Ön seçimden önceki son Iowa anketi: Trump açık ara önde, Haley ikinci sırada

ABD’de başkanlık seçimlerine bir yıldan az süre kaldı. Tabii önce adayların ön seçim sürecinden geçmesi gerekecek. ABD’nin batısında yer alan Iowa eyaleti bugün Cumhuriyetçilerin ön seçimine sahne olacak. Cumhuriyetçilerin ön seçimleri yarım asırdır Iowa’da başlıyor. Tabii bu da eyalete seçim kampanyaları için büyük önem kazandırdı. 23 Ocak’ta ise New Hampshire eyaletinde hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler ön seçim yapacak.

Cumartesi günü yayınlanan Iowa anketi eski Güney Carolina valisi ve eski Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Nikki Haley’nin aralık ayının başından bu yana desteğini dört puan artırdığını gösteriyor. Yerel Iowa gazetesi Des Moines Register adına yapılan ankete NBC News ve Iowa’nın en büyük kablolu yayın sağlayıcısı Mediacom sponsor oldu.  Anketin gösterdiği gibi bir tablo yaşanırsa katılımcıların yüzde 20’sinin desteğini alması beklenen Haley yarışı ikinci sırada tamamlayabilir.

“Başkanlık seçimlerinde adayınız kim?” sorusuna Cumhuriyetçilerin verdiği yanıtlar. Grafik: Des Moines Register/NBC News/Mediacom

Eski ABD Başkanı ve anketleri hep önde götüren Donald Trump’ın desteği de son anketten bu yana üç puanlık düşüşle yüzde 51’den yüzde 48’e geriledi. Florida Valisi Ron DeSantis de yine üç puanlık düşüşle, yüzde 16 ile üçüncü sırada yer aldı. Biyoteknoloji girişimcisi Vivek Ramaswamy ise istikrarını bozmayarak yüzde 8’de kaldı.

Sonuç bu anketteki rakamlara yakın çıkarsa Trump Iowa parti toplantısında ikinci sıradaki adaya en büyük farkı atan Cumhuriyetçi olacak. Önceki rekor Senatör Bob Dole’a aitti ve Dole 1988’de Pat Robertson’ı yüzde 12.8 puanlık farkla arkada bırakmıştı.

Iowa’daki kar fırtınası adayların kampanya programlarını alt üst etti. Seçimlerin yapılacağı dönemde yaşanması beklenen rekor soğukların özellikle yaşlı ve kırsal kesimdeki seçmenlerin katılımını etkileyebileceği düşünülüyor, bu da doğal olarak siyasetçileri endişelendiriyor. Parti toplantısı öncesi seçmenlerle son kez bir araya gelme şansını kaybetmek istemeyen Haley ve DeSantis cuma günkü kar fırtınasına rağmen seçmenleriyle bir araya geldi. Trump ise dört mitinginden üçünü iptal ederek cumartesi akşamı internetten canlı yayınla miting yaptı. 

Trump hem Haley’yi, hem de Ramasway’i hedef aldı

Haley’nin kampanya ekibi anket sonuçlarının Iowalıların “Donald Trump’la aynı tas aynı hamam devam etmekten vazgeçme” şansına sahip olduğunu gösterdiğini söyledi. Trump’ın kampanya ekibi ise anketin açıklanmasının ardından “rehavete kapılmamaları” uyarısı yaparak “Tabandan gelen destekçilerimiz bizi yarışı kazanacak konuma getirdi, artık kendimizi göstermemiz gerekiyor” dedi.

Haley’nin yükselişinin farkında olan Trump bu siyasetçiye saldırılarını artırdı. Cumartesi akşamı Iowa’daki destekçileriyle internet üzerinden yayınlanan küçük bir etkinlik düzenleyen Trump, Haley’ye yüklenerek “Başkan olmak için yeterince güçlü değil” dedi. Mevcut Başkan Joe Biden’a meydan okumadan önce “Haley ve DeSantis’i devirmesi” gerektiğini söyleyen Trump yarıştaki en büyük rakibinin DeSantis değil Haley olabileceğini söyledi.

Trump’ın hedefinde oyların küçük bir kısmını alan Ramaswamy de vardı. İlk kez ciddi şekilde Ramaswamy’yi eleştiren Trump ona verilecek oyun “diğer tarafa verilmiş olacağını” söyledi. Ramaswamy ise pozitifliğini hiç kaybetmiyor. Hafta sonu Wall Street Journal’la söyleşi yapan siyasetçi Trump’ın yarıştan çekilmek zorunda kalmasını beklediğini, bu senaryo gerçekleştiğinde seçmenlerin kendisine yöneleceğini söyledi.

Haley, Biden’ı 17 puan farkla yenebilir

Haley ise Cumhuriyetçilerin Trump’a bel bağlamaya devam etmesinin seçimlerde başarısızlığa yol açacağını savunarak “Cumhuriyetçiler başkanlık yarışı için yapılan son sekiz halk oylamasının yedisini kaybetti. Amacımız Amerikalıların çoğunluğunu kazanmak olmalı. Ancak bunu başarmamızın tek yolu yeni nesil bir muhafazakâr liderle yola devam etmemiz ve olumsuzlukları geride bırakmamız” dedi. Ne var ki Haley, Trump ve DeSantis’ten daha ılımlı görüldüğü için Iowalı Cumhuriyetçilere pek hitap etmiyor. Örneğin Des Moines’den 73 yaşındaki DeSantis destekçisi Gail Kirst WSJ’ye verdiği demeçte “Bence Haley bir Demokrat” diyor.

Iowa’da Cumhuriyetçi ön seçimlerinde muhafazakârlar ve Evanjelik Hıristiyanların baskın gelmesi bekleniyor. Ama New Hampshire’deki Cumhuriyetçiler arasında çok sayıda ılımlı ve bağımsız seçmen var. Dolayısıyla Haley’nin New Hampshire’daki beklentisi çok daha yüksek ve bu eyalette Trump’a üstün gelebilirse büyük ölçüde bağışçıların desteğini, medyanın ilgisini çekebilir. Ne var ki Cumhuriyetçi Parti’nin Amerika genelindeki yapısı sebebiyle Haley kendi eyaleti Güney Carolina dahil pek çok ön seçim bölgesinde zorluklarla karşılaşacak gibi görünüyor.

Demokratlar arasında Haley’yi sevenler var ya da en azından Trump’ın Beyaz Saray’a dönmesini engelleyebilecek en olası aday olarak Haley’yi görüyorlar. WSJ’nin haberine göre 43 yaşındaki Margaret Coles ve eşi Haley’ye oy verebilmek için seçmen kayıtlarını Demokrat’tan Cumhuriyetçi’ye çevirmiş. Coles “Cumhuriyetçi adaylar arasında en ılımlı olanın Haley olduğunu düşündük. En az bölücü davranan o, insanları bir araya getiriyor ve bence bizim değerlerimizle en çok örtüşen de o” diyor.

WSJ’nin geçen ayki anketine göre başkanlık yarışında Haley Biden’ın karşı karşıya geldiği bir senaryoda Haley Biden’ı 17 puan farkla yenebilir. Başka bir senayoda Trump, Biden’a karşı yarışı dört puan önde tamamlarken DeSantis ile Biden berabere kalıyor.

Trump’tan Iowa saldırısına 36 saat sonra ilk tepki: Aşın bunu