İran’da ikinci Mahsa krizi

İran’da 16 yaşındaki Armita Geravand’ın bu ayın başlarında Tahran metrosunda saldırıya uğradığı ve kafa darbesi aldığı bildirilmişti. Hak savunucuları saldırının “ahlak polisi” tarafından gerçekleştirildiğini iddia etmişti. Sosyal medyaya yansıyan görüntülerde 16 yaşındaki genç kızın hastaneye taşındığı görülmüştü. Genç kız 4 Ekim’den beri komadaydı, hayata tutunma mücadelesi veriyordu.

İnsan hakları örgütü Hengaw’ın iddiasına göre kızın başına darbe alıp komaya girmesine yol açan ahlak polisinin metroda başörtüsü takmadığı gerekçesiyle kendisine fiziksel saldırısında bulunmasıydı.

İranlı yetkililer ise suçlamayı reddedip genç kızın bayılmasının sebebinin “düşük tansiyon” olduğunu söyledi. Aktivistlere göreyse İranlı yetkililer ahlak polisinin şiddetini örtbas etmek için sıkça bu gerekçeyi öne sürüyor. Öte yandan Tahran metrosunu işleten şirketin sahibi Masoud Dorosti kamera kayıtlarında metroda bir “tartışma” yaşandığına dair herhangi bir kanıt olmadığını iddia etti.

Geravand’ın annesi ise İran haber ajansı IRNA’ya verdiği röportajda kızının “düşük tansiyon” sebebiyle bayılmış olabileceğini, polemik yaratmak istemediğini söyledi. Aktivistler röportajın baskı altında gerçekleştirildiğini belirtiyor.

An Iranian teenage girl fell into a coma earlier this month following an alleged encounter with officers over violating the country’s hijab law. Now, Armita Geravand is said to be ‘brain dead’, Iranian state media reported https://t.co/MrPiUYb1jc pic.twitter.com/m6pEgwe6hw

— Reuters (@Reuters) October 23, 2023

Geravand’ın sağlık personellerinin tüm müdahalelerine rağmen önceki akşam yaşam mücadelesini kaybettiği bildirildi.

A photo released by @HengawO shows Iranian teenager Armita Geravand hospitalized at Tehran’s Fajr Air Force hospital, which is heavily guarded by the Islamic Republic’s agents.
Armita, 16, lost her consciousness after an altercation with authorities over her refusal to wear… pic.twitter.com/G1Oc0Lg1tL

— Iran International English (@IranIntl_En) October 3, 2023

Yeni bir Mahsa Amini vakası mı olacak?

Armita Geravand’ın başına gelenler geçen senenin eylül ayında başörtüsü nü “doğru takmadığı” gerekçesiyle gözaltına alınıp sonra da hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Amini’yi akıllara getirdi. Görgü tanıkları polisin Amini’yi bir minibüse bindirip dövdüğünü ve Tahran’daki Vozara gözaltı merkezine götürdüğünü söylemişti.

Şiddete uğradığı belirtilen Mahsa daha sonrasında hastaneye kaldırılmış ve üç gün sonra da hayatını kaybetmişti. Amini’nin ölümü ülke genelinde büyük protestolara neden olmuştu. Öyle ki tartışmalı ahlak polisleri bu seneye kadar gözlerden uzak tutulmuştu.

Göz altında öldürülen İran’lı Masha Amini’nin ölüm yıl dönümünde Tahran’da düzenlenen eyleme yoğun katılım olmuştu.
Kaynak: AA

İran devleti eylemlerin yeniden alevlenmemesi için yeni ve sert önlemler almaya başladı. İran mahkemesi Amini’nin ölümünü haber yapan İranlı gazeteciler Nilüfer Hamedi ve Elaheh Muhammedi’ye önceki akşam sırasıyla  12 ve 13 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme gazetecileri “düşman ABD ile işbirliği, millî güvenliği tehdit etme ve İran devletine karşı propaganda yapma” suçlarından yargılıyordu.

İran meclisi eylül ayında başörtüsüyle ilgili yeni kanun tasarısını oylamıştı. Yasaya göre ‘başörtüsünü düzgün şekilde takmayan’ kadınlar 10 yıla kadar hapis cezası ile yargılanabilecek. Tasarının kanun olabilmesi için konseyin onayı gerekiyor.

Bugün Mahsa’nın ölüm yıldönümü: Rejimin baskısına karşı halkın cesur duruşu