İngiltere’de “epistemolojik kopuş” başbakanın koltuğunu sallıyor

Büyük Britanya’nın daha koltuğa oturalı 6 hafta bile olmayan başbakanı Liz Truss, uygulamak istediği “heterodoks” ekonomi politikası nedeniyle koltuğunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Truss ve onun Hazine Bakanı Kwasi Kwarteng, 23 Eylülde bir “mini bütçe” açıklayarak çeşitli vergi indirimleriyle ülkenin maliye politikasında gevşeme vaat etti. Bu açıklamaya İngiltere’de para piyasalarının tepkisi çok sert oldu; İngiliz para birimi dolar karşısında hızla değer kaybederken vergi indirimleriyle oluşacak bütçe açığının iç borçlanma yoluyla finanse edilecek olması, ülkenin borçlanma senetlerinden hızlı bir kaçışı beraberinde getirdi; borçlanma faizleri arttı bu bonoların değeri düşmeye başladı. Bonoların değerinin düşmesi ise yatırımlarını “güvenli liman” diye buraya yapan emeklilik fonlarının para kaybetmesine neden oldu. Kamuoyunda da yükselen tepkilere bir süre sonra Amerikan Hazine Bakanı Janet Yellen ve Uluslararası Para Fonu Başkanı Georgieva da katıldı, her iki isim de “Maliye politikasıyla para politikası çelişmemeli” dedi. Kastettikleri, İngiliz Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele için faiz arttırırken Maliyenin gelir düşürücü ve harcama arttırıcı işler yapmaması gerektiğiydi. Truss önceki gün Maliye Bakanı ve yakın siyasi müttefiki Kwarteng’i görevden almak zorunda kaldı, yerine de partisinden bir önemli ismi, Jeremy Hunt’ı getirdi. Hunt daha ilk demecinde başbakanın eski politikası içim “hatalıydı” dedi. Onun bu açıklamasına İngiltere Merkez Bankası Başkanı Başkanı Andrew Bailey de destek verdi, eski durumu kastederek “Önümüzü görmeden para politikası uygulamak çok zordu” dedi. Yeni Hazine Bakanı Hunt, ilk demecinde bırakın vergi azaltmayı bazı konularda vergi arttırımına gidileceğine dair sinyaller de verdi. Bütün bunlara rağmen başbakan Liz Truss kendi partisinin içinden ağır bir eleştiri altında ve çoğu siyasi gözlemciye göre “liderlikten indirilmesi an meselesi.”