonra ortaya çıkmıştı. İsrail’e destek olup İran füzelerini düşüren Arap ülkelerden biri Ürdün’dü ve buna İslam dünyasında tepkiler yükselmişti. Suudi Arabistan ise sessizliğini koruyup saldırıdan günler sonra İsrail’e desteğini teyit ederek eleştirilerden kaçınmayı başarmıştı.

Suudi Arabistan: Filistin devleti olmadan İsrail ile ilişki kurulamaz